Κορωνοϊός: Γενετιστές μελετούν την επίδραση των γονιδίων στην εξέλιξη της νόσου

Η πανδημική νόσος Covid-19 που προκαλείται από το νέο κορωνοϊό SARS-CoV-2, είναι παράξενα «επιλεκτική». Μερικοί μόνο άνθρωποι που κολλάνε τον ιό, αρρωσταίνουν και, από αυτούς, λίγοι έχουν σοβαρά συμπτώματα. Οι περισσότερες σοβαρές περιπτώσεις είναι ηλικιωμένοι με υποκείμενα νοσήματα, αλλά παραδόξως -και άκρως τραγικά- σε όλο τον κόσμο (και στην Ελλάδα) ανάμεσα στους σοβαρά άρρωστους και στα θύματα της νόσου συγκαταλέγονται σχετικά νεαρής ηλικίας και κατά τα άλλα υγιείς άνθρωποι.

Οι επιστήμονες προσπαθούν να κατανοήσουν αυτή την «ιδιοτροπία» της νόσου και αναπόφευκτα αναζητούν τη λύση του γρίφου και στο γονιδίωμα. Πέρα από τις όποιες διαφορές στο ανοσοποιητικό σύστημα μεταξύ των ανθρώπων, τα γονίδια είναι ο δεύτερος βασικός παράγων που μπορεί να εξηγήσει γιατί κάποιοι περνάνε τη νόσο ξώφαλτσα, ενώ για μερικούς συνομηλίκους τους αποβαίνει μοιραία.

Οι γενετικές έρευνες που ξεκίνησαν, ελπίζεται ότι θα αποκαλύψουν ποιοι άνθρωποι κινδυνεύουν περισσότερο και ποιοι λιγότερο, ανάλογα με το γενετικό υπόβαθρό τους. Αυτό ίσως ανοίξει και νέους δρόμους θεραπείας για την Covid-19.

Οι μελέτες εκτείνονται από ευρισκόμενες ήδη σε εξέλιξη μεγάλης κλίμακας έρευνες ανάλυσης DNA σε πολλές χιλιάδες άτομα (μερικά από τα οποία πλέον αρρωσταίνουν από τον κορωνοϊό) μέχρι νέες πρωτοβουλίες συλλογής DNA από ασθενείς με Covid-19 σε χώρες, όπως η Ιταλία. Σε όλες τις περιπτώσεις, στόχος είναι να γίνει σύγκριση ανάμεσα στο DNA αυτών που αρρωσταίνουν λόγω του νέου ιού με ήπια έως μηδενικά συμπτώματα και εκείνων με σοβαρά συμπτώματα.

«Βλέπουμε τεράστιες διαφορές στα κλινικά συμπτώματα, καθώς και από χώρα σε χώρα. Κατά πόσο αυτό εξηγείται από γενετικούς παράγοντες, αποτελεί ένα πολύ ανοικτό ερώτημα», δήλωσε στο «Science» ο ιταλικής καταγωγής γενετιστής Αντρέα Γκάνα του Πανεπιστημίου του Ελσίνκι, ο οποίος ηγείται μεγάλης διεθνούς πρωτοβουλίας για να συλλεχθούν, να αναλυθούν και να συγκριθούν δείγματα DNA από ασθενείς με Covid-19 ανά τον κόσμο.

Ήδη έχει δημιουργηθεί ο ιστότοπος Covid-19 Host Genetics Initiative, όπου οι τράπεζες γενετικών δεδομένων σε όλο τον κόσμο και άλλοι ενδιαφερόμενοι μπορούν να έλθουν σε επαφή για να συμβάλουν με γενετικά στοιχεία. Τουλάχιστον 11 ιταλικά νοσοκομεία αναμένεται να συλλέξουν δείγματα ασθενών τους (μετά από έγκριση των τελευταίων) και να τα αποστείλουν. Ο δρ Γκάνα ευελπιστεί ότι μέσα σε περίπου δύο μήνες θα υπάρχουν τα πρώτα γενετικά ευρήματα σχετικά με τη νόσο Covid-19.

Άλλες γνωστές και μεγάλες βάσεις γενετικών δεδομένων, όπως η βρετανική UK Biobank και η ισλανδική deCODE Genetics, θα κάνουν κάτι ανάλογο, προσθέτοντας γενετικό υλικό από ασθενείς με Covid-19. Παρόμοια προσπάθεια ξεκίνησε ο γνωστός Αμερικανός γενετιστής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ Τζορτζ Τσερτς, επικεφαλής του προγράμματος Personal Genome Project.

Είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς τι θα προκύψει από τις γενετικές αναλύσεις. Πιθανώς, σύμφωνα με τον ανοσιολόγο Φίλιπ Μέρφι του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ, σε μερικούς ανθρώπους να υπάρχουν μεταλλάξεις που διευκολύνουν τον ιό να προσδένεται και να διεισδύει στα κύτταρα των πνευμόνων. Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι ορισμένες μεταλλάξεις επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά τον τρόπο που το ανοσοποιητικό σύστημα ενός ανθρώπου αντιδρά στους ιούς και στα βακτήρια.