Η Ρωσία κυρίαρχος στην Μέση Ανατολή: Επόμενος στόχος η… Αφρική και είναι εφικτός

H Ρωσία είναι πλέον ο απόλυτος κυρίαρχος στην Μέση Ανατολή, μετά την αποχώρηση των Αμερικανών από τη Συρία και ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν ετοιμάζεται να ρίξει τις βάσεις για την εγκαθίδρυσή του και στην ήπειρο της Αφρικής, η οποία μέχρι σήμερα αποτελεί προνομιακό οικονομικό χώρο για τις ΗΠΑ και την Κίνα.

Δεδομένης της διπλωματικής προϊστορίας της Μόσχας με πολλά κράτη της αφρικανικής ηπείρου από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης η Ρωσία διαθέτει ακόμα τα ερείσματα στην αχανή περιοχή για να μπορέσει να διεκδικήσει μια γεωστρατηγική διείσδυση.

Άλλωστε οι Αφρικανοί δεν έχουν καμία συμπάθεια σε Αμερικανούς και γενικώς Αγγλοσάξωνες και με μεγάλη χαρά θα τους «αντικαθιστούσαν» με έναν άλλο «διαχειριστή» των προβλημάτων τους.

Ειδικότερα μετά την εγκατάλειψη των «συμμάχων» Κούρδων στα «δόντια» της Τουρκίας στην βόρεια Συρία, κανείς πλέον δεν έχει εμπιστοσύνη στην Ουάσινγκτον. Είναι μια συγκυρία που ο Β.Πούτιν ξέρει πως πρέπει να εκμεταλλευθεί δημιουργώντας πρωτίστως την εικόνα ότι «η Ρωσία είναι αξιόπιστη και τηρεί υποσχέσεις και συμφωνίες».

Πρόσφατα μάλιστα, η εφημερίδα Moscow Times τιτλοφορούσε το πρωτοσέλιδό της «Η Ρωσία διαγράφει το χρέος της Αιθιοπίας», ίσο με 163 εκατ. δολάρια. Η μεγαλόψυχη τούτη κίνηση του Πούτιν ακολουθεί τις αντίστοιχες διαγραφές χρεών της Μοζαμβίκης, της Μαδαγασκάρης και της Τανζανίας. Χρέη που χρονολογούνται από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης, και που η Μόσχα δεν είχε καμία ελπίδα να εισπράξει ποτέ.

Σαν κίνηση πάντως φάνηκε πολύ όμορφη στα αφρικανικά κράτη και πλέον τείνουν τα αυτιά τους χωρίς δυσκολία προς την Μόσχα.

Στις 22-23 Οκτωβρίου ο Πούτιν προήδρευσε στο πρώτο «Οικονομικό Συνέδριο και Φόρουμ Ρωσίας-Αφρικής» στο Σότσι, με παρόντες 47 ηγέτες κρατών, πλάι στον συμπροεδρεύοντά του, Αιγύπτιο ομόλογό του, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι και πολλές χιλιάδες συμμετέχοντες, προκειμένου να καταστήσει σαφές ότι η Ρωσία «έχει πολλά να δώσει στις αφρικανικές χώρες».

Ο Ρώσος πρόεδρος έδωσε μαχητικό τόνο στην παρέμβασή του, προειδοποιώντας για τον αυξανόμενο ανταγωνισμό των υπερδυνάμεων στη Μαύρη Ήπειρο και καταδίκασε τη Δύση για την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών της πηγών. Ο Πούτιν επεσήμανε πως η Ρωσία προβάλλει ως εταίρος στην Αφρική «χωρίς προαπαιτούμενα πολιτικής, ή άλλης φύσεως».

Ο Πούτιν, γνωρίζει πως η ΕΣΣΔ ήταν προνομιακός σύμμαχος του Νάσερ στην Αίγυπτο και κατόπιν του Μεγκίστου στην Αιθιοπία, σε συνέντευξή του στο πρακτορείο Tass υπογράμμισε πως «οι Δυτικοί χρησιμοποιούν τον οικονομικό έλεγχο για να ανακτήσουν, υπό νέα μορφή, την απολεσθείσα επιρροή και έλεγχο στις πρώην αποικίες τους και έχουν αποδυθεί σε μία κούρσα προκειμένου να βγάλουν το μέγιστο δυνατόν κέρδος και να εκμεταλλευθούν την αφρικανική ήπειρο», υποσχόμενος πως η Μόσχα θα αγκαλιάσει χωρίς επεμβάσεις στις εσωτερικές υποθέσεις τους τις χώρες της Αφρικής.

Ο Πούτιν υποσχέθηκε στις αφρικανικές χώρες ότι δεν θα «συμμετάσχει στον νέο διαμελισμό» των αφρικανικών πόρων, αλλά πως είναι έτοιμος να συμμετέχει μέσα στην επόμενη 5ετία με «πολλά δισ. δολάρια» επενδύσεων και συνεργασιών στην Αφρική.

Βέβαια είναι ζήτημα το πως θα βρεθούν τα χρήματα αυτά. Πάντως η αποστολή του πυρηνικού βομβαρδιστικού ΤU-160 στη Νότιο Αφρική για «φιλική επίσκεψη» είχε μεγάλη συμβολική αξία καθώς πρόκειται για την ισχυρότερη αφρικανική χώρα.

Στο οικονομικό στόχαστρό της Μόσχας βρίσκονται και οι χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής. Έτσι, στο Σότσι ήσαν παρούσες χώρες παραδοσιακά σύμμαχοι της Μόσχας, όπως η Ανγκόλα και η Αιθιοπία, αλλά μαζί τους συμμετείχαν και κράτη όπου η ρωσική επιρροή ήταν πάντοτε ασθενής, όπως η Νιγηρία, ή η Γκάνα.

Μέχρι σήμερα, η Μόσχα κινείται στο παρασκήνιο της κινεζικής επικράτειας στην Αφρική—το Πεκίνο από καιρού έχει ιδρύσει το «Φόρουμ Συνεργασίας Κίνας –Αφρικής» κι έχει επενδύσει δισ. δολάρια σε μεγάλα έργα και υποδομές. Οι εμπορικές σχέσεις της Ρωσίας στην αφρικανική ήπειρο το 2018 ανέρχονταν σε μόλις 20 δισ. δολάρια, δέκα φορές μικρότερες από αυτές της περιοχής με την Κίνα.

Στην πλειονότητά τους, οι εμπορικές αυτές σχέσεις αφορούν τις πωλήσεις όπλων: το διάστημα 2014-18 τα ρωσικά όπλα αποτελούσαν το 49% των αντίστοιχων εισαγωγών των χωρών στη βόρειο ζώνη της ηπείρου και το 28% στις χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής, σύμφωνα με το International Peace Research Institute της Στοκχόλμης.

Πλέον η Μόσχα επιδιώκει να διεισδύσει στην Αφρική σε οικονομικούς τομείς, όπου έχει το συγκριτικό πλεονέκτημα. Όχι πλέον μόνο όπλα, αλλά και πυρηνική ενέργεια και υδρογονάνθρακες και φυσικό αέριο», εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Γεβγκένι Κορεντιάσοφ του Ινστιτούτου Αφρικανικών Σπουδών στη Μόσχα και πρώην πρεσβευτής στη Μπουρκίνα Φάσο και το Μάλι. Επιπλέον, η Αφρική είναι μία σημαντική πηγή σε μεταλλεύματα, όπως το μαγγάνιο και το χρώμιο, τα οποία έχει ανάγκη.

Τα τελευταία χρόνια, η Ρωσία έχει κλείσει σημαντικές στρατιωτικές συμφωνίες με διάφορες αφρικανικές χώρες και πολλοί Ρώσοι ιδιώτες δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό. Σύμφωνα με πολλά μέσα ενημέρωσης, στη Λιβύη Ρώσοι μισθοφόροι πολεμούν στο πλευρό του πολέμαρχου Χαλίφα Χάφταρ, ενώ στη Μοζαμβίκη Ρώσοι σύμβουλοι βοηθούν την κυβέρνηση της χώρας να αντιμετωπίσει τους τζιχαντιστές