Οταν έπεσε η Ρώμη

Στο εξαιρετικό και διαχρονικά επίκαιρο βιβλίο του Σάιμον Τζένκινς που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ψυχογιός υπό τον τίτλο «Μια σύντομη ιστορία της Ευρώπης. Από τον Περικλή στον Πούτιν», οι προσεκτικοί αναγνώστες θα βρουν απαντήσεις (όπως και χρήσιμα ερωτήματα για προβληματισμό) σε πολλά από αυτά που συμβαίνουν τούτες τις ημέρες στην «ταπεινή μας ήπειρο».

Οπως η στάση της Γερμανίας και άλλων βορειοευρωπαϊκών κρατών στο θέμα του κορωνο-ομολόγου, που δείχνει πως η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη τρώει ξύλο όταν φτάσει στη γερμανική τσέπη.

Οι ηγέτες της Ευρώπης, γράφει μεταξύ άλλων ο Jenkins, δεν κατάφεραν όλες τις προηγούμενες δεκαετίες να πετύχουν ισορροπία μεταξύ κράτους και υπερκράτους, περιοχής και κέντρου, ιθαγένειας ενός έθνους και της ιθαγένειας της Ευρώπης. «Πενήντα χρόνια κεντρομόλων δυνάμεων έχουν δώσει τη θέση τους σε φυγόκεντρες». Και τώρα που τα μάτια όλων στράφηκαν για ακόμα μια φορά στη Γερμανία, εκείνη είναι αβέβαιη, απογοητεύει και αμφισβητείται ξανά.

Ταυτόχρονα, η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου έσπασε και άλλο τη θρυμματισμένη ηγεσία της Ευρώπης με αποτέλεσμα τα ρήγματα να γεννούν γύρω τους μικρότερα.

«Τα έθνη στα ανατολικά της (σ.σ. της Ευρώπης) ολισθαίνουν μακριά από τις φιλελεύθερες αξίες που έχουν περιχαρακωθεί σε μισό αιώνα ένωσης, και κινούνται προς την κατεύθυνση του εθνικισμού και της απολυταρχίας. Οι σχέσεις με τη Ρωσία του Πούτιν έχουν επιστρέψει στην επιθετικότητα και στη ρητορική του Ψυχρού Πολέμου. Φαίνεται πως η Ευρώπη δεν μαθαίνει ποτέ. Η πραγματικότητα είναι πως, από τότε που έπεσε η Ρώμη, καμία δύναμη δεν πλησίασε καν στο να κυβερνήσει την ήπειρο».

Και να τώρα που η Ρώμη έπεσε ξανά, αυτή τη φορά από την επίθεση του κορωνοϊού. Μαζί της κλονίζονται βαριά λαβωμένες και άλλες ευρωπαϊκές χώρες και αντί η Γερμανία με τους δορυφόρους της να κάνει το αποφασιστικό βήμα που θα μετέτρεπε την ενωμένη Ευρώπη σε μια ηπειρο-γροθιά, απειλεί να τινάξει στον αέρα όλο το οικοδόμημα. Το «βέτο» του Ιταλού πρωθυπουργού είναι μόνο η αρχή και ας ελπίσουμε το τέλος να μην είναι η επιστροφή στις πόλεις-κράτη.

*Η Δέσποινα Κονταράκη είναι αρχισυντάκτρια του Ελεύθερου Τύπου