Ρίκα Διαλυνά & Έλενα Ναθαναήλ: Οι γυμνές φωτογραφίες που «έσπασαν» τα ταμπού της εποχής

Οι γυμνές λήψεις της Ρίκας Διαλυνά και της Έλενας Ναθαναήλ που δεν προβλήθηκαν ποτέ στη μεγάλη οθόνη — αλλά συζητήθηκαν όσο λίγες

Το ελληνικό σινεμά είχε ήδη τις δικές του θεές. Όμορφες, αινιγματικές, και πάντα περιβεβλημένες με μια αύρα μυστηρίου. Όταν λοιπόν μαθεύτηκε πως η Ρίκα Διαλυνά και η Έλενα Ναθαναήλ θα συμμετείχαν σε μία κινηματογραφική υπερπαραγωγή εμπνευσμένη από την αρχαία Ελλάδα, τα φώτα έπεσαν πάνω τους — αλλά όχι για τους λόγους που θα περίμενε κανείς.

Η ταινία —που σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εποχής θα ήταν αμερικανικής παραγωγής, με τον Νίκο Κούνδουρο στο τιμόνι της σκηνοθεσίας— θα αποτύπωνε το ελληνικό κάλλος σε όλο του το μεγαλείο. Και αυτό σήμαινε κάτι πολύ απλό: οι βασικές πρωταγωνίστριες έπρεπε να φωτογραφηθούν γυμνές, για λόγους καλλιτεχνικής παρουσίασης. Μια πρακτική που συχνά εφαρμόζεται στο εξωτερικό. Όμως η Ελλάδα του τότε, δεν ήταν ακόμη έτοιμη.

Οι δύο εντυπωσιακές γυναίκες, δέχτηκαν. Το concept της φωτογράφισης, βασιζόταν σε αρχαιοελληνικά πρότυπα – σώματα εκτεθειμένα στο φως, φυσικά, περήφανα, χωρίς χυδαιότητα. Όμως τα πράγματα πήραν τροπή.

Παρόλο που η ταινία δεν γυρίστηκε ποτέ, οι φωτογραφίες δεν έμειναν στο αρχείο της παραγωγής. Με κάποιον τρόπο –ίσως από διαρροή, ίσως σκόπιμα από χέρια που ήθελαν να προκαλέσουν– οι γυμνές εικόνες βγήκαν στη δημοσιότητα. Κυκλοφόρησαν σε περιοδικά, σε πρωτοσέλιδα εφημερίδων, ακόμα και σε κουτσομπολίστικες στήλες. Ο Τύπος της εποχής έβραζε. Και μαζί του, η κοινή γνώμη.

Η Ρίκα Διαλυνά, ήδη καταξιωμένη και αγαπητή, δέχτηκε σφοδρή κριτική, όχι μόνο από το κοινό, αλλά και από συναδέλφους της. Η Έλενα Ναθαναήλ, που τότε βρισκόταν στην εκρηκτική άνοδο της καριέρας της, αντιμετώπισε ένα άτυπο «πάγωμα» από συγκεκριμένους κύκλους που θεώρησαν τη φωτογράφιση «πρόκληση» για τα ήθη.

Ο Νίκος Κούνδουρος δεν επιβεβαίωσε ποτέ επίσημα τι συνέβη με την παραγωγή, ούτε αν οι φωτογραφίες είχαν τραβηχτεί κατ’ απαίτηση των Αμερικανών παραγωγών. Το μόνο βέβαιο είναι πως το σχέδιο ναυάγησε. Κι αυτό που έμεινε, ήταν ο θόρυβος.

Με το πέρασμα των χρόνων, η ιστορία αυτή απέκτησε σχεδόν μυθικές διαστάσεις. Σήμερα, οι φωτογραφίες εκείνες θεωρούνται τολμηρές για την εποχή τους, αλλά σίγουρα όχι προκλητικές. Αντίθετα, αποκαλύπτουν την ελευθερία έκφρασης δύο γυναικών που δεν φοβήθηκαν το βλέμμα του φακού — ούτε τις κοινωνικές νόρμες που προσπαθούσαν να τις περιορίσουν.

Ίσως τελικά αυτός να ήταν ο λόγος του σάλου: ότι τόλμησαν να είναι μπροστά από την εποχή τους.