Νέα έρευνα: Πρόωρη εφηβεία σε ολοένα και περισσότερα παιδιά εξαιτίας… κινητών και tablet

Σύμφωνα με αποτελέσματα μιας μελέτης σε αρουραίους που παρουσιάστηκε στην 60η ετήσια συνάντηση της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας, η τακτική έκθεση στο μπλε φως μέσω tablet και smartphone μπορεί να αλλάξει τα επίπεδα ορμονών και να αυξήσει τον κίνδυνο πρόωρης εφηβείας.

Η μεγαλύτερη έκθεση στο μπλε φως συνδέθηκε με την πρώιμη έναρξη της εφηβείας σε θηλυκούς αρουραίους, οι οποίοι είχαν επίσης χαμηλότερα επίπεδα μελατονίνης, υψηλότερα επίπεδα ορισμένων αναπαραγωγικών ορμονών και φυσικές αλλαγές στις ωοθήκες τους.

Η χρήση κινητής συσκευής που εκπέμπει μπλε φως έχει ήδη συσχετιστεί με διαταραγμένα πρότυπα ύπνου στα παιδιά, αλλά τα τρέχοντα αποτελέσματα δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχουν πρόσθετοι κίνδυνοι για την παιδική ανάπτυξη και τη μελλοντική γονιμότητα.

Τι συμβαίνει με το μπλε φως που εκπέμπουν οι οθόνες

Τα gadget που παράγουν μπλε φως, όπως τα tablet και τα smartphone, είχαν συνδεθεί στο παρελθόν με μειωμένη ποιότητα ύπνου τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες. Αυτό θεωρείται ότι συμβαίνει επειδή το μπλε φως παρεμβαίνει στη βραδινή αύξηση των επιπέδων της ορμόνης μελατονίνης, η οποία προετοιμάζει το σώμα μας για ξεκούραση και ύπνο.

Τα επίπεδα μελατονίνης είναι γενικά μεγαλύτερα κατά την προ-εφηβεία παρά κατά τη διάρκεια της εφηβείας, γεγονός που θεωρείται ότι παίζει ρόλο στην καθυστέρηση της έναρξης της εφηβείας. Η εφηβεία είναι μια περίπλοκη διαδικασία που περιλαμβάνει τον συντονισμό πολλών συστημάτων και ορμονών του σώματος.

Τα τελευταία χρόνια, αρκετές μελέτες έχουν αναφέρει αυξήσεις στην πρώιμη έναρξη της εφηβείας για τα κορίτσια, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Η σχέση μεταξύ της έκθεσης στο μπλε φως και των μειωμένων επιπέδων μελατονίνης υποδηλώνει ότι ο αυξημένος χρόνος των παιδιών στις οθόνες μπορεί να παίζει ρόλο σε αυτήν την αναφερόμενη αύξηση. Ωστόσο, είναι πολύ δύσκολο να αξιολογηθεί αυτό στα παιδιά.

Πώς έγινε και τι έδειξε η νέα έρευνα

Σε αυτήν την μελέτη, ο δρ. Aylin Kilinç Uğurlu και οι συνεργάτες του στην Άγκυρα της Τουρκίας, χρησιμοποίησαν ένα μοντέλο αρουραίου για να διερευνήσουν τις επιπτώσεις που έχει η έκθεση στο μπλε φως στα επίπεδα των αναπαραγωγικών ορμονών και στον χρόνο έναρξης της εφηβείας.

Οι θηλυκοί αρουραίοι χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες των έξι και εκτέθηκαν είτε σε έναν κανονικό κύκλο φωτός, είτε σε 6 ώρες είτε σε 12 ώρες μπλε φωτός. Τα πρώτα σημάδια της εφηβείας εμφανίστηκαν σημαντικά νωρίτερα και στις δύο ομάδες που εκτέθηκαν στο μπλε φως, και όσο μεγαλύτερη ήταν η διάρκεια της έκθεσης, τόσο νωρίτερα ήταν η έναρξη της εφηβείας.

Οι αρουραίοι που εκτέθηκαν στο μπλε φως είχαν επίσης μειωμένα επίπεδα μελατονίνης και αυξημένα επίπεδα συγκεκριμένων αναπαραγωγικών ορμονών (οιστραδιόλη και ωχρινοτρόπο ορμόνη), καθώς και φυσικές αλλαγές στον ιστό των ωοθηκών τους. Όλα αυτά ήταν απτές ενδείξεις για έναρξη εφηβείας.

Στις 12 ώρες έκθεσης, οι αρουραίοι εμφάνισαν επίσης κάποια σημάδια κυτταρικής βλάβης και φλεγμονής στις ωοθήκες τους.

Τι λένε οι ερευνητές

Ο δρ. Aylin Kilinç Uğurlu είπε: “Βρήκαμε ότι η έκθεση στο μπλε φως, επαρκής για να αλλάξει τα επίπεδα μελατονίνης, μπορεί επίσης να αλλάξει τα επίπεδα των αναπαραγωγικών ορμονών και να προκαλέσει πρώιμη έναρξη της εφηβείας στο ερευνητικό μοντέλο με τους αρουραίους. Επιπλέον, όσο μεγαλύτερη είναι η έκθεση, τόσο νωρίτερα είναι η έναρξη της εφηβείας”.

Από την άλλη ο δρ. Aylin Kilinç Uğurlu επισήμανε: “Καθώς πρόκειται για μια μελέτη σε αρουραίους, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι αυτά τα ευρήματα θα επαναλαμβάνονταν σε παιδιά, αλλά αυτά τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι η έκθεση στο μπλε φως θα μπορούσε να θεωρηθεί ως παράγοντας κινδύνου για την πρώιμη έναρξη της εφηβείας”.

Είναι δύσκολο να μιμηθεί κανείς την έκθεση των αρουραίων στο μπλε φως ώστε να ισοδυναμεί με τη χρήση κινητών και tablet από ένα παιδί. Αλλά ηλικιακή έναρξη της εφηβείας στους αρουραίους είναι περίπου ίδια με αυτή των ανθρώπων, όταν αναλογιστούμε το χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής των αρουραίων. Οι ορμονικές αλλαγές και οι αλλαγές στην ωορρηξία που συμβαίνουν κατά την προ-εφηβεία και την εφηβεία σε θηλυκούς αρουραίους είναι επίσης συγκρίσιμες με τους ανθρώπους.

Έτσι, παρά τους περιορισμούς της μελέτης, αυτά τα ευρήματα υποστηρίζουν την περαιτέρω διερεύνηση των πιθανών επιπτώσεων της έκθεσης στο μπλε φως στα επίπεδα ορμονών και την έναρξη της εφηβείας στα παιδιά.

Ο δρ. Aylin Kilinç Uğurlu προσθέτει: “Αν και δεν είναι οριστικό, θα συμβουλεύαμε ότι η χρήση συσκευών εκπομπής μπλε φωτός θα πρέπει να ελαχιστοποιηθεί στα προεφηβικά χρόνια, ειδικά το βράδυ όταν η έκθεση μπορεί να έχει τις περισσότερες ορμονοτροποποιητικές επιδράσεις”.