«Ελένη: Η δίκη μιας πόρνης»: Κριτική από την Γεωργία Μπιτάκου

Η Λυδία Κονιόρδου, κορυφαία Ελληνίδα τραγωδός, παρουσιάζοντας για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το έργο του Ισπανού δραματουργού Μιγκέλ Ντελ Άρκο, Ελένη η Δίκη μιας Πόρνης, σε σκηνοθεσία Χρήστου Σουγάρη, διερωτάται συχνά “Ποιος γράφει τελικά την ιστορία;”

Η ωραιότερη γυναίκα του κόσμου , που για την ομορφιά της υποτίθεται αλώθηκε και καταστράφηκε μια ολόκληρη πόλη, σκοτώθηκαν εκατοντάδες ήρωες, ξεκληρίστηκαν οικογένειες , αφανίστηκαν μνημεία έτσι όπως ο Όμηρος (Ιλιάδα), ο Ευριπίδης (Ελένη )και ο Γοργίας (Ελένης εγκώμιον) κατέγραψαν, μέσα από την πένα του Ισπανού θεατρικού συγγραφέα ανατρέπει τα δεδομένα, κατακεραυνώνει και αποδομεί όλους τους άρρενες πρωταγωνιστές από τον πατέρα της Τυνδάρεω μέχρι τον πολυμήχανο Οδυσσέα, υπερασπίζεται το δικαίωμα της να αγαπήσει και να ακολουθήσει τον μοναδικό της έρωτα και δικαιώνει τις μοιραίες γυναίκες του Αρχαίου Δράματος όπως την αδερφή της Κλυταιμνήστρα, την ξαδέρφη της Πηνελόπη, που “κατασκευάστηκαν”, ως ηρωίδες, για να δικαιώσουν  τις επιλογές των ανδρών μιας αδυσώπητης πατριαρχικής κοινωνίας που συνέθλιψε την άλλη άποψη αφού δεν εξυπηρετούσε το κοινωνικό αφήγημα.

Παιδί της ένωσης ενός κύκνου (Δίας) και της βασίλισσας της  Σπάρτης Λήδας, που αναδύθηκε μέσα από ένα αυγό , βιασμένη στα  εννιά της χρόνια από τον ήρωα Θησέα  και παντρεμένη στα 14 με έναν άνδρα που ποτέ δεν επέλεξε και δεν αγάπησε το Μενέλαο , εγκαταλείπει τα πάντα για να ακολουθήσει το έκπτωτο πριγκιπόπουλο της Τροίας, τον Πάρη υπηρετώντας για πρώτη φορά τα προστάγματα της καρδιάς.

Ότι ακολούθησε αδυνατεί να στηρίξει η λογική, ισχυρίζεται, και έχει αποκλειστικά να κάνει με την αδηφάγο απληστία στρατηγών και βασιλιάδων που πολέμησαν απάνθρωπα δέκα χρόνια συνθλίβοντας στο πέρασμα  τους ανθρώπινες ζωές ανελέητα.

Είναι ένα υπέροχο κείμενο που ακροβατεί μαεστρικά ανάμεσα στο μύθο και το σήμερα με επίκαιρα  κοινωνικά μηνύματα όπως άλλωστε αρέσκεται να προσφέρει μέσα από το έργο του ο εκ Μαδρίτης δημιουργός(γεν.1965).

Η έμπειρη τραγωδός που έχει αριστοτεχνικά εντρυφήσει δεκαετίες τώρα στα ψυχογραφήματα των μεγάλων ηρωίδων του Αρχαίου Δράματος, καταφέρνει αβίαστα να παρασύρει το κοινό στον κόσμο της ωραίας  αλλά αδικημένης Ελένης όπου κυριαρχεί η αληθινή αγάπη, ο θαυμασμός για το ωραίο που κατά Σαπφώ είναι ό,τι αγαπάς και τελικά η εντιμότητα που βρίσκεται πάντα εκεί που συγχρονίζεται ψυχή και καρδιά με νου.

Η Ελένη της Κονιόρδου και του Άρκο είναι υπερήφανη, απενοχοποιημένη, συνειδητοποιημένη, ντόμπρα και επικίνδυνα ειλικρινής για το σύστημα και την εξουσία που πάντα γράφει και αποδίδει την ιστορία κατά το δοκούν.

Εξάλλου πια δεν έχει τίποτα να χάσει η ιστορία γράφτηκε ή καλύτερα παραχαράκτηκε, ο χρόνος της πήρε ομορφιά και τον άνδρα της ζωής της αλλά δεν επιτρέπει να της πάρει και την δικαίωση της αν και συνωμοτικά κλείνοντας το μάτι στο κοινό δηλώνει πως αδιαφορεί ακόμα και για τη δική του κρίση.

Εκείνη έζησε ως μια γυναίκα ελεύθερη που τα τραύματα της κατάφερε να τα μετουσιώσει σε αγνή και άδολη αγάπη.

Όλα διαδραματίζονται μπροστά σε μια μια καντίνα του Μπάμπη…ο εμβληματικός κιθαρίστας του θρυλικού συγκροτήματος Τρύπες , Μπάμπης Παπαδόπουλος, είναι ο αυτόπτης μάρτυρας των διηγήσεων της και ταυτόχρονα τη συνοδεύει με την κιθάρα του αλλά ντύνει και μουσικά τις αφηγήσεις της.
Εξάλλου πιο…ροκ ζωή από αυτή της Ελένης της Σπάρτης μάλλον δεν υπάρχει ούτε στην αρχαία ούτε στη σύγχρονη δραματουργία!

(Η γραφούσα είδε την παράσταση στην πρεμιέρα στο κατάμεστο  θέατρο Ρεματιάς στο Χαλάνδρι και πολλά συγχαρητήρια για το υπέροχο φετινό φεστιβάλ και και στην αντιδήμαρχο Πολιτισμού κα Χριστίνα Μαχαίρα).