Πολιτική Προστασία για τον κοινό πυροσβεστικό στόλο της ΕΕ: «Συζητάμε αν, πώς και πότε θα συμμετάσχουμε»

Μέχρι τις 11 Ιουνίου είναι ανοιχτή η πρόσκληση των κρατών-μελών της Ε.Ε. να συμμετάσχουν στον κοινό ευρωπαϊκό στόλο πυροσβεστικών αεροσκαφών, μέσω του προγράμματος RescEU (του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας), που εγκαινιάστηκε χθες. Τα παραπάνω διευκρινίζει η γενική γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, με αφορμή σημερινά δημοσιεύματα, σύμφωνα με τα οποία η Ελλάδα δεν συμμετέχει στον κοινό στόλο.

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση που εξέδωσε η γενική γραμματεία, η Ελλάδα υποστήριξε την πρόταση της Επιτροπής για τη δημιουργία του RescEU από την έναρξη των διαπραγματεύσεων στο Συμβούλιο. Τονίζει δε τα εξής:

Η νέα νομοθεσία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας με την οποία προβλέπεται η δημιουργία του RescEU, προβλέπει αγορά νέων μέσων από κοινού με την Ευρ. Επιτροπή, όπου το 80-90% της δαπάνης αγοράς θα συγχρηματοδοτείται από την Ευρ. Επιτροπή.

Ωστόσο, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπιστώθηκε ότι δεν είναι δυνατό να βρεθούν στο άμεσο μέλλον πρόσθετα μέσα στην αγορά, ειδικά στον τομέα της εναέριας δασοπυρόσβεσης, καθώς δεν κατασκευάζονται από καμία εταιρεία – και αποφασίστηκε από την ίδια να υπάρξει μεταβατική περίοδος. Στην μεταβατική αυτή περίοδο μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2025, τα κράτη μέλη μπορούν να προσφέρουν στο rescEU, εθνικά μέσα που ήδη διαθέτουν. Η λύση αυτή είναι προσωρινή μέχρι την ουσιαστική θέσπιση του rescEU. Τα μέσα θα πρέπει να παραμείνουν στο μεταβατικό rescEU για όλη τη μεταβατική περίοδο.

Η πρόσκληση συμμετοχής των κρατών-μελών στο RescEU πραγματοποιείται σε διαδοχικούς κύκλους, από τους οποίους ο τρέχων έχει προθεσμία έως την 11η Ιουνίου.

Σε ότι αφορά τώρα, την συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα, από την ΓΓΠΠ διευκρινίζεται ότι συνεχίζονται οι συζητήσεις με την Ευρ. Επιτροπή προκειμένου να αποφασιστεί αν και πώς θα συμμετάσχουμε στο μεταβατικό RescEU.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ από αρμόδιες πηγές, το αντικείμενο προβληματισμού για το θέμα της συμμετοχής της Ελλάδας στον κοινό στόλο, είναι ότι τα εναέρια μέσα που μπορούν να μπουν στο στόλο πρέπει να είναι επιχειρησιακά έτοιμα. Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή έχει σε επιχειρησιακή ετοιμότητα μόνο πέντε από τα επτά «Καναντέρ 415» που της έχουν μείνει (τα παλιά «215», δεν μπορούν να συμμετάσχουν στον στόλο). Τα δυό έχουν σοβαρές βλάβες που δεν μπορούν να επισκευαστούν, καθώς το εργοστάσιο έχει κλείσει και δεν υπάρχουν ανταλλακτικά.

Με τα δεδομένα αυτά, πρέπει να ολοκληρωθεί η διαδικασία της μίσθωσης εναέριων μέσων που γίνεται κάθε χρόνο, ώστε να ξεκαθαριστεί αν έχουμε να διαθέσουμε ως χώρα στο RescEU.

Εκείνο που τονίζει η ΓΓΠΠ, είναι ότι σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, σε αυτό το μεταβατικό στάδιο του RescEU, η χώρα μας μπορεί να ζητήσει την ενεργοποίηση του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ, είτε συμμετέχει, είτε δεν συμμετέχει στον κοινό στόλο.

Στην ανακοίνωση υπογραμμίζεται: «Η χώρα μας, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αναγνώρισε εγκαίρως ότι το ζήτημα των φυσικών καταστροφών έχει καταστεί ευρωπαϊκό, αγγίζοντας το σύνολο των κρατών-μελών και υποστήριξε το RescEU, όχι μόνο ως ένα επιπλέον εργαλείο για την προστασία ευρωπαίων πολιτών, αλλά και ως έμπρακτη ένδειξη ευρωπαϊκής αλληλεγγύης».

Για την ιστορία, η ιδέα της δημιουργίας ενός κοινού ευρωπαϊκού στόλου πυροσβεστικών αεροσκαφών, γεννήθηκε το 2017, μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές της Πορτογαλίας. Επειδή καμία χώρα της Ε.Ε δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στο αίτημα για βοήθεια στην Πορτογαλία, (την ίδια περίοδο ζήτησε και η Ελλάδα βοήθεια για την μεγάλη πυρκαγιά στον Κάλαμο), αποφασίστηκε να ενισχυθεί ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας, ώστε να είναι πάντοτε έτοιμος να στείλει βοήθεια όπου χρειαστεί.

Έτσι προέκυψε το πρόγραμμα rescEU, το οποίο «έτρεξε» με θέρμη ο ευρωπαίος επίτροπος Χρήστος Στυλιανίδης και στήριξε η Ελλάδα μέσω του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και του τότε υπουργού Νίκου Τόσκα. Μέχρι στιγμής, συμμετοχή στον κοινό ευρωπαϊκό στόλο έχουν δηλώσει σε πολιτικό επίπεδο, η Γαλλία (με δύο αεροσκάφη Dash), η Ιταλία και η Ισπανία (με δύο καναντέρ 415 η καθεμία), η Σουηδία με έξι ελικόπτερα και η Κροατία. Από τα μέσα που έχουν δηλωθεί, έχουν διατεθεί ήδη μόνο δύο ελικόπτερα από την Σουηδία.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καλεί και τα άλλα κράτη-μέλη να δηλώσουν συμμετοχή ανάλογα με την δυνατότητα τους, καθώς ο συγκεκριμένος μηχανισμός είναι πολύ σημαντικός για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών στην Ευρώπη.

Σημειώνεται ότι εκτός από το RescEU, υπάρχει και η εθελοντική δεξαμενή της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Προστασίας, απ’ την οποία μπορούν να κληθούν ενισχύσεις για όπου υπάρχει ανάγκη, και στην οποία η Ελλάδα συμμετέχει με πεζοπόρα τμήματα της ΕΜΑΚ και με πυροσβεστικά οχήματα και μηχανήματα.