Τσουχτερά πρόστιμα από την Εφορία στους «πειρατές» του διαδικτύου: Πώς θα εντοπίζονται οι παραβάτες

Η Εφορία στην προσπάθεια της να καταπολεμήσει την «πειρατεία» στο διαδίκτυο, βάζει στο στόχαστρο απλούς χρήστες και ρίχνει τσουχτερά πρόστιμα.

Με βάση τον πρόσφατα ψηφισθέντα νόμο 5179/2025, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) αποκτά αυξημένες αρμοδιότητες, μπαίνοντας δυναμικά στην καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης οπτικοακουστικού υλικού. Στο στόχαστρο δεν βρίσκονται πλέον μόνο οι οργανωμένες ομάδες διανομής περιεχομένου, αλλά και οι απλοί χρήστες του Διαδικτύου που κατεβάζουν ή παρακολουθούν παράνομα ταινίες, σειρές, μουσική, φωτογραφίες και αθλητικά γεγονότα μέσω torrent ή παράνομων streaming πλατφορμών.

Πιο συγκεκριμένα, ο νέος νόμος τροποποιεί την παράγραφο 65Α του νόμου 2121/1993, εισάγοντας ένα νέο νομικό πλαίσιο που βάζει στο επίκεντρο και τους τελικούς χρήστες. Πρακτικά, δεν τιμωρούνται μόνο αυτοί που ανεβάζουν ή μοιράζονται παράνομα υλικό, αλλά και όσοι το κατεβάζουν ή το παρακολουθούν. Ακόμα και η απλή πειρατική προβολή ενός αγώνα ή μιας παράνομης ταινίας στο σπίτι μπορεί να επισύρει πρόστιμο από την Εφορία.

Η ΑΑΔΕ, από κοινού με άλλες αρμόδιες αρχές, όπως το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος, η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς κ.ά., αποκτά τη δυνατότητα να ταυτοποιεί τους παραβάτες μέσω των διευθύνσεων IP. Αυτές οι διευθύνσεις, μέσω των παρόχων Διαδικτύου, μπορούν να συνδεθούν με το ΑΦΜ κάθε πολίτη, οδηγώντας σε αυτοματοποιημένη επιβολή προστίμου. Οι κυρώσεις που προβλέπει ο νόμος έχουν διαβαθμίσεις ανάλογα με τη χρήση:

■ Ιδιωτική χρήση: πρόστιμο 750 ευρώ για κάθε φορά που διαπιστώνεται παράνομη πρόσβαση ή κατοχή οπτικοακουστικού περιεχομένου. Σε περίπτωση επανάληψης της παράβασης (υποτροπή), το πρόστιμο αυξάνεται στα 1.500 ευρώ.

■ Δημόσια προβολή: αν η παράνομη χρήση λαμβάνει χώρα σε χώρους όπου παρακολουθεί κοινό (π.χ. καφετέριες, ξενοδοχεία), το διοικητικό πρόστιμο ανέρχεται σε 1.500 ευρώ ανά παράβαση. Σε περίπτωση υποτροπής, το πρόστιμο διπλασιάζεται στα 3.000 ευρώ.

■ Οικονομικό όφελος: αν η παραβίαση συνοδεύεται από κερδοσκοπική εκμετάλλευση, π.χ. μέσω διαφημίσεων, συνδρομών ή εμπορικής προβολής, το πρόστιμο φτάνει τα 5.000 ευρώ ανά περίπτωση και αυξάνεται στα 10.000 ευρώ αν υπάρχει υποτροπή. Οι παραβάσεις διαπιστώνονται μέσω καταγγελιών, ψηφιακής παρακολούθησης και συλλογής στοιχείων από άλλες υποθέσεις, με δυνατότητα χρήσης δεδομένων ποινικών δικογραφιών.

Ειδικές ομάδες
Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων έχει ήδη συστήσει ειδικές ομάδες ελέγχου του Διαδικτύου, στελεχωμένες με ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό, οι οποίες διενεργούν διασταυρώσεις στοιχείων και παρακολουθούν συστηματικά τις αναρτήσεις σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πλατφόρμες περιεχομένου. Δεδομένου ότι τα ψηφιακά μέσα σαρώνονται πλέον καθημερινά με τη βοήθεια εξελιγμένων αλγορίθμων, είναι πλέον εξαιρετικά εύκολο για τις αρμόδιες υπηρεσίες να εντοπίζουν περιπτώσεις ψηφιακής πειρατείας και να προχωρούν σε στοχευμένους ελέγχους και επιβολή κυρώσεων.

Ο νόμος 5179/2025 θεσπίζει, επίσης, τον δυναμικό αποκλεισμό (dynamic blocking), έναν μηχανισμό που επιτρέπει στις Αρχές να διατάσσουν τον άμεσο αποκλεισμό πρόσβασης σε ιστοτόπους που φιλοξενούν ή προωθούν πειρατικό περιεχόμενο, μέσα σε μόλις 30 λεπτά από τη διαπίστωση της παράβασης.

Αφού εντοπιστεί κάποιος ιστότοπος που προσφέρει πειρατικό υλικό (ταινίες, σειρές, μουσική, αθλητικά), η Επιτροπή για την Εξουδετέρωση της Πειρατείας στο Διαδίκτυο (ΕΕΠΠ) ελέγχει τα στοιχεία και, εφόσον επιβεβαιωθεί η παράβαση, εκδίδει απόφαση αποκλεισμού. Η απόφαση αποστέλλεται άμεσα σε όλους τους παρόχους Διαδικτύου στη χώρα, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να μπλοκάρουν τεχνικά τη διεύθυνση του ιστοτόπου (domain name ή IP) μέσα σε μισή ώρα. Ο αποκλεισμός είναι πλήρης και καθολικός, δηλαδή ο χρήστης δεν μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση στον ιστότοπο από καμία σύνδεση εντός Ελλάδας, ακόμη κι αν χρησιμοποιεί διαφορετικό πάροχο.

Το dynamic blocking συνοδεύεται από συνεχή παρακολούθηση: αν ο ιστότοπος αλλάξει όνομα ή μεταφερθεί αλλού, η διαδικασία επανεκκινείται με νέα απόφαση για τα νέα στοιχεία.