Διόγκωση σπλήνα: Τι την προκαλεί και τι θα νιώσετε;

Ο σπλήνας είναι ένα όργανο που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το αριστερό θώρακα.

Πολλές καταστάσεις, όπως λοιμώξεις, ηπατικές παθήσεις και ορισμένες μορφές καρκίνου, μπορούν να προκαλέσουν διόγκωση σπλήνα. Ένας διογκωμένος σπλήνας είναι επίσης γνωστός ως σπληνομεγαλία.

Η διόγκωση σπλήνα συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα. Συχνά ανακαλύπτεται κατά τη διάρκεια μιας τακτικής φυσικής εξέτασης. Ένας γιατρός συνήθως δεν μπορεί να αισθανθεί τον σπλήνα σε έναν ενήλικα, εκτός εάν είναι διευρυμένος. Οι απεικονίσεις και οι εξετάσεις αίματος μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό της αιτίας της σπληνομεγαλίας.

Η θεραπεία για τη διόγκωση σπλήνα εξαρτάται από το τι την προκαλεί. Η χειρουργική επέμβαση συνήθως δεν χρειάζεται, αλλά μερικές φορές συνιστάται.

Διόγκωση σπλήνα: Τι μπορεί να νιώσετε – Συμπτώματα

Κατά κανόνα δεν υπάρχουν εμφανή συμπτώματα, αλλά μπορεί να νιώσετε τα ακόλουθα:

• Πόνος, ή πληρότητα στην αριστερή άνω κοιλιά, που μπορεί να εξαπλωθεί στον αριστερό ώμο
• Αίσθημα πληρότητας (ότι χορτάσατε) χωρίς να έχετε φάει, ή αφότου φάγατε μικρή ποσότητα. Αυτό συμβαίνει επειδή ο διογκωμένος σπλήνας πιέζει το στομάχι.
• Χαμηλά ερυθρά αιμοσφαίρια (αναιμία)
• Συχνές λοιμώξεις
• Εύκολη αιμορραγία

Πότε να δείτε έναν γιατρό

Επισκεφθείτε αμέσως τον γιατρό σας εάν έχετε πόνο στην αριστερή άνω κοιλιά σας, ειδικά αν είναι έντονος, ή ο πόνος επιδεινώνεται όταν παίρνετε μια βαθιά αναπνοή.

Διόγκωση σπλήνα: Τι την προκαλεί – Αιτίες

Διάφορες λοιμώξεις και ασθένειες μπορεί να προκαλέσουν το πρόβλημα. Η διόγκωση μπορεί να είναι προσωρινή, ανάλογα με την θεραπεία. Οι παράγοντες που συμβάλλουν περιλαμβάνουν:

• Ιογενείς λοιμώξεις, όπως η μονοπυρήνωση
• Βακτηριακές λοιμώξεις, όπως σύφιλη, ή λοίμωξη της εσωτερικής επένδυσης της καρδιάς (ενδοκαρδίτιδα)
• Παρασιτικές λοιμώξεις, όπως η ελονοσία
• Κίρρωση και άλλες ασθένειες που επηρεάζουν το ήπαρ
• Διάφοροι τύποι αιμολυτικής αναιμίας (μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από πρώιμη καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων)
• Καρκίνοι αίματος, όπως λευχαιμία και μυελοπλαστικά νεοπλάσματα και λεμφώματα, όπως η νόσος του Hodgkin
• Μεταβολικές διαταραχές, όπως η νόσος Gaucher και η νόσος Niemann-Pick
• Πίεση στις φλέβες του σπλήνα, ή του ήπατος, ή θρόμβος αίματος σε αυτές τις φλέβες
• Αυτοάνοσα νοσήματα, όπως λύκος ή σαρκοείδωση

Πώς λειτουργεί ο σπλήνας

Ο σπλήνας είναι “κρυμμένος” κάτω από τον θώρακα, δίπλα στο στομάχι, στην αριστερή πλευρά της κοιλιάς. Το μέγεθός του σχετίζεται γενικά με το ύψος, το βάρος και το φύλο του ατόμου.

Είναι ένα μαλακό, σπογγώδες όργανο, που εκτελεί διάφορες κρίσιμες εργασίες, όπως:

• Φιλτράρισμα και καταστροφή παλαιών, κατεστραμμένων κυττάρων αίματος
• Πρόληψη μόλυνσης με την παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων (λεμφοκύτταρα) και ενεργεί ως πρώτη γραμμή άμυνας έναντι οργανισμών που προκαλούν ασθένειες
• Αποθήκευση ερυθρών αιμοσφαιρίων και αιμοπεταλίων, τα οποία βοηθούν στην πήξη του αίματος

Ένας διογκωμένος σπλήνας επηρεάζει κάθε μία από αυτές τις εργασίες. Όταν είναι διογκωμένος, ο σπλήνας μπορεί να μην λειτουργεί ως συνήθως.

Διόγκωση σπλήνα: Παράγοντες κινδύνου

Ο καθένας μπορεί να αναπτύξει διογκωμένο σπλήνα σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά οι παρακάτω ομάδες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο:

• Παιδιά και νέοι ενήλικες με λοιμώξεις, όπως μονοπυρήνωση
• Άτομα που έχουν νόσο Gaucher, νόσο Niemann-Pick και αρκετές άλλες κληρονομικές μεταβολικές διαταραχές που επηρεάζουν το ήπαρ και τον σπλήνα
• Άτομα που ζουν, ή ταξιδεύουν σε περιοχές όπου υπάρχει ελονοσία
• Πιθανές επιπλοκές από τον διογκωμένο σπλήνα
• Μόλυνση: Μπορεί να μειώσει τον αριθμό των υγιών ερυθρών αιμοσφαιρίων, των αιμοπεταλίων και των λευκών αιμοσφαιρίων στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτό οδηγεί σε συχνότερες λοιμώξεις. Είναι επίσης πιο πιθανή η αναιμία και η αυξημένη αιμορραγία.
• Ρήξη σπλήνα: Ακόμα και οι υγιείς σπλήνες είναι μαλακοί και εύκολα καταστρέφονται, ειδικά σε τροχαία ατυχήματα. Η πιθανότητα ρήξης είναι πολύ μεγαλύτερη, όταν ο σπλήνας είναι διογκωμένος. Μια ρήξη σπλήνα μπορεί να προκαλέσει απειλητική για τη ζωή εσωτερική αιμορραγία.

Διόγκωση σπλήνα: Διάγνωση

Ο διογκωμένος σπλήνας ανιχνεύεται συνήθως κατά τη διάρκεια μιας φυσικής εξέτασης. Ο γιατρός σας μπορεί συχνά να τον αισθανθεί εξετάζοντας απαλά την αριστερή πάνω κοιλιά σας. Ωστόσο, σε μερικούς ανθρώπους –ειδικά σε αυτούς που είναι αδύνατοι– ένας υγιής, κανονικού μεγέθους σπλήνας μπορεί μερικές φορές να γίνει αισθητός κατά τη διάρκεια φυσικής εξέτασης.

Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει τις παρακάτω εξετάσεις για να επιβεβαιώσει τη διάγνωση:

• Αιματολογικές εξετάσεις για τον έλεγχο του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων, των λευκών αιμοσφαιρίων και των αιμοπεταλίων στο σύστημά σας και την λειτουργία του ήπατος
• Υπερηχογράφημα, ή αξονική τομογραφία για να προσδιοριστεί το μέγεθος του σπλήνα και αν πιέζεται από άλλα όργανα
• Μαγνητική τομογραφία για τον εντοπισμό της ροής του αίματος μέσω του σπλήνα

Διόγκωση σπλήνα: Θεραπεία

Η θεραπεία επικεντρώνεται στο τι προκαλεί το πρόβλημα. Για παράδειγμα, εάν έχετε βακτηριακή λοίμωξη, η θεραπεία θα περιλαμβάνει αντιβιοτικά.

Προσεκτική παρατήρηση

Εάν δεν έχετε εμφανή συμπτώματα και η αιτία δεν μπορεί να βρεθεί, ο γιατρός σας μπορεί να σας προτείνει να είστε σε επαγρύπνηση. Επισκεφθείτε το γιατρό σας για επανεκτίμηση σε 6 έως 12 μήνες, ή και νωρίτερα, εάν εμφανίσετε συμπτώματα.

Χειρουργική επέμβαση

Εάν ένας διογκωμένος σπλήνας προκαλεί σοβαρές επιπλοκές, ή αν η αιτία δεν μπορεί να εντοπιστεί, ή να αντιμετωπιστεί με άλλον τρόπο, η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση (σπληνεκτομή) μπορεί να είναι μια επιλογή. Σε χρόνιες ή κρίσιμες περιπτώσεις, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να προσφέρει την καλύτερη ελπίδα για θεραπεία.

Η εκλεκτική σπληνεκτομή απαιτεί προσεκτική εξέταση. Μπορεί να διάγετε μια ενεργή ζωή ακόμα και χωρίς σπλήνα, αλλά είναι πιο πιθανό να πάθετε σοβαρές, ή ακόμη και απειλητικές για τη ζωή λοιμώξεις, μετά την αφαίρεσή του.