Αυστρία: Να μην πωληθεί πρώην ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης ζητά η οργάνωση Μαουτχάουζεν

Έκκληση προς την αυστριακή κυβέρνηση να αποτρέψει την αγορά από την Πολωνία, της έκτασης όπου βρισκόταν το γερμανοναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης Γκούζεν στην Άνω Αυστρία, και να προχωρήσει στην αναβάθμιση αυτού του τόπου μαρτυρίου δεκάδων χιλιάδων θυμάτων του ναζισμού από πολλές χώρες, απευθύνει με αποψινές δηλώσεις της η Μπάρμπαρα Γκλιουκ, η διευθύντρια της Μνημειακής Οργάνωσης Μαουτχάουζεν.

Μόλις την περασμένη Παρασκευή, κατά την κοινή τους επίσκεψη στο πρώην ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Άουσβιτς, με την Γερμανίδα καγκελάριο Άγγελα Μέρκελ – η οποία βρέθηκε εκεί για πρώτη φορά στην πολυετή θητεία της ως καγκελάριος — ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι ανακοίνωσε το ενδιαφέρον της χώρας του να αγοράσει την έκταση του πρώην γερμανοναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης στο Γκούζεν της Αυστρίας, στο οποίο πολλά από τα θύματα υπήρξαν Πολωνοί.

Το μεγαλύτερο μέρος της έκτασης αποτελεί σήμερα ιδιωτική περιουσία, της οποίας ένα μέρος των ιδιοκτητών της είχαν ανακοινώσει πριν από καιρό την πρόθεσή τους να πωλήσουν.

Στις αποψινές δηλώσεις της, η Μπάρμπαρα Γκλιούκ απέρριψε ως μη ισχύοντες τους ισχυρισμούς του Πολωνού πρωθυπουργού ότι στο Γκούζεν υπάρχουν μόνον ελάχιστα υπολείμματα του στρατοπέδου, που η Πολωνία προτίθεται να αναβαθμίσει ως τόπο μνήμης των Πολωνών θυμάτων.

Η ίδια τόνισε πως, αντιθέτως, εκεί βρίσκονται οι μνημειακές εγκαταστάσεις Γκούζεν, τα πρώην κρεματόρια, η έκθεση, όπως και η είσοδος στα ναζιστικά ορυχεία όπου τα τότε καταναγκαστικά έργα για τους κρατούμενους του στρατοπέδου.

Επισημαίνοντας πως στο στρατόπεδο συγκέντρωσης τα θύματα δεν υπήρξαν μόνον Πολωνοί, αλλά πολλές χιλιάδες κρατούμενοι από 27 χώρες , η Μπάρμπαρα Γκλιύκ ζήτησε να τιμηθούν όλοι οι νεκροί του, με την αναβάθμιση των πρώην εγκαταστάσεων ως τόπος μνήμης από την ίδια την Αυστρία.

Σε αποψινές του δηλώσεις, ο Κρίστοφ Πέλτσλ, ο εκπρόσωπος του αυστριακού υπουργείου Εσωτερικών, στην αρμοδιότητα του οποίου βρίσκονται τα πρώην στρατόπεδα συγκέντρωσης, επιβεβαίωσε ότι μερίδα των ιδιοκτητών της έκτασης στο Γκούζεν προτίθεται να προβεί σε πώλησή της και ανέφερε ότι το υπουργείο, στη βάση σχετικής έρευνας που είχε ανατεθεί πέρυσι, εξετάζει τις επιλογές ως προς την μελλοντική στάση του στις εκδηλώσεις μνήμης στο Γκούζεν.

Στο Γκούζεν, στη διάρκεια της γερμανοναζιστικής κατοχής της Αυστρίας μεταξύ 1938 και 1945, υπήρξε παράλληλη λειτουργία εγκαταστάσεων εξόντωσης από το μεγαλύτερο στη χώρα γερμανοναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στο κοντινό Μαουτχάουζεν. Στο Γκούζεν είχαν μεταφερθεί 71.000 κρατούμενοι από 27 χώρες, από τους οποίους οι περισσότεροι από τους μισούς άφησαν εκεί στο διάστημα αυτό, την τελευταία τους πνοή.

Το στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Μαουτχάουζεν, έξω από το ομώνυμο χωριό 170 χιλιόμετρα δυτικά της Βιέννης, ιδρύθηκε από τους Γερμανούς ναζιστές τον Αύγουστο του 1938 — λίγους μήνες μετά από την προσάρτηση της Αυστρίας στο γερμανοναζιστικό Τρίτο Ράιχ στις 12 Μαρτίου 1938 — αρχικά για να μεταφερθούν εκεί κρατούμενοι από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου και μετά από το Άουσβιτς.

Μέχρι την απελευθέρωσή του, από συμμαχικά στρατεύματα στις 5 Μαΐου 1945, πάνω από 206.000 κρατούμενοι από όλη την Ευρώπη, γνώρισαν στο Μαουτχάουζεν ό,τι πιο απάνθρωπο μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους, για τους 122.797 από αυτούς – ανάμεσά τους και 3.700 Έλληνες – η απελευθέρωση ήλθε πολύ αργά, είχαν ήδη αφήσει την τελευταία τους πνοή στα κρεματόρια του.

Μετά τον πόλεμο, οι εγκαταστάσεις του ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης μετατράπηκαν σε μουσείο και τόπο προσκυνήματος με μνημεία των χωρών που είχαν εκεί τα θύματά τους. Κάθε χρόνο, στην επέτειο απελευθέρωσης του, συρρέουν στο Μαουτχάουζεν πολλές χιλιάδες προσκυνητές από τα πέρατα της Ευρώπης, αλλά και οι ελάχιστοι πλέον εν ζωή από τους επιζώντες του.

Με τελετή στο ελληνικό μνημείο στο Μαουτχάουζεν, ο Ελληνισμός με τρισάγιο, ομιλίες, καταθέσεις στεφάνων, αλλά και παρουσίαση του μνημειώδους έργου του Μίκη Θεοδωράκη “Μαουτχάουζεν”, τιμά κάθε χρόνο την μνήμη των 3.700 Ελλήνων που υπήρξαν εκεί θύματα της ναζιστικής θηριωδίας στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Το “Μαουτχάουζεν”, ο κορυφαίος Έλληνας μουσικοσυνθέτης μελοποίησε το 1965 σε ποίηση του εκλιπόντα, το 2011, μεγάλου θεατρικού συγγραφέα και ακαδημαϊκού Ιάκωβου Καμπανέλλη, ο οποίος υπήρξε για δυόμιση χρόνια κρατούμενος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και ένας από τους ελάχιστους επιζώντες του.

Ο Μίκης Θεοδωράκης, έχοντας δίπλα του τον Ιάκωβο Καμπανέλλη, είχε πρωτοπαρουσιάσει το “Μαουτχάουζεν” στον τόπο του μαρτυρίου στο πρώην ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης, τον Μάιο του 1988, σε μια ιστορική συναυλία του με τη Μαρία Φαραντούρη, την Ανατολικογερμανίδα Γκίζελα Μάι και την Ισραηλινή Ελινόαρ Μοάβ-Βενιάδη (στα ελληνικά, γερμανικά και εβραϊκά, αντίστοιχα), παρουσία του τότε καγκελάριου της Αυστρίας Φραντς Βρανίτσκι και δεκάδων χιλιάδων προσκυνητών από όλη την Ευρώπη.

Ιστορικής σημασίας υπήρξε και η δεύτερη παρουσίαση του έργου από τον ίδιο τον συνθέτη, επίσης με την συγκλονιστική ερμηνεία της Μαρίας Φαραντούρη και παρουσία πάλι του Αυστριακού καγκελάριου Φραντς Βρανίτσκι, τον Μάιο του 1995, στην 50η επέτειο της απελευθέρωσης του Μαουτχάουζεν.