Το μπολάκι με τους ξηρούς καρπούς στα μαγαζιά… και οι κίνδυνοι που δεν φαίνονται

Οι ξηροί καρποί αποτελούν σχεδόν αυτονόητο συνοδευτικό στην εστίαση: μικρά μπολ σε μπαρ, καφέ και μεζεδοπωλεία, που συχνά θεωρούνται αθώα και ακίνδυνα.

Πίσω όμως από αυτή την οικεία εικόνα, ειδικά όταν οι καρποί είναι μη συσκευασμένοι και εκτεθειμένοι, μπορεί να κρύβονται σοβαροί κίνδυνοι για την υγεία του καταναλωτή.

Σε αντίθεση με τα συσκευασμένα προϊόντα, οι ξηροί καρποί που παραμένουν σε ανοιχτά μπολ ή βιτρίνες έρχονται σε επαφή με τον αέρα, τη σκόνη και τα χέρια προσωπικού ή πελατών.

Αυτό αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα επιμόλυνσης από παθογόνους μικροοργανισμούς, όπως η Salmonella και το Escherichia coli. Τα βακτήρια αυτά μπορούν να επιβιώσουν ακόμη και σε ξηρά τρόφιμα και να προκαλέσουν σοβαρές τροφικές δηλητηριάσεις, χωρίς να υπάρχει εμφανές σημάδι αλλοίωσης.

Πέρα από τους μικροβιολογικούς κινδύνους, υπάρχει και το χημικό ρίσκο των αφλατοξινών. Πρόκειται για τοξικές ουσίες που παράγονται από μύκητες και εντοπίζονται κυρίως σε φιστίκια και άλλους ξηρούς καρπούς, όταν αυτοί αποθηκεύονται σε ακατάλληλες συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας.

Οι αφλατοξίνες συνδέονται με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και η παρουσία τους ρυθμίζεται αυστηρά από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η μούχλα, ωστόσο, δεν είναι πάντα ορατή, γεγονός που καθιστά τον κίνδυνο ακόμη πιο ύπουλο.

Ένας επιπλέον παράγοντας που συχνά υποτιμάται είναι η οξείδωση. Οι ξηροί καρποί, πλούσιοι σε λιπαρά, αλλοιώνονται όταν εκτίθενται στο οξυγόνο, στο φως και στη θερμοκρασία του χώρου. Η ταγγισμένη γεύση, οι περίεργες οσμές και η απώλεια τραγανότητας αποτελούν ενδείξεις υποβάθμισης της ποιότητας, οι οποίες όμως δεν αναγνωρίζονται πάντα εύκολα από τον καταναλωτή.

Ιδιαίτερη σημασία έχουν και τα αλλεργιογόνα. Οι ξηροί καρποί συγκαταλέγονται στα συχνότερα αλλεργιογόνα τρόφιμα και η απουσία σήμανσης ή ελέγχου προέλευσης σε μη συσκευασμένα προϊόντα μπορεί να αποβεί επικίνδυνη για άτομα με αλλεργίες, ακόμη και από ίχνη άλλων καρπών.

Οι αρμόδιοι φορείς επισημαίνουν ότι οι ξηροί καρποί πρέπει να αποθηκεύονται και να διατίθενται προστατευμένοι από υγρασία, σκόνη και επιμολύνσεις, ενώ η κάλυψη και η σωστή συσκευασία μειώνουν δραστικά τους κινδύνους. Για τον καταναλωτή, η προτίμηση σε συσκευασμένα προϊόντα ή σε καρπούς που ανοίγονται από κλειστή συσκευασία μπροστά του αποτελεί την ασφαλέστερη επιλογή.

Ίσως, τελικά, το μικρό μπολάκι στο τραπέζι να αξίζει λίγη περισσότερη προσοχή. Σε θέματα ασφάλειας τροφίμων, οι λεπτομέρειες κάνουν τη διαφορά.