Πρόταση της ΕΕ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου για την αντιμετώπιση της πανδημίας

Η ΕΕ κάλεσε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) για την επίτευξη συμφωνίας σε ένα σχέδιο πολυμερούς δράσης που θα συμβάλλει στην επέκταση της παραγωγής εμβολίων και άλλων θεραπειών κατά της πανδημίας και στην εξασφάλιση καθολικής και ισότιμης πρόσβασης σε αυτά.

Η πρόεδρος της κομισιόν, Ούρσουλα, Φον ντερ Λάιεν, ενημέρωσε σήμερα και τους ευρωβουλευτές στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, για την Ευρωπαϊκή πρόταση στον ΠΟΕ.

Ξεχωρίζοντας την πρόταση της ΕΕ σε τρία άξονες, προτεραιότητα φαίνεται πως έχει, γεγονός που επιβεβαίωσε και η πρόεδρος της Κομισιόν, η ανάγκη να αρθούν οι εξαγωγικοί περιορισμοί μεταξύ των χωρών και να διατηρηθούν ανοικτές οι εφοδιαστικές αλυσίδες. Καλεί σε μια πολιτική εξωστρέφειας στην οποία οι χώρες-παραγωγοί εμβολίων θα πρέπει να εξαγάγουν σημαντικό μερίδιο της εγχώριας παραγωγής εμβολίων. Η Ούρσουλα φορ ντερ Λάιεν επεσήμανε και στην παρέμβασή της, ότι η ΕΕ έχει εξαγάγει περί το μισό των παραγόμενων εμβολίων, αναφέροντας ότι αν ακολουθούσαν την ίδια πολιτική και οι υπόλοιποι η κατάσταση θα ήταν πολύ διαφορετική.

Ως δεύτερο στοιχείο στην Ευρωπαϊκή πρόταση, ξεχωρίζει η έκκληση προς τις κυβερνήσεις να στηρίξουν και να ενθαρρύνουν τους παρασκευαστές και φορείς ανάπτυξης των εμβολίων, ώστε να επεκτείνουν την παραγωγή τους και να διασφαλίσουν την οικονομικά προσιτή προμήθεια εμβολίων σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Σε αυτήν την κατεύθυνση βλέπει θετικά η ΕΕ τη φερόμενη δέσμευση εταιρειών όπως οι BioNTech/Pfizer, Johnson & Johnson και Moderna, για παράδοση 1.3 δισεκατομμυρίων δόσεων σε φτωχότερες χώρες χωρίς κέρδος και σε μεσαίου εισοδήματος με χαμηλότερο κόστος.

Για το «αγκάθι» των αδειών και της διανοητικής ιδιοκτησίας

Ο τρίτος άξονας αφορά στην διανοητική ιδιοκτησία, που για την πρόεδρο, σύμφωνα και με την τοποθέτησή της στο ευρωκοινοβούλιο, είναι όρος της καινοτομίας και κατ’ επέκταση κίνητρο για την έρευνα και την ανάπτυξη. Η πρόταση όμως αναφέρει ότι ενδεχόμενη αποτυχία παροχής εθελοντικών αδειών διαμοιρασμού τεχνογνωσίας στη σημερινή κατάσταση μπορεί να επιφέρει την ανάγκη ακόμα και για υποχρεωτική άδεια χωρίς τη συναίνεση του κατόχου.

Σε αυτό το πλαίσιο η ΕΕ θεωρεί ότι ο ΠΟΕ και οι κυβερνήσεις πρέπει να καταλήξουν σε συμφωνία ότι η πανδημία αποτελεί εξαιρετική περίσταση έκτακτης ανάγκης. Συνεπώς η διαπραγμάτευση με τον κάτοχο των δικαιωμάτων του εκάστοτε εμβολίου ή θεραπείας μπορεί να χρειαστεί να αρθεί νομίμως, αν χρειαστεί. Επιπλέον, να υποστηρίξουν τους παρασκευαστές που είναι έτοιμοι να παράγουν εμβόλια και/ή θεραπείες σε προσιτές τιμές στο πλαίσιο υποχρεωτικής παραχώρησης άδειας εκμετάλλευσης, έτσι ώστε το ύψος της αμοιβής που καταβάλλεται από τον εν λόγω παρασκευαστή στον κάτοχο του διπλώματος ευρεσιτεχνίας να αντικατοπτρίζει αυτές τις προσιτές τιμές. Τέλος, να συμφωνήσουν ότι η υποχρεωτική άδεια θα μπορούσε να καλύπτει όλες τις εξαγωγές που προορίζονται για χώρες που δεν διαθέτουν παρασκευαστική ικανότητα.