Άνοια: Τα 6 πρώτα προειδοποιητικά σημάδια που πρέπει να προσέξετε

Τα αρχικά συμπτώματα της άνοιας συχνά συγχέονται με φυσιολογική γήρανση, άγχος ή απλή κόπωση, κάτι που καθιστά σημαντικό να αναγνωριστούν νωρίς τα προειδοποιητικά σημάδια.

Η κατανόηση της πρώτης εμφάνισης της άνοιας δίνει την ευκαιρία στους ασθενείς και τις οικογένειές τους να ζητήσουν έγκαιρη διάγνωση, να προσαρμόσουν τον τρόπο ζωής τους και να αναζητήσουν θεραπευτικές επιλογές, οι οποίες μπορεί να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου.

Η άνοια δεν είναι μια συγκεκριμένη ασθένεια αλλά ένα σύνδρομο: μια ομάδα συμπτωμάτων που επηρεάζουν την μνήμη, την λογική, τη γλώσσα και τη συμπεριφορά. Προκαλείται από προοδευτική βλάβη στα εγκεφαλικά κύτταρα, επηρεάζοντας την ικανότητά τους να επικοινωνούν και να λειτουργούν σωστά.

Κοινοί τύποι άνοιας:

• Νόσος Αλτσχάιμερ: Η πιο κοινή μορφή. Χαρακτηρίζεται από αργή, σταδιακή γνωστική εξασθένηση
• Αγγειακή άνοια: Προκαλείται από μειωμένη ροή αίματος στον εγκέφαλο
• Άνοια Σωματίων Lewy: Συνδέεται με μη φυσιολογικές εναποθέσεις πρωτεϊνών
• Μετωποκροταφική άνοια: Επηρεάζει την προσωπικότητα και τη συμπεριφορά από νωρίς
• Μικτή άνοια: Συνδυασμός πολλαπλών τύπων

Κάθε τύπος έχει διαφορετική υποκείμενη αιτία, αλλά τα πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια συχνά αλληλεπικαλύπτονται.

Πώς ξεκινά η άνοια

Η άνοια συνήθως ξεκινά με μικρές, γνωστικές και συμπεριφορικές αλλαγές. Αυτές μπορεί να εμφανιστούν μήνες ή και χρόνια πριν από τη διάγνωση, αλλά δυστυχώς συχνά παραβλέπονται.

1. Ήπια απώλεια μνήμης

• Ξεχνάτε ονόματα, συναντήσεις ή πρόσφατες συνομιλίες
• Συχνή λανθασμένη τοποθέτηση αντικειμένων
• Επαναλαμβανόμενες ερωτήσεις ή εξιστορήσεις

Αυτή είναι συνήθως ένα από τα πρώτα «καμπανάκια», ιδιαίτερα για τη νόσο του Αλτσχάιμερ.

2. Δυσκολία στον προγραμματισμό ή στην επίλυση προβλημάτων

• Δυσκολία να ακολουθήσετε γνωστές συνταγές ή να διαχειριστείτε λογαριασμούς και πληρωμές
• Σύγχυση σχετικά με εργασίες πολλαπλών βημάτων
• Πιο αργή σκέψη ή ικανότητα επίλυσης προβλημάτων

Οι πρώιμες αλλαγές στον προμετωπιαίο φλοιό μπορεί να βλάψουν την εκτελεστική λειτουργία.

3. Σύγχυση σε οικεία περιβάλλοντα

• Χάνεστε σε περιοχές που κάποτε γνωρίζατε καλά
• Δυσκολία να ακολουθήσετε οδηγίες ή διαδρομές
• Χάνετε την αίσθηση του χρόνου, ημερομηνιών ή και εποχών

Αυτός ο αποπροσανατολισμός μπορεί να κλιμακωθεί και να γίνει επικίνδυνος χωρίς παρέμβαση.

4. Προβλήματα γλωσσικής επικοινωνίας

• Δυσκολία στην εύρεση της σωστής λέξης
• Παύση συχνά εν μέσω μιας πρότασης
• Χρήση αόριστων όρων όπως «πράγμα» ή «αυτό»

Αυτές οι αλλαγές μπορεί να είναι πρώιμα σημάδια εμπλοκής του κροταφικού λοβού.

5. Αλλαγές στη διάθεση ή στην προσωπικότητα

• Αυξημένη ευερεθιστότητα, άγχος ή απάθεια
• Κατάθλιψη χωρίς ξεκάθαρη αιτία
• Απόσυρση από χόμπι ή κοινωνικές δραστηριότητες

Αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται συχνά πριν από προφανή προβλήματα μνήμης, ειδικά σε μετωποκροταφική άνοια.

6. Μειωμένη κρίση και λήψη αποφάσεων

• Κακές οικονομικές αποφάσεις
• Παρορμητική συμπεριφορά
• Μειωμένη επίγνωση της προσωπικής υγιεινής ή ασφάλειας

Τέτοιες αλλαγές μπορεί να είναι πιο έντονες σε άνοιες, που σχετίζονται με αγγειακό ή μετωπιαίο λοβό.