Εμμανουήλ Αργυρόπουλος: Ο πρωτοπόρος πιλότος

Ο Εμμανουήλ Αργυρόπουλος ήταν ο πρωτοπόρος Έλληνας πιλότος, που πραγματοποίησε την πρώτη πτήση αεροσκάφους στην Ελλάδα, αλλά και συνάμα ο πρώτος νεκρός της Ελληνικής Στρατιωτικής Αεροπορίας.

Ουσιαστικά η Ελληνική Αεροπορία γεννήθηκε μέσα από τις πτήσεις του ατρόμητου Έλληνα Αεροπόρου ο οποίος όμως έμελλε να έχει άδοξο τέλος κατά τη διάρκεια του Βαλκανικού Πολέμου σε ηλικία μόλις 24 ετών.

Ο Αργυρόπουλος γεννήθηκε το 1889 και ήταν γιος του διπλωμάτη Γεωργίου Αργυρόπουλου, πρεσβευτή της Ελλάδας στη Ρωσία. Αρχικά σπούδασε πολιτικός μηχανικός στην Γερμανία.

Γρήγορα όμως αποφάσισε να μην ακολουθήσει το επάγγελμα του πολιτικού μηχανικού. Έτσι έφυγε για το Παρίσι όπου σπούδασε αεροπλοΐα, επιδεικνύοντας το ενδιαφέρον που είχε για τις πτήσεις.

Στο τέλος Ιανουαρίου 1912 απέκτησε άδεια πιλότου και επέστρεψε στην Ελλάδα μαζί με το ιδιόκτητο αεροσκάφος του ένα Nieuport IV.G με κινητήρα τύπου Gnome ο οποίος απέδιδε σε διάφορες εκδόσεις από 50 έως 100 ίππους.

Δεν είναι γνωστό πόσους ακριβώς ηπίους απέδιδε ο κινητήρας του αεροσκάφους του Αργυρόπουλου, το πιθανότερο όμως είναι αυτή να ήταν στους 70 ίππους.

Το Nieuport που έφερε μαζί του ο Αργυρόπουλος συναρμολογήθηκε με τη βοήθεια των μηχανικών της στρατιωτικής μονάδας του Ρουφ στην Αθήνα, με σκοπό να πραγματοποιήσει την πρώτη πτήση αεροσκάφους στην Ελλάδα.

Η πρώτη πτήση αεροσκάφους στην Ελλάδα

Μετά από λίγες ημέρες η συναρμολόγηση του αεροσκάφους ολοκληρώθηκε και ο Αργυρόπουλος ανακοίνωσε μέσω του Τύπου στις 6 Φεβρουαρίου ότι θα πραγματοποιούσε την πρώτη πτήση, δύο ημέρες αργότερα και ημέρα Τετάρτη από την περιοχή του Ρουφ. Το θέμα της πτήσης έγινε πρωτοσέλιδο στον Τύπο και το κύριο θέμα συζήτησης στην Αθηναϊκή κοινωνία. Έτσι στις 8 Φεβρουαρίου πλήθος κόσμου κατέκλυσε τον χώρο του αυτοσχέδιου αεροδρομίου για να θαυμάσει το πρωτοφανές θέαμα. Ακριβώς στις 8:10 το πρωί ο Αργυρόπουλος «σήκωσε» το αεροπλάνο του, υπό τις επευφημίες του πλήθους, ανάμεσα στους οποίους βρίσκονταν ο βασιλιάς Γεώργιος Α’, ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος και πολλοί επίσημοι. Η πτήση αυτή, που σηματοδότησε ουσιαστικά και τη γέννηση της Ελληνικής Αεροπορίας, διήρκεσε 16 λεπτά και υπήρξε απόλυτα επιτυχής.

Μία ώρα αργότερα έγινε και δεύτερη πτήση, με συνεπιβάτη τον ίδιο τον Ελευθέριο Βενιζέλο!

Αν και εξαιρετικά παρακινημένο για την συγκεκριμένη εποχή και πτητική μηχανή ο πρωθυπουργός δε δίστασε να ανέβει στο αεροσκάφος του Αργυρόπουλου και να πετάξει ως επιβάτης έστω και λίγο. Το αεροπλάνο διέγραψε μερικούς κύκλους πάνω από τον χώρο απογειώσεως σε ύψος 80 μέτρων και προσγειώθηκε ύστερα από 4 λεπτά με επιτυχία. Μετά και τη δεύτερη πτήση ακολούθησε η βάπτιση του αεροπλάνου, με ανάδοχο τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος του έδωσε το όνομα «Αλκυών» (αποδημητικό πτηνό, κοινώς ψαροπούλι) και με ένα ποτήρι σαμπάνια στο χέρι ευχήθηκε:

«Εύχομαι όπως η Αλκυών τερματίσει φυσικόν τον βίον. Εύχομαι όπως ο κ. Αργυρόπουλος, ο πρώτος Έλλην αεροναύτης, που πέταξε υπέρ τα ιερά εδάφη, συνεχίσει επί άλλου τελειότερου μηχανήματος, το οποίον να οφείλεται εξ ολοκλήρου εις αυτόν, τας ενδόξους παραδόσεις του Ικάρου, χωρίς τας ατυχίας εκείνου, προς δόξαν και αυτού και της Ελληνικής Πατρίδος».

Για να αντιληφθούμε τις δυνατότητες των αεροσκαφών της εποχής δεν έχουμε παρά να πούμε ότι το Nieuport είχε μέγιστη ταχύτητα 120 χ.α.ω. και βαθμό ανόδου στα 500 μέτρα σε 12 λεπτά και 40 δευτ.!

Οι Βαλκανικοί πόλεμοι και ο θάνατος

Ο ασυγκράτητος Αργυρόπουλος συνέχισε τις πτήσεις του. Στις 12 Φεβρουαρίου επανέλαβε το εγχείρημά του ατή τη φορά πάνω από το Παλαιό Φάληρο. Ως χώρος απογειώσεως χρησιμοποιήθηκε η περιοχή του Ζωολογικού Κήπου. Για άλλη μια φορά πλήθη λαού από την Αθήνα και τον Πειραιά έσπευσαν να θαυμάσουν τον ατρόμητο Έλληνα αεροπόρο, σε μία εξίσου επιτυχημένη πτήση, που κατέληξε σε ανέλπιστη αεροπορική γιορτή. Το πλήθος σήκωσε στα χέρια τον Αργυρόπουλο και τον έφερε θριαμβευτικά στη βασιλική εξέδρα, όπου δέχθηκε τα θερμά συγχαρητήρια του βασιλιά Γεωργίου A’.

Όταν ξέσπασαν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι τον Οκτώβριο του 1912, ο Αργυρόπουλος εντάχθηκε στις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων, με τον βαθμό του υπολοχαγού. Στις 4 Απριλίου 1913 απογειώθηκε από το αεροδρόμιο Λεμπέτ της Θεσσαλονίκης (στη σημερινή Σταυρούπολη), με ένα αεροπλάνο τύπου Bleriot XI (λάφυρο από τον τουρκικό στρατό) και συνεπιβάτη τον αγωνιστή και ποιητή Κωνσταντίνο Μάνο. Η αποστολή τους ήταν αναγνωριστική για την ανίχνευση των κατεχομένων από τον βουλγαρικό στρατό περιοχών πλησίον της Θεσσαλονίκης. Κατά τη διάρκεια της πτήσης το αεροσκάφος του υπέστη μηχανική βλάβη και κατέπεσε κοντά στον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης. Και οι δύο επιβαίνοντες βρήκαν ακαριαίο θάνατο. Ο πρωτοπόρος της Ελληνικής Αεροπορίας Εμμανουήλ Αργυρόπουλος ήταν μόλις 24 ετών και ο Κωνσταντίνος Μάνος 44 ετών.

Ήταν δυστυχώς μοιραίο από τον ατρόμητο Αεροπόρο να τον προδώσει, όχι το αεροσκάφος που έφερε ο ίδιος από τη Γαλλία, αλλά ένα λάφυρο από τον τουρκικό Στρατό. Όσο για το Nieuport μεταπωλήθηκε στον ελληνικό Στρατό και χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου επιχειρώντας από τη Λάρισα.