Τουρκική επέμβαση στη Συρία: Αχαρτογράφητα ύδατα

Κανείς δεν γνωρίζει με ακρίβεια τι μπορεί να σημαίνει η μονομερής τουρκική στρατιωτική επιχείρηση στη βορειοανατολική Συρία. Ούτε είναι βέβαιο αν η Τουρκία θα συνεχίσει σε χρόνο και σε βάθος τις επιχειρήσεις ή θα τις τερματίσει σύντομα. Θα εξαρτηθούν πολλά από τη συνάντηση του προέδρου της Τουρκίας με τον πρόεδρο των ΗΠΑ στις αρχές Νοεμβρίου. Στην ουσία μιλάμε για αχαρτογράφητα ύδατα.

Κάθε κλιμάκωση των εχθροπραξιών θα έχει οδυνηρές συνέπειες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς λόγω της αύξησης της βίας είναι πολύ πιθανή η μετακίνηση εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών που διαμένουν στην περιοχή. Θα απειληθεί η δυνατότητα παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας, είτε σε όσους παραμένουν στα σπίτια τους αλλά την έχουν ανάγκη, είτε σε όσους διαμένουν σε προσφυγικούς καταυλισμούς.

Η απερίσκεπτη αυτή στρατιωτική επέμβαση μπορεί να έχει ως συνέπεια την περαιτέρω αποσταθεροποίηση της περιοχής και την πιθανή ανάκαμψη της τρομοκρατικής οργάνωσης «Ισλαμικό Κράτος» / ISIS, λόγω του κενού από πρόωρη απόσυρση των συμμαχικών δυνάμεων –μεταξύ αυτών και των αμερικανικών– αλλά και της ενασχόλησης των κουρδικών δυνάμεων με τις τουρκικές.

Μια άλλη πιθανή αρνητική εξέλιξη θα ήταν οι Κούρδοι της Συρίας, μην έχοντας άλλες συμμαχίες, να στραφούν προς το αποτρόπαιο συριακό καθεστώς του προέδρου Άσαντ. Το καθεστώς αυτό έχει καταπιέσει και ασκήσει απίστευτη βία σε βάρος του ίδιου του λαού του, περιλαμβανομένου και του κουρδικού πληθυσμού. Είναι η αρχική και βασική αιτία που οδήγησε στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας.

Θα ήταν τραγωδία, αντί αυτό να απομονωθεί, να εμφανιστεί τώρα ως «σωτήρας». Διότι μαζί του θα συνεχίσουν τον ρόλο τους στη Συρία και στην ευρύτερη περιοχή οι σύμμαχοί του: το φανατικά θρησκόληπτο Ιράν, η τρομοκρατική σιιτική οργάνωση Χεζμπολάχ του Λιβάνου, και κυρίως η «αυταρχική δημοκρατία» της Ρωσίας του Πούτιν.

Η Ελλάδα πρέπει να κινηθεί πολιτικά, συντεταγμένη με τους εταίρους της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και φυσικά με τις αποφάσεις του ΟΗΕ. Ποτέ μόνη της, χωρίς συμμαχίες. Και πάντα να θυμάται ότι ανεξαρτήτως των εξελίξεων είναι υποχρεωτικό να έχει ανοιχτούς διαύλους και διάλογο με την Τουρκία, τόσο για τη διευθέτηση των εκκρεμών ελληνοτουρκικών διαφορών, όσο και για την επίλυση του Κυπριακού.

Είναι αναγκαίο να οργανώσει από τώρα την υποδοχή τυχόν νέων προσφύγων από την περιοχή. Είναι σαφές ότι οι διαχωρισμοί ανάμεσα σε πρόσφυγες και μετανάστες δεν θα έχουν άμεσο πρακτικό αποτέλεσμα, ειδικά αν οι εμπόλεμες ζώνες επεκταθούν. Εκτός από ανθρωπιστικό καθήκον είναι και νομική υποχρέωση της χώρας μας με βάση το Διεθνές Δίκαιο.

*Ο Θόδωρος Τσίκας είναι Πολιτικός Επιστήμονας-Διεθνολόγος