Monk fruit: Τι είναι το «φρούτο του μοναχού» και πώς χρησιμοποιείται; – Ποιοι πρέπει να το αποφεύγουν

Το Monk fruit ή αλλιώς «φρούτο του μοναχού» προέρχεται από ένα φυτό που ανήκει στο είδος Siraitia grosvenorii.

Η γλυκύτητά του προέρχεται από φυσικές ενώσεις που ονομάζονται μογροσίδες, οι οποίες είναι 150-200 φορές πιο γλυκές από τη ζάχαρη αλλά δεν περιέχουν θερμίδες.

Εξαιτίας αυτού, το εκχύλισμα καρπού από Monk fruit χρησιμοποιείται συνήθως για:

• Γλύκανση ποτών και αρτοσκευασμάτων διαίτης
• Αντικατάσταση ζάχαρης σε συνταγές φιλικές προς τους διαβητικούς
• Μείωση της πρόσληψης θερμίδων σε δίαιτες διαχείρισης βάρους

Σε αντίθεση με τα τεχνητά γλυκαντικά, το Monk fruit προέρχεται από φυσική πηγή και έχει εγκριθεί ως ασφαλές για κατανάλωση από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) από το 2010.

Είναι το Monk fruit εγκεκριμένο για χρήση στην Ευρωπαϊκή Ένωση;

Σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, το εκχύλισμα Monk fruit δεν έχει ακόμη εγκριθεί ως πρόσθετο τροφίμων ή γλυκαντικό στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), οι ειδικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα διαθέσιμα δεδομένα ήταν ανεπαρκή, για να επιβεβαιώσουν την ασφάλειά του για ανθρώπινη κατανάλωση στα προτεινόμενα επίπεδα χρήσης.

Η EFSA ζήτησε πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με:

• Τοξικολογικά δεδομένα και μελέτες μακροπρόθεσμης ασφάλειας
• Μεταβολισμό και απορρόφηση των μογροσιδίων (οι γλυκές ενώσεις στο Monk fruit)

Πιθανές επιπτώσεις στο μικροβίωμα του εντέρου

Μέχρι να αντιμετωπιστούν αυτά τα κενά, το Monk fruit δεν μπορεί να διατεθεί νόμιμα στην αγορά ως γλυκαντικό στην ΕΕ.

Μπορεί να πωλείται μόνο σε ορισμένες χώρες ως νέο συστατικό τροφίμων υπό αυστηρές προϋποθέσεις, αλλά όχι ως γενικό υποκατάστατο ζάχαρης σε εμπορικά τρόφιμα και ποτά.

Αυτό σημαίνει ότι αν και χρησιμοποιείται ευρέως στις ΗΠΑ και σε μέρη της Ασίας, οι Ευρωπαίοι καταναλωτές έχουν επί του παρόντος περιορισμένη πρόσβαση σε γλυκαντικά με βάση το Monk fruit, εν αναμονή περαιτέρω αξιολόγησης από την EFSA.

Ποια είναι τα πιθανά οφέλη υγείας του Monk fruit;

1. Βοηθά στην μείωση της πρόσληψης ζάχαρης και θερμίδων

Το Monk fruit δεν περιέχει υδατάνθρακες, θερμίδες ή λίπος, καθιστώντας το ένα χρήσιμο υποκατάστατο ζάχαρης για όσους διαχειρίζονται το βάρος ή μεταβολικές παθήσεις, όπως ο διαβήτης.

Αντικαθιστώντας τη ζάχαρη με Monk fruit, μπορεί κανείς να ικανοποιήσει τις λιγούρες για γλυκά χωρίς απότομες αυξήσεις στο σάκχαρο του αίματος ή πρόσθετες θερμίδες.

2. Δεν αυξάνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα

Σε αντίθεση με τη σακχαρόζη ή τη φρουκτόζη, οι μογροσίδες του Monk fruit δεν μεταβολίζονται από τον οργανισμό για ενέργεια. Αυτό σημαίνει ότι:

• Δεν επηρεάζει τα επίπεδα γλυκόζης ή ινσουλίνης στο αίμα.
• Μπορεί να είναι ασφαλές για άτομα με διαβήτη ή αντίσταση στην ινσουλίνη.

Ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι θα μπορούσε ακόμη και να βοηθήσει στη διατήρηση της λειτουργίας του παγκρέατος, αν και απαιτείται περισσότερη έρευνα σε ανθρώπους.

3. Έχει αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες

Οι μογροσίδες έχουν δείξει αντιοξειδωτικές επιδράσεις σε εργαστηριακές μελέτες. Μπορεί να βοηθήσουν στην προστασία των κυττάρων από το οξειδωτικό στρες, μια διαδικασία που συνδέεται με χρόνιες ασθένειες όπως:

• Καρδιακές παθήσεις
• Καρκίνος
• Νευροεκφυλιστικές διαταραχές (όπως η νόσος Αλτσχάιμερ)

Αυτά τα ευρήματα, ωστόσο, είναι προκαταρκτικά και βασίζονται κυρίως σε έρευνες σε ζώα.

4. Μπορεί να υποστηρίξει την στοματική υγεία

Εφόσον το Monk fruit δεν τροφοδοτεί τα βακτήρια του στόματος, δεν συμβάλλει στην τερηδόνα ή στις οδοντικές κοιλότητες. Αυτό το καθιστά μια φιλική προς τα δόντια εναλλακτική λύση σε σχέση με τη ζάχαρη και το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη.

Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι ή παρενέργειες του Monk fruit;

Ορισμένοι μπορεί να εμφανίσουν ανεπιθύμητες ενέργειες, συνήθως λόγω του τρόπου επεξεργασίας του γλυκαντικού και όχι του καθαυτού καρπού.

1. Ευαισθησία σε πρόσθετα

Τα εμπορικά προϊόντα Monk fruit συχνά αναμειγνύονται με άλλα γλυκαντικά, όπως:

• Ερυθριτόλη
• Δεξτρόζη
• Αλλουλόζη

Αυτά μπορεί να προκαλέσουν φούσκωμα, αέρια ή διάρροια, ειδικά σε άτομα με ευαίσθητο πεπτικό σύστημα.

2. Έλλειψη μακροπρόθεσμης έρευνας

Παρόλο που είναι προϊόν φυσικής προέλευσης, οι μελέτες σε ανθρώπους σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του στην υγεία είναι περιορισμένες. Γι΄ αυτό άλλωστε δεν έχει λάβει ακόμα άδεια κυκλοφορίας/χρήσης εντός Ε.Ε.

Οι ειδικοί συνιστούν μετριοπάθεια μέχρι να επιβεβαιωθούν περισσότερα στοιχεία για την ασφάλεια του μεταβολισμού και του εντερικού μικροβιώματος με την πάροδο του χρόνου.

3. Πιθανή υπερκατανάλωση γλυκών

Ακόμα και τα γλυκαντικά χωρίς θερμίδες μπορούν να διατηρήσουν την επιθυμία για ζαχαρούχες γεύσεις, καθιστώντας ενδεχομένως πιο δύσκολο για ορισμένα άτομα να μειώσουν τη συνολική εξάρτηση από τη ζάχαρη.

Πώς συγκρίνεται το Monk fruit με άλλα φυσικά γλυκαντικά;

Ποιοι πρέπει να αποφεύγουν το Monk fruit;

• Άτομα με δυσαπορρόφηση φρουκτόζης ή ευαισθησία στα σάκχαρα αλκοόλης (εάν αναμειχθεί με ερυθριτόλη).
• Άτομα αλλεργικά σε φυτά της οικογένειας κολοκύθας, καθώς το Monk fruit ανήκει στην ίδια οικογένεια (Cucurbitaceae).
• Όσες είναι έγκυες ή θηλάζουν θα πρέπει να συμβουλευτούν γυναικολόγο, καθώς τα μακροπρόθεσμα δεδομένα παραμένουν περιορισμένα.

Συχνές Ερωτήσεις

Μπορεί το φρούτο του μοναχού να προκαλέσει πεπτικά προβλήματα;

Το καθαυτό φρούτο σπάνια το κάνει, αλλά τα μείγματά του με ερυθριτόλη ή άλλα υλικά πλήρωσης μπορεί να προκαλέσουν φούσκωμα ή ήπια πεπτική διαταραχή σε ορισμένα άτομα.

Είναι ασφαλές για καθημερινή χρήση;

Στις ΗΠΑ, ναι. Στην Ευρώπη δεν έχει καν άδεια κυκλοφορίας/χρήσης. Ο αμερικανικός FDA έχει χαρακτηρίσει το εκχύλισμα Monk fruit «Γενικά Αναγνωρισμένο ως Ασφαλές (GRAS)» για τακτική κατανάλωση σε μέτριες ποσότητες.

Επηρεάζει την υγεία του εντέρου;

Τα τρέχοντα στοιχεία δείχνουν ότι δεν βλάπτει τα βακτήρια του εντέρου, αλλά απαιτούνται περισσότερες μελέτες σε ανθρώπους, για να επιβεβαιωθούν οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του στο μικροβίωμα.

Μπορεί το Monk fruit να βοηθήσει στην απώλεια βάρους;

Αντικαθιστώντας τα γλυκαντικά υψηλής θερμιδικής αξίας, το Monk fruit μπορεί να μειώσουν τη συνολική πρόσληψη θερμίδων και να υποστηρίξει έμμεσα τις προσπάθειες διαχείρισης βάρους.