Πώς η Ρωσία αναπτύχθηκε εν μέσω πολέμου & δυτικών κυρώσεων: Σε ιστορικά υψηλά ο αριθμός των δισεκατομμυριούχων!

Ο αριθμός των δισεκατομμυριούχων στη Ρωσία έφτασε σε ιστορικά υψηλά κατά την διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία παρά την επιβολή κυρώσεων από την Δύση.

Ταυτόχρονα στα 25 χρόνια που ο Βλαντιμίρ Πούτιν βρίσκεται στην εξουσία, οι πλούσιοι και ισχυροί της Ρωσίας έχουν χάσει σχεδόν όλη την πολιτική τους επιρροή και έχουν περιοριστεί στον πραγματικό τους ρόλο που είναι η επιχειρηματικότητα.

Οι δυτικές κυρώσεις δεν έχουν καταφέρει να μετατρέψουν τους υπερπλούσιους σε αντιπάλους του, ενώ αντίθετα ο ίδιος έχει κατορθώσει να τους αναγάγει σε υποστηρικτές των πολιτικών του.

Βέβαια όταν χρειάστηκε ο Β.Πούτιν προχώρησε σε «διορθώσεις».

Ο πρώην τραπεζίτης Όλεγκ Τίνκοφ αφότου επέκρινε τον πόλεμο στην Ουκρανία ως «τρελό» (παρά το γεγονός ότι γνώριζε πως για την Ρωσία ήταν υπαρξιακός) σε μια ανάρτηση στο Instagram, το Κρεμλίνο την επόμενη ημέρα επικοινώνησε με τα στελέχη του.

Τους είπαν ότι η τράπεζά του Tinkoff, η δεύτερη μεγαλύτερη της Ρωσίας εκείνη την εποχή, θα κρατικοποιούνταν εκτός εάν διακόπτονταν όλοι οι δεσμοί με τον ιδρυτή της.

«Δεν μπορούσα να συζητήσω την τιμή», δήλωσε ο Τίνκοφ στους New York Times.

«Ήταν σαν όμηρος, παίρνεις αυτό που σου προσφέρουν. Δεν μπορούσα να διαπραγματευτώ».

Μέσα σε μια εβδομάδα, μια εταιρεία που συνδέεται με τον Βλαντιμίρ Ποτάνιν τον πέμπτο πλουσιότερο επιχειρηματία της Ρωσίας, ο οποίος προμηθεύει νικέλιο για κινητήρες μαχητικών αεροσκαφών ανακοίνωσε ότι αγόραζε την τράπεζα. Πουλήθηκε μόνο για το 3% της πραγματικής της αξίας, ισχυρίζεται ο Τίνκοφ.

Λέει μάλιστα ότι έχασε σχεδόν 9 δισεκατομμύρια δολάρια (6,5 δισεκατομμύρια λίρες) από την περιουσία που κάποτε είχε και έφυγε από τη Ρωσία.

Στα χρόνια που ακολούθησαν τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, ορισμένοι Ρώσοι έγιναν απίστευτα πλούσιοι αναλαμβάνοντας την ιδιοκτησία τεράστιων επιχειρήσεων που προηγουμένως ανήκαν στο κράτος και εκμεταλλευόμενοι τις ευκαιρίες του νεοσύστατου καπιταλισμού της χώρας τους.

Ο νεοαποκτηθείς πλούτος τους τούς έφερε επιρροή και δύναμη σε μια περίοδο πολιτικής αναταραχής και έγιναν γνωστοί ως ολιγάρχες.

Ο πιο ισχυρός ολιγάρχης της Ρωσίας, Μπόρις Μπερεζόφσκι, ισχυρίστηκε ότι ενορχήστρωσε την άνοδο του Πούτιν στην προεδρία το 2000 και χρόνια αργότερα, το 2012, είπε ότι το μετάνιωσε (γιατί στην πραγματικότητα πίστευτε ότι θα ήταν του χεριού του).

Λίγο περισσότερο από ένα χρόνο μετά ο Μπερεζόφσκι βρέθηκε νεκρός υπό μυστηριώδεις συνθήκες στην εξορία του στο Ηνωμένο Βασίλειο. 

Όταν ο Πούτιν συγκέντρωσε τους πλουσιότερους της Ρωσίας στο Κρεμλίνο λίγες ώρες αφότου διέταξε την στρατιωτική επέμβαση στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, όλοι γνώριζαν ότι έπρεπε να τον στηρίξουν.

«Ελπίζω ότι σε αυτές τις νέες συνθήκες, θα συνεργαστούμε εξίσου καλά και όχι λιγότερο αποτελεσματικά», τους είπε.

Ένας δημοσιογράφος που ήταν παρών στη συνάντηση περιέγραψε τους συγκεντρωμένους δισεκατομμυριούχους ως «χλωμούς και στερημένους ύπνου» λόγω της κρισιμότητας της κατάστασης.

Η αρχή του ουκρανικού πολέμου επέφερε ζημίες στους δισεκατομμυριούχους της Ρωσίας.

Σύμφωνα με το περιοδικό Forbes, κατά το έτος έως τον Απρίλιο του 2022, ο αριθμός τους μειώθηκε από 117 σε 83 λόγω του πολέμου, των κυρώσεων και της υποτίμησης του ρουβλιού.

Συνολικά, έχασαν 263 δισεκατομμύρια δολάρια – ή το 27% του πλούτου τους κατά μέσο όρο ο καθένας.

Αλλά τα χρόνια που ακολούθησαν έδειξαν ότι θα αποκομίζονταν τεράστια οφέλη πράτττοντας το καθήκον τους, να στηρίξου δηλαδή την χώρα τους και τον πρόεδρό τους.

Οι γενναιόδωρες δαπάνες για τον πόλεμο ώθησαν την οικονομική ανάπτυξη άνω του 4% ετησίως στη Ρωσία το 2023 και το 2024. Ήταν καλό ακόμη και για εκείνους μεταξύ των υπερπλούσιων της Ρωσίας που δεν έβγαζαν δισεκατομμύρια απευθείας από αμυντικές συμβάσεις.

Το 2024, περισσότεροι από τους μισούς δισεκατομμυριούχους της Ρωσίας είτε έπαιξαν κάποιο ρόλο στον εφοδιασμό του στρατού είτε επωφελήθηκαν από την ειδική στρατιωτική επιχείρηση, λέει ο Giacomo Tognini, από την ομάδα Wealth του Forbes.

«Αυτό δεν περιλαμβάνει καν όσους δεν εμπλέκονται άμεσα, αλλά χρειάζονται ένα είδος σχέσης με το Κρεμλίνο. Και νομίζω ότι είναι δίκαιο να πούμε ότι όποιος διευθύνει μια επιχείρηση στη Ρωσία πρέπει να έχει μια σχέση με την κυβέρνηση», δήλωσε στο BBC.

Φέτος καταγράφηκε ο υψηλότερος αριθμός δισεκατομμυριούχων στη Ρωσία – 140 – στη λίστα του Forbes.

Η συνολική τους περιουσία (580 δισεκατομμύρια δολάρια) ήταν μόλις 3 δισεκατομμύρια δολάρια λιγότερα από το υψηλό όλων των εποχών που καταγράφηκε το έτος πριν από την έναρξη του πολέμου.

Όσοι από τους πλούσιους δεν υποστήριξαν την χώρα και προσπαθούσαν να υπονομεύσουν την ρωσική κυβέρνηση, αντιμετώπισαν τις συνέπειες.

Όπως έγινε με τον μεγιστάνα του πετρελαίου Μιχαήλ Χοντορκόφσκι.

Κάποτε ο πλουσιότερος άνθρωπος της Ρωσίας, πέρασε 10 χρόνια στη φυλακή αφότου ίδρυσε μια ελεγχόεμενη από αυτόν πολιτική οργάνωση το 2001.

Ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι ήταν ο πλουσιότερος άνθρωπος της Ρωσίας, αλλά φυλακίστηκε και η πετρελαϊκή του εταιρεία, Γιούκος, κρατικοποιήθηκε.

Οι πλουσιότεροι της Ρωσίας είναι σαφώς καθοριστικοί για την πολεμική προσπάθεια και πολλοί από αυτούς, συμπεριλαμβανομένων των 37 επιχειρηματιών που κλήθηκαν στο Κρεμλίνο στις 24 Φεβρουαρίου 2022, έχουν γίνει στόχος δυτικών κυρώσεων.

Εν τέλει όμως ανταμοίφθηκαν.

Βέβια σε αυτό βοήθησε και η ίδια η Δύση. Αν κάποιος από αυτούς είχε σκεφτεί να αυτομολήσει με τα δισεκατομμύρια του, οι κυρώσεις το καθιστούσαν αδύνατο.

«Η Δύση έκανε ό,τι ήταν δυνατόν για να διασφαλίσει ότι οι Ρώσοι δισεκατομμυριούχοι θα συσπειρωθούν γύρω από τη σημαία», λέει ο Αλεξάντερ Κολιάντρ του Κέντρου Ανάλυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής (CEPA).

«Δεν υπήρχε απολύτως κανένα σχέδιο, καμία ιδέα, καμία σαφής πορεία για κανέναν από αυτούς να εγκαταλείψει το πλοίο. Κυρώσεις επιβλήθηκαν σε περιουσιακά στοιχεία, πάγωσαν λογαριασμοί, κατασχέθηκαν περιουσιακά στοιχεία. Όλα αυτά βοήθησαν αποτελεσματικά τον Πούτιν να κινητοποιήσει τους δισεκατομμυριούχους, τα περιουσιακά τους στοιχεία και τα χρήματά τους και να τα χρησιμοποιήσει για να υποστηρίξει τη ρωσική πολεμική οικονομία», λέει στο BBC.

Η έξοδος ξένων εταιρειών μετά την επέμβαση στην Ουκρανία δημιούργησε ένα κενό που γρήγορα καλύφθηκε από φιλικούς προς το Κρεμλίνο επιχειρηματίες, στους οποίους επετράπη να αγοράσουν εξαιρετικά επικερδή περιουσιακά στοιχεία σε χαμηλή τιμή.

Αυτό δημιούργησε έναν νέο «στρατό από ισχυρούς και ενεργούς πιστούς», υποστηρίζει η Αλεξάνδρα Προκοπένκο του Κέντρου Carnegie Russia Eurasia.

«Η μελλοντική τους ευημερία εξαρτάται από τη συνεχιζόμενη αντιπαράθεση μεταξύ Ρωσίας και Δύσης», ενώ ο χειρότερος φόβος τους είναι η επιστροφή του προηγούμενου ιδιοκτήτη, λέει.

Μόνο το 2024, 11 νέοι δισεκατομμυριούχοι εμφανίστηκαν στη Ρωσία με αυτόν τον τρόπο, σύμφωνα με τον Giacomo Tognini.