Ε.Λέκκας: «Απόλυτα φυσιολογική και αναμενόμενη η σεισμική δραστηριότητα που παρατηρείται στη χώρα»

Ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, καθηγητής φυσικών καταστροφών Ευθύμιος Λέκκας, κατά τη διάρκεια συνέντευξής του, χαρακτήρισε ως απόλυτα φυσιολογική και αναμενόμενη τη σεισμική δραστηριότητα που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στη χώρα. 

Μιλώντας για την κατάσταση στο περιβάλλον της Αττικής ο Ε.Λέκκας υπογραμμίζει ότι την τελευταία 20ετία σημειώθηκε απώλεια περίπου του 70% των δασικών εκτάσεων, δηλαδή ενός τεράστιο ποσοστό που επηρεάζει άμεσα τον πνεύμονα της πρωτεύουσας και ταυτόχρονα αυξάνει τον πλημμυρικό κίνδυνο.

Όπως σημειώνει, η αποτελεσματική προστασία των δασών εξασφαλίζεται μέσα από συνδυασμό ενεργειών.

Οι ενέργειες αυτές είναι: οι συχνές επιτηρήσεις με επανδρωμένα πληρώματα και με χρήση νέας τεχνολογίας, οι έλεγχοι των δικτύων της ΔΕΔΔΗΕ, ο έλεγχος της εφαρμογής του νόμου περί καθαρισμού των ιδιόκτητων οικοπέδων τουλάχιστον των γειτονικών στις δασικές εκτάσεις περιοχών, η οργανωμένη και άμεση επέμβαση συνεργασίας πυροσβεστικού σώματος, τοπικών και περιφερειακών διοικήσεων αλλά και των εθελοντικών τμημάτων, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση πληθυσμού.

Ολόκληρη η συνέντευξη του προέδρου του Ο.Α.Σ.Π και καθηγητή φυσικών καταστροφών, Ευθύμιου Λέκκα στο ΑΠΕ- ΜΠΕ:

Ε: Τον τελευταίο καιρό παρατηρούμε μία σχετική έξαρση της σεισμικής δραστηριότητας στο νότιο Αιγαίο την Εύβοια και την Κρήτη. Επίσης στο Άγιο Όρος. Κάποιοι συνάδελφοί σας είπαν ότι έχουμε ενεργοποίηση σεισμών πάνω από έξι ρίχτερ μετά από πολύ καιρό; Πρέπει να ανησυχούμε κύριε καθηγητά;

Η σεισμική δραστηριότητα που παρατηρούμε τους τελευταίους μήνες σε πολλά διαφορετικά σημεία της χώρας, είναι απόλυτα φυσιολογική και αναμενόμενη βάση του γεωτεκτονικού δυναμικού της ευρύτερης περιοχής που βρίσκεται η Ελλάδα.

Πρέπει να τονίσουμε ότι αυτοί οι σεισμοί δεν σχετίζονται σε καμία περίπτωση μεταξύ τους και αφορούν σε τεκτονική δραστηριότητα ανεξάρτητων μεταξύ τους ρηγμάτων.

Στατιστικά, στη χώρα μας αναμένουμε ένα με δύο σεισμούς άνω των 6 βαθμών της κλίμακας R, κάθε περίπου 1,5 έτος. Αυτή η συχνότητα αφορά σε μέσο όρο, συνεπώς, η παρούσα σεισμική δραστηριότητα δικαιολογεί απόλυτα την «αδράνεια» που προηγήθηκε τα 2-3 προηγούμενα έτη.

Ε: Δηλώσατε πρόσφατα ότι η Αττική εκπέμπει SOS εξαιτίας της καταστροφής του φυσικού περιβάλλοντος από τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες. Ποια είναι η κατάσταση;

Η πραγματικότητα μπορεί να γίνει αντιληπτή μέσα από τα νούμερα. Την τελευταία 20ετία στην Αττική, σημειώνεται περίπου 70% απώλεια των δασικών εκτάσεων, τεράστιο ποσοστό που επηρεάζει άμεσα τόσο τον πνεύμονα της πρωτεύουσας αλλά ταυτόχρονα αυξάνει τον πλημμυρικό κίνδυνο.

Ε: Τα εναπομείναντα λιγοστά δάση στην Αττική πως μπορούν να προστατευτούν αποτελεσματικά φέτος το καλοκαίρι;

Η αποτελεσματική προστασία εξασφαλίζεται μέσα από συνδυασμό ενεργειών. Οι ενέργειες αυτές είναι: οι συχνές επιτηρήσεις με επανδρωμένα πληρώματα και με χρήση νέας τεχνολογίας, οι έλεγχοι των δικτύων του ΔΕΔΔΗΕ, έλεγχος της εφαρμογής του νόμου περί καθαρισμού των ιδιόκτητων οικοπέδων τουλάχιστον των γειτονικών στις δασικές εκτάσεις περιοχών, η οργανωμένη και άμεση επέμβαση συνεργασίας πυροσβεστικού σώματος, τοπικών και περιφερειακών διοικήσεων αλλά και των εθελοντικών τμημάτων, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση πληθυσμού.

Ε: Ως πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμούς και Προστασίας και προβεβλημένος καθηγητής φυσικών καταστροφών συμμετέχετε σχεδόν σε όλες τις επιτροπές Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της χώρας. Πόσο αποτελεσματικός είναι ο συντονισμός των υπηρεσιών του κράτους σε σχέση με το παρελθόν και τι πρέπει να γίνει; Από την περίπτωση της Σαντορίνης τι αποκομίσατε;

Έχουν γίνει σημαντικά βήματα βελτίωσης όσον αφορά στην οργάνωση και τη συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων στην πρόληψη και διαχείριση καταστροφών και κρίσεων.

Κάποια από τα σημαντικότερα αυτά βήματα ήταν η ενεργοποίηση του αριθμού έκτακτης ανάγκης «112» αλλά και η οργάνωση και υλοποίηση της μεγαλύτερης επιχειρησιακής άσκησης πεδίου «ΜΙΝΩΑΣ» για την αντιμετώπιση σεισμού και συνοδών φαινομένων που έγινε στην Κρήτη το 2024 και στην οποία συμμετείχε κυριολεκτικά όλο το νησί.

Ελπίζουμε σύντομα να οργανωθούν παρόμοιες ασκήσεις και σε άλλες περιοχές της χώρας, όπως ασκήσεις και για άλλους φυσικούς ή τεχνολογικούς κινδύνους.

Είναι πολύ σημαντικό και πρέπει να γίνει άμεσα αντιληπτό ότι μέσω τέτοιου είδους ασκήσεων έρχονται στην επιφάνεια προβλήματα και ελλείψεις του συστήματος διαχείρισης, δίνοντάς μας την ευκαιρία να τα αντιμετωπίσουμε πριν την κρίσιμη στιγμή. Η αλήθεια είναι ότι έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας ακόμη και αυτό αφορά όλους, από την πολιτεία μέχρι την αλλαγή νοοτροπίας του πολίτη.

Η συνεχής σεισμική δραστηριότητα στη Σαντορίνη ήταν ένα από τα πιο ιδιαίτερα πρόσφατα φαινόμενα και αποτέλεσε εξαιρετική ευκαιρία δοκιμής του νέου τρόπου συντονισμού Εκτάκτων Καταστάσεων.

Μπορώ να πω ότι υπήρξε αρκετά επιτυχής η διαδικασία διαχείρισης σε όλα τα επίπεδα. Η μοναδικότητα του φαινομένου προκύπτει από την συνθετότητά του, καθώς ταυτόχρονα είχαμε έντονη σεισμικότητα με έως 1000 σεισμούς ανά ημέρα, ηφαιστειακή διεργασία, μαγματική δράση, εδαφικές μεταβολές, κατολισθητικά φαινόμενα κ.α.

Οι επιστημονικές επιτροπές αποτελούμενες από κορυφαίους Έλληνες επιστήμονες από όλα σχεδόν τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά κέντρα της χώρας, παρακολουθούσαν και ανέλυαν καθημερινά το φαινόμενο, προτείνοντας στους κρατικούς φορείς τις ενδεικνυόμενες δράσεις, οι οποίες μεταβάλλονταν από μέρα σε μέρα, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα.

Θεωρώ ότι το παράδειγμα διαχείρισης της σεισμικής κρίσης της Σαντορίνης πρέπει να αποτελέσει οδηγό για κάθε φυσικό κίνδυνο στη χώρα, και τη βάση για μια συνεχώς εξελισσόμενη προς το καλύτερο αντιμετώπιση των κινδύνων.