Από που βγήκε η φράση «άρτον και θεάματα»;

Χρησιμοποιούμε πολλές φορές την φράση «άρτον και θεάματα», κυρίως κοροϊδευτικά. Η προέλευση της κρατάει σχεδόν 2.000 χρόνια και πάντα είχε την ίδια σημασία: τα τεχνάσματα των κυβερνώντων ώστε να παραπλανούν τον λαό με εφήμερες απολαύσεις, αποσπώντας τον από τα πραγματικά του προβλήματα.

Στην ρωμαϊκή περίοδο, οι αυτοκράτορες μάζευαν τον λαό στις αρένες προσφέροντάς τους θέαμα, είτε με μονομαχίες είτε με λιοντάρια, ενώ κάποιες φορές από αυτές μοίραζαν σιτάρι ή ψωμί. Στα λατινικά η έκφραση ήταν «panem et circenses» και κατά τον διάσημο Ρωμαίο σατυρικό ποιητή Γιουβενάλη, ο λαός έστω και προσωρινά ξεχνούσε τα καθημερινά του προβλήματα, με αντάλλαγμα λίγο ψωμί ή διάφορες θεαματικές «παραστάσεις».

Η φράση ταξίδεψε στους αιώνες και έφτασε στο σήμερα. Και έφτασε στο σήμερα, κυρίως γιατί οι συγκεκριμένες τακτικές εφαρμόστηκαν από τους κυβερνώντες ανεξαρτήτως πολιτεύματος. Οι πολιτικοί συνεχίζουν να προσφέρουν εφήμερες απολαύσεις με σκοπό να αποσπάσουν την προσοχή από φλέγοντα ζητήματα και να την μεταφέρουν αλλού. Προσφέρουν δηλαδή «άρτον και θεάματα», στιγμιαία πλην εντυπωσιακά τεχνάσματα, για να συνεχίσουν να κάνουν την δουλειά τους. Ή σε κάποιες περιπτώσεις να ζουν εις βάρος του λαού.

Ιδιαίτερα δημοσιογραφικά, η φράση χρησιμοποιείται σχεδόν σε όλον τον κόσμο. Το θέαμα στην αρένα ή το ψωμί, έχει αντικατασταθεί με το ποδόσφαιρο ή το μπάσκετ και έκτακτα επιδόματα. Και αυτό συμβαίνει σε όλον τον κόσμο.