Εντοπίστηκαν υψηλά επίπεδα παντοτινών χημικών σε δημητριακά σε όλη την Ευρώπη – Βρέθηκαν και σε ελληνικά παξιμάδια!

Έρευνα της Pesticide Action Network Europe (PAN), αποκάλυψε πώς βρέθηκαν υψηλά επίπεδα παντοντινών χημικών (PFAs) σε προϊόντα σίτου και δημητριακών σε όλη την Ευρώπη συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.

Συγκεκριμένα, η μελέτη εντόπισε ένα από τα πιο κοινά «forever chemicals», το τριφθοροξικό οξύ (TFA), σε δημητριακά πρωινού, δημοφιλή γλυκίσματα, ζυμαρικά, κρουασάν, μπισκότα, ψωμί ολικής άλεσης και λευκό ψωμί, καθώς και σε αλεύρι.

Μακράν το πιο μολυσμένο τρόφιμο είναι τα δημητριακά που τρώμε όλοι στο πρωινό μας, με μέσες συγκεντρώσεις 107 φορές υψηλότερες από αυτές στο νερό βρύσης.

Βρέθηκαν και σε ελληνικά παξιμάδια

Η μελέτη είναι η πρώτη του είδους της σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνολικά, ανέλυσε 65 συμβατικά προϊόντα δημητριακών που αγοράστηκαν σε 16 ευρωπαϊκές χώρες.

Τα επίπεδα μόλυνσης ήταν υψηλά με μέση συγκέντρωση TFA τα 78,9 μg/kg, ενώ το ίδιο το TFA εντοπίστηκε στο 81,5% των δειγμάτων (53 από τα 65).

Τα υψηλότερα επίπεδα βρέθηκαν σε δημητριακά πρωινού στην Ιρλανδία (360 μg/kg) και στη συνέχεια σε βελγικό ψωμί ολικής άλεσης (340 μg/kg), σε αλεύρι σίτου που παράχθηκε στη Γερμανία (310 μg/kg) και στην κλασική γαλλική μπαγκέτα (210 μg/kg).

Τα πιο χαμηλά επίπεδα (17 μg/kg) εντοπίστηκαν σε ελληνικά παξιμάδια με ελαιόλαδο.

Σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες, για τα περισσότερα φυτοφάρμακα ποσότητα μεγαλύτερη από 10 μικρογραμμάρια ανά κιλό θεωρείται τοξική.

Σημειώνεται ότι οι αρχές τροφίμων στις χώρες της ΕΕ δεν παρακολουθούν και δεν καταγράφουν τα επίπεδα TFA στα διάφορα βρώσιμα προϊόντα που πωλούνται στο λιανεμπόριο. Παλαιότερες έρευνες έχουν δείξει υψηλά επίπεδα TFA σε ευρωπαϊκά κρασιά και για εκτεταμένη μόλυνση στο νερό βρύσης.

Τι είναι τα παντοτινά χημικά

Οι υπερ- και πολυφθοροαλκυλικές ουσίες (PFAS) είναι μια ομάδα χημικών που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία και προστίθενται σε καταναλωτικά προϊόντα από τη δεκαετία του 1950.

Οι ουσίες αυτές είναι γνωστές ως «παντοτινά χημικά» επειδή μπορούν να χρειαστούν εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια για να αποδομηθούν μετά την απόρριψη των προϊόντων στα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί.

Αυτό σημαίνει ότι εάν διαρρεύσουν στο έδαφος ή στο νερό, όπως συμβαίνει συχνά, μπορεί να παραμείνουν εκεί για αιώνες.

Ο αντίκτυπός τους στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον μόλις αρχίζει να γίνεται σαφής, με νέες μελέτες να αναδεικνύουν όλο και συχνότερα τη σύνδεση κάποιων από αυτές τις ουσίες με ασθένειες όπως ο καρκίνος.

Το τριφθοροξικό οξύ (TFA) είναι υδατοδιαλυτό, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να απορροφηθεί από τα φυτά μέσω του εδάφους.

Αυτό το παντοτινό χημικό έχει συνδεθεί με προβλήματα στη λειτουργία της ανθρώπινης αναπαραγωγής, στη γονιμότητα, στην ανάπτυξη του εμβρύου και στη μείωση των σπερματοζωαρίων, όπως επίσης και με ανεπιθύμητες επιπτώσεις στον θυρεοειδή, το ήπαρ και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού.

Οργανώσεις όπως η PAN ζητούν την απαγόρευση των PFAs και ειδικά του TFA ή έστω τη θέσπιση ενός ανώτερου ορίου για αυτό.

«Όλοι οι άνθρωποι εκτίθενται στο TFA με πολλαπλούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων και του πόσιμου νερού.

Τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη για άμεση απαγόρευση των φυτοφαρμάκων PFAS ώστε να σταματήσει η περαιτέρω μόλυνση της τροφικής αλυσίδας», δήλωσε η Salomé Roynel, υπεύθυνη πολιτικής στην PAN Europe.

Η Αγγελική Λυσιμάχου, επικεφαλής επιστήμης και πολιτικής στην PAN Europe, δήλωσε:

«Τα επίπεδα TFA υπερέβησαν το προεπιλεγμένο όριο μέγιστων υπολειμμάτων για ουσίες που είναι αναπαραγωγικά τοξικές ή διαταράσσουν το ορμονικό σύστημα στο 81,8% των δειγμάτων.

Τα φυτοφάρμακα με TFA πρέπει να απαγορευτούν άμεσα. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε σε παιδιά και έγκυες γυναίκες να εκτίθενται σε χημικές ουσίες που γνωρίζουμε ότι βλάπτουν την αναπαραγωγική υγεία».