Η Αφρική «σπάει» στα δύο: Νέα έρευνα ανατρέπει όσα ξέραμε για το Ανατολικοαφρικανικό Ρήγμα

Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Keele, αναφέρουν ότι η Αφρική βρίσκεται σε διαδικασία αργής αλλά σταθερής διάσπασης σε δύο ξεχωριστές ξηρές γαίες.

Μια γεωλογική «έκρηξη» που ξεκίνησε πριν δεκάδες εκατομμύρια χρόνια, αποκαλύπτεται τώρα με μεγαλύτερη ακρίβεια από ποτέ.

Αναλύοντας ιστορικά μαγνητικά δεδομένα των ετών 1968–1969, οι ερευνητές εντόπισαν ότι η ρήξη ανάμεσα στην Αφρική και την Αραβική Χερσόνησο ξεκίνησε πολύ νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε.

Η ήπειρος «ξεκουμπώνει» σταδιακά, από τον βορρά προς τον νότο, σε μια κίνηση που οι γεωλόγοι παρομοιάζουν με «φερμουάρ που ανοίγει αργά».

Η διαδικασία συνοδεύεται από αυξημένη ηφαιστειακή δραστηριότητα και σεισμικούς κραδασμούς, κυρίως στην περιοχή της Ανατολικής Αφρικής.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι σε μερικά εκατομμύρια χρόνια, η ήπειρος θα χωριστεί σε δύο μεγάλα τμήματα:

Το δυτικό μπλοκ:

Αίγυπτος, Αλγερία, Νιγηρία, Γκάνα, Ναμίμπια και άλλες χώρες θα αποτελέσουν τη μεγαλύτερη νέα ξηρά.

Το ανατολικό μπλοκ:

Σομαλία, Κένυα, Τανζανία, Μοζαμβίκη, Αιθιοπία και γειτονικές περιοχές θα σχηματίσουν μια δεύτερη, μικρότερη ήπειρο.

Όλα δείχνουν ότι ο αποχωρισμός θα ακολουθήσει τη διαδρομή του Ανατολικοαφρικανικού Ρήγματος, το οποίο εκτείνεται περίπου 4.000 χιλιόμετρα από την Ιορδανία έως τη Μοζαμβίκη.

Το γεωλογικό «τρίγωνο του διαβόλου»

Κεντρικό ρόλο στο τεκτονικό δράμα παίζει η περιοχή Αφάρ, όπου συναντιούνται τρία ρήγματα:

• το Αιθιοπικό Ρήγμα
• το Ρήγμα της Ερυθράς Θάλασσας
• το Ρήγμα του Κόλπου του Άντεν

Εκεί, οι επιστήμονες εντοπίζουν τα αρχαιότερα ίχνη θαλάσσιου βυθού στη στεριά, μαρτυρώντας ότι η διάσπαση Αφρικής–Αραβίας έχει ξεκινήσει εδώ και πολύ περισσότερο από όσο πιστεύαμε.

Η Γη αλλάζει πολύ αργά, αλλά ασταμάτητα

Η γεωφυσικός Δρ. Έμμα Γουότς από το Πανεπιστήμιο Swansea εξηγεί πως το ρήγμα κινείται με ρυθμό 5–16 χιλιοστά τον χρόνο – πολύ αργά για να το αντιληφθούμε, αλλά αρκετά για να μεταμορφώσει την όψη του πλανήτη μέσα σε μερικά εκατομμύρια χρόνια.

Ήδη ο Κόλπος του Άντεν έχει διαχωρίσει την Αφρική από την Υεμένη, ενώ ηφαίστεια όπως το Erta Ale της Αιθιοπίας δείχνουν ότι η διαδικασία συνεχίζεται.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Journal of African Earth Sciences και αποδεικνύει ότι ακόμη και δεδομένα 60 ετών μπορούν, με σύγχρονες τεχνικές, να αποκαλύψουν μυστικά της γεωλογικής ιστορίας του πλανήτη.