Νουριέλ Ρουμπινί: «Το χρήμα όπως το ξέραμε φτάνει στο τέλος του»

Ο οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί σε άρθρο του στο Project Syndicate, προειδοποιεί πώς το χρήμα όπως το γνωρίζαμε φτάνει στο τέλος του, και στη θέση του ξεκινά μια σκληρή γεωπολιτική αναμέτρηση για τον έλεγχο των ψηφιακών νομισμάτων.

Από το ψηφιακό γιουάν της Κίνας και τα stablecoins των ΗΠΑ μέχρι το ψηφιακό ευρώ, ο κόσμος εισέρχεται σε μια σκοτεινή εποχή όπου οι πληρωμές δεν είναι πλέον απλή συναλλαγή, αλλά εργαλείο παγκόσμιας ισχύος.

Στην Ελλάδα, η μετάβαση αυτή μπορεί να περιορίσει την πρόσβαση των πολιτών σε βασικά αγαθά, αφήνοντάς τους εκτεθειμένους στις διαθέσεις των ισχυρών.

Η μετάβαση σε ψηφιακά νομίσματα κεντρικών τραπεζών (CBDCs), stablecoins και τοκενικοποιημένες καταθέσεις δεν αποτελεί απλώς τεχνολογική εξέλιξη, αλλά μάχη για τον έλεγχο.

Η Κίνα προωθεί το e-CNY μέσω των συστημάτων m-Bridge και CIPS, παρακάμπτοντας το δολάριο και το SWIFT, με στόχο να κυριαρχήσει στις διασυνοριακές συναλλαγές.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι κεντρικές τράπεζες θα παρέχουν ένα δημόσιο, ασφαλές περιουσιακό στοιχείο για τα ψηφιακά πορτοφόλια των πολιτών και όχι μια πλήρη εναλλακτική λύση στα ιδιωτικά συστήματα πληρωμών.

Τα περισσότερα CBDCs δεν θα είναι «προγραμματιζόμενα» ούτε θα αποδίδουν τόκο, ενώ η κυριαρχία των λύσεων του ιδιωτικού τομέα στις πληρωμές αναμένεται να συνεχιστεί.

Η fintech προσφέρει φθηνές, ασφαλείς και αποδοτικές επιλογές, ενώ οι κυβερνήσεις δημιουργούν συστήματα άμεσων πληρωμών για τράπεζες και επιχειρήσεις, διευκολύνοντας φθηνό και άμεσο διακανονισμό.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ, με το GENIUS Act, στηρίζει τα stablecoins για να διατηρήσει το δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό, ενώ η Ευρώπη σπεύδει να λανσάρει το ψηφιακό ευρώ, φοβούμενη την περιθωριοποίηση.

Ο Ν.Ρουμπινί προειδοποιεί ότι τα CBDCs, αν και ελεγχόμενα από κράτη, μπορεί να γίνουν εργαλεία επιτήρησης, ενώ τα stablecoins κινδυνεύουν να επαναφέρουν τα χαοτικά τραπεζικά συστήματα του 19ου αιώνα.

Στην Ελλάδα, η υιοθέτηση τέτοιων συστημάτων μπορεί να εντείνει την οικονομική πίεση και να περιορίσει την πρόσβαση σε χρήμα για όσους δεν συμμορφώνονται.

Το Bitcoin παραμένει κερδοσκοπικό, χωρίς να αποτελεί σταθερό μέσο πληρωμής, παρά την υιοθέτησή του από το Ελ Σαλβαδόρ και το Στρατηγικό Απόθεμα των ΗΠΑ. Τα stablecoins και οι τοκενικοποιημένες καταθέσεις προσφέρουν φθηνές συναλλαγές, αλλά η κυριαρχία τους από ιδιωτικά συμφέροντα ή κράτη απειλεί την ιδιωτικότητα.

Στην Ελλάδα, όπου η ακρίβεια «πνίγει» τα νοικοκυριά και η ψηφιακή ταυτότητα γίνεται πραγματικότητα, η μετάβαση σε ψηφιακά νομίσματα μπορεί να αποκλείσει όσους δεν συμμετέχουν από βασικές υπηρεσίες, από τρόφιμα μέχρι υγεία.

Ο Ρουμπινί τονίζει ότι το χρήμα, ως δημόσιο αγαθό, δεν πρέπει να αφεθεί σε ιδιώτες ή σε απολυταρχικά καθεστώτα.

Η ΕΕ, με το ψηφιακό ευρώ, επιδιώκει «στρατηγική αυτονομία», αλλά ο κίνδυνος παραμένει: δημιουργείται ένας κόσμος όπου κάθε συναλλαγή παρακολουθείται, και η μη συμμόρφωση μπορεί να οδηγήσει σε αποκλεισμό.