Αυτά είναι τα πέντε ρήγματα της Αττικής: Πόσα Ρίχτερ μπορούν να δώσουν

Με αφορμή τον ισχυρό σεισμό των 5,2 Ρίχτερ που σημειώθηκε στις 00:27 στην Εύβοια, καλό είναι να θυμηθούμε ποια είναι τα βασικά ρήγματα γύρω από την Αθήνα.

Οι σεισμολόγοι, από την πρώτη στιγμή μελετούν το φαινόμενο που αναστάτωσε τους κατοίκους, χαρτογραφούν την εξέλιξη του φαινομένου και καταλήγουν ότι πρόκειται για την κύρια σεισμική δόνηση.

Η Αθήνα, μητρόπολη του ελληνικού χώρου, βρίσκεται δυστυχώς πάνω σε μια γιγάντια παγίδα γεωλογικής ενέργειας που εδώ και αιώνες «φορτίζεται».

Η Αττική περιβάλλεται από σεισμογενείς ζώνες που έχουν δώσει στο παρελθόν ισχυρούς σεισμούς.

Ορισμένα από τα πιο επικίνδυνα και μελετημένα ρήγματα είναι:

1. Ρήγμα της Πάρνηθας

Μήκος: ~12 χλμ

Ενεργοποίηση: Τελευταία ενεργοποίηση το 1999 (σεισμός 5,9 Ρίχτερ με 143 νεκρούς)

Εκτίμηση: Παραμένει ενεργό. Πιθανή επαναδραστηριοποίηση μέσα στον 21ο αιώνα.

Κίνδυνος: Υψηλός – Είναι κοντά σε κατοικημένες περιοχές όπως τα Λιόσια, το Μενίδι και η Φυλή.

2. Ρήγμα του Μαραθώνα – Γραμματικού

Μήκος: >20 χλμ

Χαρακτηριστικά: Βρίσκεται σε γεωτεκτονικά ενεργή περιοχή, κοντά στο ρήγμα της Ανατολικής Αττικής.

Εκτίμηση: Ικανό να δώσει σεισμό έως και 6,5 Ρίχτερ.

Κίνδυνος: Μέσος προς υψηλός – αφορά και τα βόρεια προάστια της Αττικής.

3. Ρήγμα της Ανατολικής Αττικής (Κορωπί – Μαρκόπουλο – Λαύριο)

Δραστηριότητα: Καταγεγραμμένη σεισμική δράση τις τελευταίες δεκαετίες.

Εκτίμηση: Πιθανή ενέργεια μέχρι 6,2 Ρίχτερ.

Κίνδυνος: Υψηλός – Πολύ κοντά στο αεροδρόμιο και σε πυκνοκατοικημένες περιοχές.

4. Υποθαλάσσιο ρήγμα του Σαρωνικού (Αίγινα – Μέθανα – Πόρος)

Γεωλογική Ζώνη: Μέρος του ηφαιστειακού τόξου του Νότιου Αιγαίου.

Εκτίμηση: Σεισμοί έως και 6,7 Ρίχτερ.

Ιδιαίτεροι Κίνδυνοι: Θαλάσσια σεισμικά κύματα (tsunami) σε περίπτωση καταρρεύσεων υποθαλάσσιων όγκων.

5. Ρήγμα της Αταλάντης (εκτός Αττικής αλλά απειλεί)

Απόσταση: ~100 χλμ από Αθήνα, αλλά μπορεί να προκαλέσει έντονη δόνηση στην πρωτεύουσα.

Ιστορικό: Κατέστρεψε πόλεις το 1894 με δύο σεισμούς άνω των 6,5 Ρίχτερ.

Εκτίμηση: Δυνητικά μεγάλος σεισμός άνω των 6,7 Ρίχτερ.

Τι λένε οι σεισμολόγοι σήμερα

Ο καθηγητής σεισμολογίας Ακης Τσελέντης έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι η Αθήνα «δεν έχει τελειώσει με τον Εγκέλαδο».

Το ρήγμα της Πάρνηθας, παρότι εκτονώθηκε το 1999, μπορεί να επαναδραστηριοποιηθεί.

Το ίδιο και τα ρήγματα Ανατολικής Αττικής. Μάλιστα, τα νέα εργαλεία σεισμικής τομογραφίας δείχνουν ότι ενέργεια συσσωρεύεται σε βάθη 5-15 χιλιομέτρων κάτω από κατοικημένες περιοχές.

Ο ΟΑΣΠ αναφέρει πως η Αττική, λόγω της πληθυσμιακής της πυκνότητας, είναι η πιο ευάλωτη περιφέρεια της Ελλάδας ακόμα και σε μεσαίας έντασης σεισμό.

Γιατί η Αθήνα είναι τόσο ευάλωτη;

• Παλαιά κτίρια (πριν τον αντισεισμικό κανονισμό του 1985)
• Ανομοιογενές υπέδαφος, με μεγάλες αποθέσεις αλλουβιακών υλικών
• Ανεξέλεγκτη δόμηση χωρίς επαρκείς στατικές μελέτες σε πολλές περιοχές
• Ελλιπής συντήρηση υποδομών (γέφυρες, δρόμοι, παλαιά σχολεία)

Μπορούμε να προστατευτούμε;

Ναι. Η πρόληψη είναι το ισχυρότερο «όπλο». Η Αθήνα χρειάζεται:

• Εκτενή έλεγχο στατικά ευάλωτων κτιρίων
• Άσκηση ετοιμότητας σε σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες και δήμους
• Επικαιροποίηση αντισεισμικών κανονισμών και ελέγχων
• Ψηφιακή παρακολούθηση ρηγμάτων με αισθητήρες νέας γενιάς
• Καμπάνιες ενημέρωσης σε πολίτες, μαθητές, ηλικιωμένους

Είμαστε πάνω στο ρολόι του Εγκέλαδου

Η Αττική δεν απειλείται μόνο από ένα μεγάλο ρήγμα, αλλά από ένα σύστημα ενεργών τεκτονικών πληγών που μπορεί να κινητοποιηθεί χωρίς προειδοποίηση.

Οι επιστήμονες δεν μπορούν να προβλέψουν πότε, αλλά γνωρίζουν με βεβαιότητα ότι θα ξανασυμβεί. Το στοίχημα της πολιτείας και των πολιτών είναι να μη βρεθούμε ξανά απροετοίμαστοι.