Η λίστα με τα 14 πιο συχνά τροφικά αλλεργιογόνα – Τι πρέπει να ξέρετε

Οι τροφικές αλλεργίες είναι αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος που ενεργοποιούνται από συγκεκριμένες πρωτεΐνες στα τρόφιμα.

Ακόμη και μικρές ποσότητες αυτών των αλλεργιογόνων μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές, και σε ορισμένες περιπτώσεις απειλητικές για τη ζωή, αντιδράσεις.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα ποσοστά τροφικών αλλεργιών αυξάνονται και η ακριβής επισήμανση σε συσκευασίες τροφίμων και μενού εστιατορίων αποτελεί κρίσιμο μέτρο δημόσιας υγείας.

Τι είναι ένα τροφικό αλλεργιογόνο και τι αντίδραση προκαλεί;

Ένα τροφικό αλλεργιογόνο είναι μια πρωτεΐνη σε ένα τρόφιμο, η οποία προκαλεί μια ανώμαλη ανοσολογική απόκριση σε ορισμένα άτομα. Το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει λανθασμένα την «ένοχη» πρωτεΐνη ως απειλή και απελευθερώνει ισταμίνες και άλλες χημικές ουσίες για να την καταπολεμήσει, οδηγώντας σε συμπτώματα.

Συχνές αλλεργικές αντιδράσεις:

• Κνησμός ή πρήξιμο στα χείλη, τη γλώσσα και τον λαιμό
• Κνίδωση ή δερματικό εξάνθημα
• Έμετος ή κοιλιακό άλγος
• Συριγμός ή δυσκολία στην αναπνοή
• Αναφυλαξία (σοβαρή, δυνητικά θανατηφόρα αντίδραση)

Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως μέσα σε λίγα λεπτά έως 2 ώρες μετά την έκθεση.

Ποια είναι τα πιο συνήθη τροφικά αλλεργιογόνα;

Τα παρακάτω αλλεργιογόνα ευθύνονται για τη μεγάλη πλειονότητα των επεισοδίων τροφικής αλλεργίας παγκοσμίως. Σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και σε πολλές άλλες χώρες, πρέπει να αναγράφονται ξεκάθαρα στις ετικέτες των τροφίμων.

1. Δημητριακά με γλουτένη
   Περιλαμβάνουν σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη και βρώμη. Βρίσκονται συχνά σε ψωμί, ζυμαρικά, αρτοσκευάσματα και σάλτσες.

2. Οστρακοειδή
   Όπως γαρίδες, καβούρια και αστακός. Συχνά προκαλούν σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις.

3. Αυγά
   Περιλαμβάνει ολόκληρα αυγά και αλβουμίνη (ασπράδι αυγού). Χρησιμοποιούνται συχνά σε αρτοσκευάσματα, μαγιονέζες και σάλτσες.

4. Ψάρι
   Σολομός, τόνος, μπακαλιάρος κ.ά. Μπορούν να προκαλέσουν αναφυλαξία.

5. Φυστίκια
   Βρίσκονται σε φυστικοβούτυρο και φυστικέλαιο. Αποτελούν πολύ ισχυρό αλλεργιογόνο, καθώς η έκθεση ακόμα και σε ίχνη μπορεί να πυροδοτήσει σοβαρή αντίδραση.

6. Σόγια
   Περιλαμβάνει τόφου, γάλα σόγιας και αλεύρι σόγιας. Παρουσιάζεται σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα, σάλτσες και επιδόρπια.

7. Γάλα
   Βρίσκεται σε γαλακτοκομικά προϊόντα. Πρέπει να σημειωθεί και ο κίνδυνος δυσανεξίας στη λακτόζη.

8. Ξηροί καρποί
   Όπως αμύγδαλα, καρύδια και κάσιους. Διαφέρουν από τα φυστίκια αλλά αποτελούν εξίσου σοβαρό κίνδυνο.

9. Σέλερι
   Περιλαμβάνει κοτσανάκια, φύλλα και σπόρους. Χρησιμοποιείται επίσης σε πολλά μείγματα μπαχαρικών και σούπες.

10. Μουστάρδα
    Σπόροι, αλεύρι μουστάρδας και σάλτσες. Βρίσκεται σε καρυκεύματα και επεξεργασμένα τρόφιμα.

11. Σουσάμι
    Σπόροι, σησαμέλαιο και ταχίνι. Κλασικό συστατικό σε αρτοσκευάσματα και ανατολίτικη κουζίνα.

12. Διοξείδιο του θείου και θειώδη άλατα
    Παρουσιάζονται σε αποξηραμένα φρούτα, κρασί και ορισμένα επεξεργασμένα τρόφιμα. Μπορεί να πυροδοτήσουν συμπτώματα που μοιάζουν με άσθμα σε ευαίσθητα άτομα.

13. Λούπινο
    Βρίσκεται σε αλεύρι λούπινου και αρτοσκευάσματα. Αν και λιγότερο συχνό αλλεργιογόνο, η παρουσία του αυξάνεται λόγω της χρήσης σε αλεύρια χωρίς γλουτένη.

14. Μαλάκια
    Περιλαμβάνει αχιβάδες, μύδια και καλαμάρια. Μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις και συχνά παρουσιάζεται διασταυρούμενη αλλεργία με άλλα θαλασσινά.

Πώς μπορείτε να καταλάβετε εάν ένα τρόφιμο περιέχει αλλεργιογόνα;

Οι κατασκευαστές υποχρεούνται νομικά να δηλώνουν την παρουσία οποιουδήποτε από αυτά τα 14 κοινά αλλεργιογόνα στις ετικέτες των τροφίμων. Τα αλλεργιογόνα συνήθως επισημαίνονται με έντονα ή κεφαλαία γράμματα στις λίστες συστατικών.

Άλλοι τρόποι με τους οποίους μπορούν να υποδειχθούν τα αλλεργιογόνα:

• Επισήμανση “Περιέχει” μετά την λίστα συστατικών
• Ετικέτες συμβουλευτικής για αλλεργιογόνα, όπως “Μπορεί να περιέχει ίχνη…”

Παρά τους νόμους περί επισήμανσης, η διασταυρούμενη μόλυνση στις εγκαταστάσεις παραγωγής εξακολουθεί να αποτελεί κίνδυνο για άτομα με σοβαρές αλλεργίες.

Τι πρέπει να κάνετε εάν έχετε τροφική αλλεργία;

Η διαχείριση μιας τροφικής αλλεργίας απαιτεί αυστηρή αποφυγή και επίγνωση. Ακόμα και η ελάχιστη έκθεση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις σε άτομα με υψηλή ευαισθησία.

Ατομικά μέτρα προστασίας:

• Προσεκτική ανάγνωση όλων των ετικετών τροφίμων
• Ρωτήστε ευθέως για τα συστατικά ενός πιάτου, όταν τρώτε σε καταστήματα εστίασης
• Να έχετε πάντοτε μαζί σας ενέσιμη δόση επινεφρίνης
• Επαφή με αλλεργιολόγο για σωστή διάγνωση και παρακολούθηση
• Ενημέρωση και διδασκαλία στα παιδιά και τους φροντιστές για τον τρόπο αναγνώρισης των συμπτωμάτων και την ταχεία αντίδραση σε περίπτωση αλλεργικού σοκ

Εάν υπάρχει υποψία αλλεργικής αντίδρασης, ειδικά με δυσκολία στην αναπνοή ή πρήξιμο στον λαιμό, ζητήστε αμέσως επείγουσα ιατρική βοήθεια.