Τα αληθινά χαστούκια που δεν ξεχάστηκαν ποτέ – Η αντίδραση του Θ.Βέγγου στα γυρίσματα του «Ηλία

Ήταν από τις πιο χαρακτηριστικές φιγούρες του ελληνικού κινηματογράφου· ένας ηθοποιός που μπορούσε να σε κάνει να γελάς και να συγκινηθείς μέσα στην ίδια σκηνή.

Ο Θανάσης Βέγγος είχε έναν δικό του, αναγνωρίσιμο τρόπο να μεταφέρει το συναίσθημα — κι εκείνο το πικρό του γέλιο, που δεν ήταν ποτέ απλώς έκφραση χαράς, αλλά μια βαθιά, ανθρώπινη αποδοχή της ζωής, έγινε το σήμα κατατεθέν του. Ωστόσο, υπάρχει μια ταινία όπου αυτό το γέλιο απουσιάζει ολοκληρωτικά: Ο Ηλίας του 16ου.

Η ταινία, που βασίστηκε στο θεατρικό έργο των Αλέκου Σακελλάριου και Κώστα Γιαννακόπουλου, θεωρείται ένα από τα κλασικότερα δείγματα της χρυσής εποχής του ελληνικού κινηματογράφου. Κυκλοφόρησε στα τέλη της δεκαετίας του ’50 και έφερε μαζί δύο από τους μεγαλύτερους κωμικούς της χώρας — τον Κώστα Χατζηχρήστο και τον Θανάση Βέγγο. Ο συνδυασμός τους στη μεγάλη οθόνη υπήρξε εκρηκτικός· οι δυο τους, σε ρόλους μικροαπατεώνων που προσπαθούν να σταθούν όρθιοι μέσα στην καθημερινή παραζάλη της ζωής, έδωσαν σκηνές γεμάτες ρυθμό και αληθινό χιούμορ.

Και όμως, όσοι έχουν παρακολουθήσει προσεκτικά την ταινία, έχουν προσέξει κάτι παράδοξο: ο Βέγγος δεν γελά ούτε μία φορά. Ο άνθρωπος που έκανε το γέλιο του ταυτόσημο με την παρουσία του στην οθόνη, διατηρεί εδώ μια σιωπή σχεδόν εκφραστική, μια πειθαρχημένη σοβαρότητα που ενισχύει ακόμη περισσότερο το κωμικό αποτέλεσμα. Ίσως γιατί στα γυρίσματα της ταινίας βίωσε κάτι που μόνο για γέλια δεν ήταν.

Η περίφημη σκηνή με τα χαστούκια στο αστυνομικό τμήμα έχει μείνει στην ιστορία — όχι μόνο για τη δύναμή της στην ταινία, αλλά και γιατί τα χαστούκια αυτά ήταν… πέρα για πέρα αληθινά. Ο ίδιος ο Κώστας Χατζηχρήστος είχε αφηγηθεί πως, σύμφωνα με το σενάριο, έπρεπε να τον αρπάξει από τον γιακά και να τον χαστουκίζει. Όμως, όταν έπεσε το πρώτο χαστούκι, η δύναμη ήταν τέτοια που ο Βέγγος τινάχτηκε έξω από το πλάνο. Ξεκίνησαν ξανά. Το ίδιο. Ξανά και ξανά, μέχρι που το μάγουλό του είχε κοκκινίσει τόσο πολύ ώστε να χρειάζεται συνεχές μακιγιάζ για να συνεχίσουν το γύρισμα. Ένα ολόκληρο απόγευμα πέρασε με τον Θανάση να δέχεται αληθινές σφαλιάρες, προσπαθώντας να πετύχουν τη σκηνή που θα «έγραφε» στην κάμερα.

Κάποιοι αργότερα υποστήριξαν ότι εκείνο το περιστατικό δηλητηρίασε τη σχέση των δύο ανδρών, ότι ο Βέγγος το κράτησε μέσα του και απομακρύνθηκε από τον Χατζηχρήστο. Όμως η πραγματικότητα ήταν διαφορετική. Η Βούλα Χατζηχρήστου, σύζυγος του Κώστα, είχε αρνηθεί κατηγορηματικά αυτές τις φήμες. Όπως έχει διηγηθεί, οι δύο ηθοποιοί παρέμειναν φίλοι ως το τέλος, συναντιούνταν με χαρά και αλληλοεκτιμούνταν βαθιά. Μάλιστα, στις αρχές της δεκαετίας του ’90 συναντήθηκαν ξανά σε περιοδεία και αντάλλαξαν αγκαλιές και αστεία, όπως παλιά.

Η εικόνα του Βέγγου χωρίς το γνώριμο γέλιο του, να αντέχει αληθινά χαστούκια για χάρη μιας σκηνής, είναι σχεδόν συμβολική: πίσω από κάθε αστείο του κρυβόταν πάντα λίγη αλήθεια και λίγος πόνος. Και ίσως αυτός να ήταν τελικά ο λόγος που το κοινό τον αγάπησε τόσο — γιατί ακόμη και στο πιο απλό γέλιο, κουβαλούσε πάντα κάτι βαθιά ανθρώπινο.