Όταν οι Έλληνες σκοτώθηκαν για μια μετάφραση του Ευαγγελίου – Από την καθαρεύουσα στην δημοτική

Η διαμάχη μεταξύ καθαρεύουσας και δημοτικής στην Ελλάδα, δεν ήταν μια απλή διαμάχη ανάμεσα σε διανοούμενους. Έφτασε στους δρόμους και είχε νεκρούς. Στις 8 Νοεμβρίου του 1901, 8 άτομα έχασαν την ζωή τους σε συλλαλητήριο που είχε διοργανωθεί από φοιτητές και πολίτες στα Προπύλαια με αίτημα να αφοριστούν όσοι μετέφραζαν το Ευαγγέλιο από την καθαρεύουσα στην δημοτική.

Μετά την οδυνηρή ήττα στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, η Ελλάδα βρισκόταν ανάμεσα σε δυο γλώσσες. Το παλάτι κρίνει αναγκαίο τον εκδημοκρατισμό του εκπαιδευτικού συστήματος και η βασίλισσα Όλγα δίνει εντολή να μεταφραστεί στην δημοτική τα Ευαγγέλια. Οι αντιδράσεις ήταν από την αρχή έντονες.

Το 1901 ο λόγιος Αλέξανδρος Πάλλης έκανε τελικά την μετάφραση, η οποία κυκλοφόρησε σε λίγο αντίτυπα στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Η διαμάχη των υποστηρικτών της καθαρεύουσας και την δημοτικής όμως μαινόταν. Ο διευθυντής της εφημερίδας «Ακρόπολις», αποφασίζει να δημοσιεύσει την μετάφραση σε συνέχειες.

Στις 2 Νοεμβρίου, μετά από παρότρυνση αρχαϊστών καθηγητών, οι φοιτητές εισέβαλαν στα γραφεία της εφημερίδας και απαίτησαν να μην συνεχιστεί η δημοσίευση των μεταφρασμένων στη δημοτική Ευαγγελίων. Πήραν διαβεβαιώσεις, αλλά η εφημερίδα συνέχισε την δημοσίευση τους.

Η Αθήνα έβραζε. Στις 8 Νοεμβρίου ένα μεγάλο συλλαλητήριο οργανώθηκε με αίτημα τον αφορισμό όλων των υπευθύνων της μεταγλώττισης. Ακολούθησαν συγκρούσεις με την αστυνομία, όπου έχασαν την ζωή τους τρεις φοιτητές και πέντε πολίτες, ενώ ακόμα 70 άνθρωποι τραυματίστηκαν. Οι φοιτητές κλείστηκαν για 4 εικοσιτετράωρα στο πανεπιστήμιο.

Μετά την αιματηρή διαδήλωση, η κυβέρνηση του Γεώργιου Θεοτόκη παραιτήθηκε. Το ίδιο έκανε και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Προκόπιος ο Β’. Οι κινητοποιήσεις, ειρηνικές αυτή τη φορά συνέχισαν μέχρι και έναν μήνα αργότερα, όταν οι φοιτητές έκαψαν αντίτυπο του μεταφρασμένου Ευαγγελίου και απαίτησαν την τιμωρία όσων προσπαθούσαν να κάνουν το ίδιο στο μέλλον.