Το Brexit και οι Έλληνες πλοιοκτήτες με έδρα το Λονδίνο

Η έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση εκτιμάται πως θα διαταράξει τις θαλάσσιες εμπορικές ροές στη Βόρεια Ευρώπη, ανατρέποντας τα μέχρι σήμερα δεδομένα. Οι Έλληνες πλοιοκτήτες, όντας οι ηγέτες στην παγκόσμια ναυτιλία αναπόφευκτα θα είναι οι πρώτοι που θα υποστούν τις συνέπειες και θα κληθούν να διαχειριστούν τη νέα πραγματικότητα που θα διαμορφωθεί.

Στο Brexit αναφέρεται και ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, Θεόδωρος Βενιάμης στο μήνυμά του που δημοσιεύεται στην ετήσια έκθεση της ένωσης, επισημαίνοντας πως είναι ένας από τους παράγοντες που θα επηρεάσουν τις εξελίξεις τα επόμενα χρόνια.

Και όλα αυτά, μέσα σε ένα περιβάλλον έντονης αβεβαιότητας, όπου οι προκλήσεις για τη ναυτιλία είναι συνεχείς και πολυδιάστατες: από τους εμπορικούς πολέμους μεταξύ σημαντικών κρατών και τις τάσεις προστατευτισμού έως τις περιορισμένες χρηματοδοτικές πηγές για δανεισμό και τις μεγάλες πολιτικές πιέσεις για την περιβαλλοντική απόδοση των πλοίων.

Από την άλλη πλευρά, η ανέλιξη της Κίνας στην παγκόσμια κατάταξη αξιών (global value chain), μετασχηματιζόμενη από χώρα παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής σε χώρα κατανάλωσης εκτιμάται πως θα δημιουργήσει νέες εμπορικές ευκαιρίες για άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας. Κάτι που με τη σειρά του αναμένεται να μετατοπίσει τις ροές του παγκόσμιου εμπορίου.

Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Βενιάμης σπεύδει να υπογραμμίσει την ανάγκη ενός σταθερού κανονιστικού πλαισίου, με ισότιμους όρους διεθνώς όσον αφορά στον εμπορικό ανταγωνισμό αλλά και τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς. Στόχος γι’ αυτούς που χαράζουν τη ναυτιλιακή πολιτική, όπως λέει, πρέπει να είναι η επίτευξη καλύτερης νομοθεσίας (better regulation).

Κυρίαρχοι των θαλασσών οι Έλληνες

Παρ’ όλες τις προκλήσεις, η ελληνική ναυτιλία παραμένει κορυφαία στον κόσμο και μάλιστα με διαφορά από τον δεύτερο. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της ΕΕΕ, ο ελληνικός εμπορικός στόλος παραμένει ο μεγαλύτερος στόλος στον κόσμο. Με 4.936 πλοία (άνω των 1.000 gt) χωρητικότητας 389,69 εκατομμυρίων τόνων (dwt), οι Έλληνες πλοιοκτήτες είναι οι κυρίαρχοι των θαλασσών, έχοντας υπερδιπλασίασει τη μεταφορική ικανότητα του στόλου τους στο διάστημα 2007-2018. Σήμερα, ο ελληνόκτητος στόλος αντιπροσωπεύει το 53% του στόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) σε dwt και το 20,9% του παγκόσμιου στόλου σε dwt.

Ανά κατηγορία, οι Έλληνες πλοιοκτήτες ελέγχουν το 31,99% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενοπλοίων αργού πετρελαίου, το 23,12% του παγκόσμιου στόλου πλοίων χύδην ξηρού φορτίου και το 15,17% του παγκόσμιου στόλου πλοίων μεταφοράς χημικών και παραγώγων πετρελαίου.

Η ελληνική ναυτιλία δραστηριοποιείται πρωτίστως στον τομέα των bulk/tramp μεταφορών, η οποία αποτελεί υπόδειγμα τομέα με χαρακτηριστικά τέλειου ανταγωνισμού. Η ελληνική ναυτιλία, η οποία εξυπηρετείται κατά κύριο λόγο από μικρές/μεσαίες ιδιωτικές, συνήθως οικογενειακές επιχειρήσεις, εμφανίζει ευελιξία και προσαρμοστικότητα στις μεταβαλλόμενες οικονομικές συνθήκες και μπορεί να ανταποκριθεί άμεσα στις μεταβολές των εμπορικών προτύπων και των εμπορικών ροών αποτελεσματικά και αποδοτικά.

Η μέση ηλικία του στόλου υπό ελληνική σημαία είναι τα 14,33 έτη και του ελληνόκτητου στόλου τα 11,74 έτη ενώ η μέση ηλικία του παγκόσμιου στόλου είναι 15,2 έτη. Ο ελληνικός στόλος είναι ένας από τους πιο ασφαλείς παγκοσμίως, με μόλις 0,43% (με βάση τον αριθμό πλοίων) ή το 0,11% (με βάση τη χωρητικότητα) να έχει εμπλακεί σε ναυτικά ατυχήματα.

Νέες παραγγελίες

Στις αρχές του 2019, οι παραγγελίες για τη ναυπήγηση ελληνικών συμφερόντων πλοίων (άνω των 1.000 gt) διαφόρων τύπων ανήλθαν σε 223 (συνολικής χωρητικότητας 25,03 εκατομμύρια dwt) από τις συνολικά 2.578 παραγγελίες, χωρητικότητας 189,78 εκατομμυρίων dwt.

Από αυτά τα πλοία, 139 είναι δεξαμενόπλοια, που αντιστοιχούν στο 31,86% των παραγγελιών (dwt) δεξαμενοπλοίων παγκοσμίως. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται 51 πετρελαιοφόρα LNG/LPG, που αντιστοιχούν στο 35,34% της υπό παραγγελία παγκόσμιας χωρητικότητας (dwt) LNG / LPG, καθώς και 26 δεξαμενόπλοια μεταφοράς χημικών / παραγώγων πετρελαίου που αντιστοιχούν στο 10,72% της υπό παραγγελία παγκόσμιας χωρητικότητας (dwt).

O υπό ναυπήγηση ελληνικός στόλος περιλαμβάνει επίσης 71 φορτηγά χύδην ξηρού φορτίου, που αντιστοιχούν στο 7,40% της υπό παραγγελία παγκόσμιας χωρητικότητας (dwt) και 13 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που αντιστοιχούν στο 3,24% της υπό παραγγελία παγκόσμιας χωρητικότητας (dwt).

Να σημειωθεί πως το ελληνικό νηολόγιο αριθμεί 720 πλοία (άνω των 1.000 gt), των οποίων η χωρητικότητα ανέρχεται σε 39,61 εκατομμύρια gt. Ο στόλος με ελληνική σημαία κατατάσσεται στην 8η θέση διεθνώς και δεύτερος στην ΕΕ (σε όρους dwt).

Όσον αφορά στη συνεισφορά της ελληνόκτητης ναυτιλίας στην ελληνική οικονομία, σύμφωνα πάντα με την έκθεση της ΕΕΕ, οι εισροές στο ισοζύγιο πληρωμών υπηρεσιών από τις θαλάσσιες μεταφορές ανήλθαν σε περίπου 16,62 δισ. ευρώ για το 2018 έναντι 14,47 δισ. ευρώ το 2017, σημειώνοντας αύξηση 14,89%. Η συμβολή της ελληνικής ναυτιλίας, όπως επισημαίνουν οι συντάκτες της έρευνας, δεν περιορίζεται στις εισροές στο ισοζύγιο πληρωμών από την παροχή ναυτιλιακών υπηρεσιών. Αντίθετα, περιλαμβάνει και έμμεσες οικονομικές επενδύσεις, ευκαιρίες απασχόλησης καθώς και την προβολή της εικόνας της χώρας σε διεθνές επίπεδο.