ΣτΕ: Συνταγματικό το σύστημα διορισμού και προσλήψεων εκπαιδευτικών

Συνταγματικά κρίθηκαν από το Συμβούλιο της Επικρατείας τα νέα κριτήρια για τις προσλήψεις εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που προβλέπονται στην προκήρυξη του ΑΣΕΠ, με βάση το ν. 4589/2019.

Με πλειοψηφία 3-2, η αυξημένη σύνθεση του Γ΄ Τμήματος του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου απέρριψε την προσφυγή των εκπαιδευτικών που στρέφονταν κατά της συγκεκριμένης προκήρυξης του ΑΣΕΠ, με την οποία καθιερώνεται νέο σύστημα διορισμού και πρόσληψης δασκάλων και καθηγητών, με επιλογή βάσει σειράς προτεραιότητας που καθορίζεται από τη βαθμολόγηση των υποψηφίων σε ορισμένα κριτήρια όπως κοινωνικά, ακαδημαϊκά προσόντα και εκπαιδευτική προϋπηρεσία.

Οι σύμβουλοι Επικρατείας απέρριψαν τις αιτιάσεις των εκπαιδευτικών που χαρακτήριζαν αντισυνταγματικό το νέο σύστημα επειδή, όπως υποστήριζαν, ο νομοθέτης δεν θέσπισε ως τρόπο επιλογής των υποψηφίων τον γραπτό διαγωνισμό. Όπως όμως αναφέρεται στην απόφαση του ΣτΕ, όμως, το Σύνταγμα στο άρθρο 103 παρ. 7 προβλέπει, εναλλακτικά, τον διαγωνισμό ή την επιλογή σύμφωνα με προκαθορισμένα και αντικειμενικά κριτήρια, ως ισοδύναμους τρόπους στελέχωσης της δημόσιας διοίκησης, αφήνοντας στον κοινό νομοθέτη την ευχέρεια να προκρίνει τον πλέον κατάλληλο για την πρόσληψη του προσωπικού του εκάστοτε φορέα.

Παράλληλα, έκριναν οι σύμβουλοι επικρατείας, ότι ο νομοθέτης δεν δεσμεύεται από προηγούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις (π.χ. των νόμων 2525/1997 και 3848/2010), με τις οποίες είχε προβλεφθεί ο γραπτός διαγωνισμός ως πάγιος τρόπος διορισμού των μονίμων εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Και αυτό, γιατί κατά την πάγια νομολογία του ΣτΕ, η διατήρηση της ισχύος ενός ευνοϊκού για ορισμένη κατηγορία προσώπων νομοθετικού καθεστώτος δεν αποτελεί, κατά το Σύνταγμα, πρόσκομμα για τη μεταβολή του.

Αντίθετη άποψη εξέφρασαν πάντως δύο σύμβουλοι Επικρατείας, θεωρώντας βάσιμο τον ισχυρισμό των εκπαιδευτικών ότι η πρόβλεψη του νόμου 4589/2019, περί δυνατότητας προσμέτρησης 120 μονάδων στους κατέχοντες εκπαιδευτική προϋπηρεσία 120 μηνών, ευνοεί αδικαιολόγητα και άνευ αποχρώντος λόγου δημοσίου συμφέροντος, ιδιαίτερα τους υποψηφίους που υπηρέτησαν, ιδίως την τελευταία δεκαετία, ως αναπληρωτές εκπαιδευτικοί σε διάφορους ετερόκλητους φορείς του ευρύτερου χώρου της Δημόσιας εκπαίδευσης και, ως εκ τούτου, δύνανται να λάβουν το σύνολο των 120 μονάδων στο κριτήριο αυτό. Με τον τρόπο αυτό, όπως σημειώνει η μειοψηφία του ΣτΕ, παρέχεται στην ανωτέρω κατηγορία υποψηφίων αθέμιτο πλεονέκτημα και εξαρχής προβάδισμα στη σειρά κατάταξης έναντι των λοιπών υποψηφίων.