Μετέωρα: Από που πήραν το όνομα τους – Πώς δημιουργήθηκαν

Οι διάσημοι πανύψηλοι βράχοι των Μετεώρων που τους τελευταίους αιώνες φιλοξενούν μοναστήρια σε αρκετές κορυφές τους, είναι ένα παράξενο γεωλογικό φαινόμενο κοντά στην Καλαμπάκα.

Από πού πήραν το όνομά τους:

Το όνομα Μετέωρα αποδίδεται στον κτήτορα της μονής Μεγάλου μετεώρου, τον Άγιο Αθανάσιο τον μετεωρίτη, ο οποίος ονόμασε μετέωρο τον πλατύ Λίθο στον οποίο ανέβηκε πρώτη φορά το 1344.

Κάποια άλλη εκδοχή αποδίδει την ονομασία στην αστρονομία, όπου Μετέωρο ονομάζεται κάθε φωτεινό φαινόμενο που εμφανίζεται μέσα στην ατμόσφαιρα της Γης ως αποτέλεσμα της εισόδου σε αυτή κάποιου μετεωροειδούς, δηλαδή κάποιου βραχώδους σώματος που μπορεί να έχει μέγεθος από λίγα χιλιοστά έως αρκετά μέτρα. Και τα Μετέωρα μοιάζουν σαν να κρέμονται από τον ουρανό.

Πώς δημιουργήθηκαν:

Σύμφωνα με τη θεωρία του Γερμανού γεωλόγου Φίλιπσον, που επισκέφτηκε την Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα, η δημιουργία αυτών των τεράστιων ογκολίθων οφείλεται σ΄ ένα δελτοειδή κώνο από ποταμίσιους ογκόλιθους και ασβεστολιθικά πετρώματα που για εκατομμύρια χρόνια χύνονταν σε θαλάσσια έκταση που κάλυπτε τότε τη Θεσσαλία.

Οι γεωλογικές μεταβολές των αιώνων ανύψωσαν και αποσφήνωσαν το τμήμα αυτό, όταν αποτραβήχτηκαν τα νερά στο Αιγαίο. Έτσι, αργότερα κατά την τριτογενή περίοδο που διαμορφώθηκαν οι αλπικές πτυχώσεις της οροσειράς της Πίνδου, αποκόπηκε αυτός ο κώνος από τη συμπαγή μορφή του δημιουργώντας επιμέρους μικρότερους, αυτοί που υφίστανται σήμερα, και ανάμεσά τους τη κοιλάδα του Πηνειού ποταμού. Λέγεται ότι στις κορυφές τους έχουν βρεθεί απολιθωμένα όστρακοειδή.

Τόπος προσευχής και απομόνωσης:

Το άγριο και απροσπέλαστο τοπίο αποτέλεσε πρόσφορο χώρο για τους χριστιανούς ασκητές που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή σε χρονολογία που δεν είναι ακριβώς γνωστή.

Τα Μετέωρα, λόγω και της μορφολογίας τους, πρόσφεραν στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ιδανικό καταφύγιο για το μοναχισμό και διέσωσαν μνημεία του πολιτισμού και έργα της μεταβυζαντινής τέχνης. Στις αρχές του 19ου αιώνα πολλά μοναστήρια λεηλατήθηκαν από το στρατό του Αλή Πασά.

Δίχτυα και τροχαλίες για την μεταφορά μοναχών και προμηθειών:

Στη δεκαετία του 1920 λαξεύτηκαν κλίμακες και σήραγγες στους βράχους καθιστώντας τις μονές προσβάσιμες από το γειτονικό οροπέδιο κι έτσι η παραδοσιακή μέθοδος επικοινωνίας και ανεφοδιασμού τον μονών με ανεμόσκαλες, σκοινιά, τροχαλίες και καλάθια, σταδιακά εγκαταλείφθηκε. Πριν από μερικά χρόνια γίναμε μάρτυρες της μεταφοράς ενός μοναχού κι ενός πολίτη, οι οποίοι χρησιμοποίησαν την τροχαλία για να φθάσουν από ένα Μετέωρο σε άλλο. Η εικόνα, μας σοκάρισε και μας προκάλεσε δέος.

Χαρακτηριστικό του φόβου, κατά την μεταφορά, είναι το απόσπασμα από το διήγημα του Χρ. Χριστοβασίλη, ο οποίος επισκέφτηκε τα Μετέωρα το Μάιο του 1897 και χρησιμοποίησε δίχτυ για να ανέβει στην Μονή: «Κάθισα μέσα στο δίχτυ ωχρός, άφωνος, σαν ν’ ανέβαινα τα σκαλοπάτια λαιμητόμου. Όλο το αίμα μου εκείνη τη στιγμή είχε μαζευτεί στην καρδιά μου. Ήθελα να φωνάξω, να πεταχτώ έξω από το δίχτυ. Αλλά τα πόδια μου δεν είχαν δύναμη να κινηθούν»