«Ελευθερία ή Θάνατος – Give me Liberty or Give me Death»

Σε μία από τις πιο μεγάλες ώρες της ανθρωπότητας, κάποιοι από αυτούς που «γέννησαν» τις ΗΠΑ, είχαν συγκεντρωθείστην επισκοπική εκκλησία του Αγίου Ιωάννη στο Richmond της Virginia το ημερολόγιο έδειχνε 20 Μαρτίου 1775, το συνέδριο των πατριωτών και νόμιμων εκπροσώπων των Αμερικανών θα διαρκούσε μέχρι τις 27 Μαρτίου).

Ήταν όλοι τους πατριώτες εκπρόσωποι των κομητειών της πολιτείας, κάποιοι… φιλήκοοι των Βρετανών, είχαν επιλεχθεί σχεδόν ένα χρόνο νωρίτερα στο πρώτο συνέδριο της βουλής των κοινοτήτων στο Williamsburg.

Ανάμεσα τους μερικοί από τους συντάκτες της Διακήρυξης της ανεξαρτησίας και ο φλογερός πατριώτης υποστηρικτής της ανεξαρτησίας PatrickHenry, ενός δικηγόρου που διάβασε μόνος του για να αποκτήσει το δικαίωμα της δικηγορίας σε βαθμό που οι εξεταστές του αναγνώρισαν πως αν και δεν ήταν τόσο καλός, τους κέρδισε το πάθος και η δύναμη του.

Δεν ήταν βετεράνος κανενός πολέμου, ούτε καταγόταν από κάποια πολύ πλούσια οικογένεια, αλλά η αγάπη του για την Ελευθερία, ήταν αρκετή για να πείσει όλους τους διάσημους «πατέρες» του Αμερικάνικου Έθνους να υπερψηφίσουν τις προτάσεις του για δράση, ήταν αρκετή να συμπεριληφθεί κι αυτός σε αυτή την ιερή για τους Αμερικανούς ιστορική ηγετική ομάδα.

Βρισκόμαστε ένα χρόνο σχεδόν πριν την διακήρυξη της ανεξαρτησίας των ΗΠ. Τα γεγονότα της προηγούμενης δεκαετίας δεν άφηναν κανένα περιθώριο πλην της ένοπλης σύγκρουσης με τις Βρετανικές ένοπλες δυνάμεις οι οποίες ασφάλιζαν τις εμπορικές δραστηριότητες των Βρετανικών επιχειρήσεων, οι οποίες με τη σειρά τους και με την διευκόλυνση του Βρετανικού στέματος «γονάτιζαν» με φόρους τους Αμερικανούς.

Οι «φυτευτοί» Βρετανοί κυβερνήτες των πρώτων πολιτειών, μαζί με ντόπιους νενέκους συντηρούσαν ένα σύστημα υποτέλειας που έφτανε στο τέλος του. Στην Ευρώπη ο οικονομικός ανταγωνισμός και η πνευματική αφύπνιση των σκλάβων, πυροδοτούσε συνεχώς απελευθερωτικά κινήματα και πολέμους μεταξύ αυτοκρατοριών.

Η εξερεύνηση και η επέκταση αποικιών στην Αφρική, η εκμετάλλευση των παλαιών κτίσεων, κυρίως της Ινδίας και της Κίνας, ο ανταγωνισμός στα νησιά του Ατλαντικού αλλά και στη Νότια και Δυτική Αμερική, δεν άφηνε κανένα περιθώριο στους Αμερικανούς που έβλεπαν μέρα με την ημέρα το Βρετανικό στέμα να βουλιάζει στα χρέη και να του «πίνει το αίμα» οικονομικά με κάθε εφάνταστο φορολογικό τρόπο.

Η υπομονή εξαντλήθηκε και η ιστορία δεν περίμενε άλλο. Σε αυτή την παγκόσμια σκακιέρα ένα είναι σίγουρο ότι τα πάντα αλλάζουν και ότι το δίκιο των λίγων ελεύθερων είναι δυνατότερο από την δύναμη κάθε αλυσίδας στα χέρια των σκλάβων και κάθε όπλου στα χέρια των τυρράνων.

Οι εισηγήσεις που ακούγονται στην εκκλησία του Αγ. Ιωάννη είναι σημαντικές, οι ημέρες περνάνε, όλοι γνωρίζουν ότι έφτασε η ώρα, αλλά ιστορικά η ομιλία του Patrick Henry είναι αυτή που θα σφράγιζε για πάντα το μέλλον, αυτή του η ομιλία ήταν η «μαία» των «μαιών» κατά τη διαδικασίας του «τοκετού» των ΗΠ…και θα μεταφραζόταν σε πολλές γλώσες του νέου κόσμου.

Ήταν τόσο εμπνευσμένος λόγος που δεν άφησε περιθώριο για δεύτερες σκέψεις. Ήταν τόσο εμπνευσμένος ο λόγος του που θα μεταφραστεί σε αρκετές γλώσσες και το Ελευθερία ή Θάνατος θα ακουστεί στη Γαλλική Επανάσταση, την Ελληνική Επανάσταση, στη Χιλή την Ουρουγουάη, την Ουκρανία, την Κίνα τη Σκωτία και την Ινδονησία. Θα γίνει εθνικός ύμνος, σημαία, σύνθημα σε τοίχους, κομμάτι κάθε εμπνευσμένης επαναστατικής ομιλίας και εθνικοαπευλευθερωτικής διακήρυξης, σημάδι με «πυρωμένο σίδερο» στο μυαλό το κορμί και την καρδιά κάθε σκλάβου.

Το ημερολόγιο έδειχνε 23 Μαρτίου 1775… Ο Χένρι ξεκίνησε προτρέποντας τους αντιπροσώπους να εξετάσουν την παλαιότερη συμπεριφορά του υπουργείου και να μην καλύψουν την κρίση τους με ψευδείς ελπίδες, δηλώνοντας, «είμαστε διατεθειμένοι να είμαστε από εκείνους, που έχουν μάτια, αλλά δεν βλέπουν και έχουν αυτιά, αλλά δεν ακούνε». «Είμαι πρόθυμος να ξέρω όλη την αλήθεια. να μάθουμε τα χειρότερα και να τα φροντίσουμε…».

Υποστήριξε ότι οι Αμερικανοί πέρασαν δέκα χρόνια με αναφορές και αιτήματα παρακαλώντας το υπουργείο και το Κοινοβούλιο (σ.σ. δική μου: υπό Βρετανική εξουσία) να αναγνωρίσουν τα δικαιώματά τους όπως αυτά που έχουν οι Άγγλοι. Ζήτησε από τους αντιπροσώπους να λάβουν τις αποφάσεις τους χρησιμοποιώντας το «λυχνάρι της εμπειρίας» και δήλωσε ότι «δεν υπάρχει τρόπος να κρίνουμε το μέλλον αλλά να διδαχθούμε από το παρελθόν».

Υπό αυτό το πρίσμα, κατέληξε, «μάταιο είναι… αν επιδοθούμε στην ευχάριστη ελπίδα της ειρήνης και της συμφιλίωσης». Ο Χένρι παρακαλούσε τους αντιπροσώπους να αναγνωρίσουν ότι η παρουσία στρατού και ναυτικού από την πλευρά των Βρετανών ήταν πράξη εχθρότητας, όχι συμφιλίωσης. Τους προειδοποίησε ότι έφτασε η ώρα για δράση, ανεξάρτητα από το πόσο αδύναμοι ήταν, θα ήταν ακόμη πιο ευάλωτοι εάν αφοπλιστούν και μάλιστα υπό την παρουσία του Βρετανικού στρατού.

Ο Χένρι προέτρεψε τους αντιπροσώπους να αναγνωρίσουν ότι «τρία εκατομμύρια ανθρώπων οπλισμένοι στον ιερό σκοπό της ελευθερίας, και σε μια χώρα όπως αυτή που διαθέτουμε, είναι ανίκητοι από οποιαδήποτε δύναμη που μπορεί να στείλει ο εχθρός εναντίον μας».

Συνέχισε: «Κύριοι μπορεί να φωνάζετε και να κλαίτε για, ειρήνη, ειρήνη», αλλά δεν υπάρχει ειρήνη. Ο πόλεμος έχει αρχίσει. Η επόμενη θύελλα που σαρώνει και ξεκίνησε από το Βορρά (σ.σ. δική μου: εδώ εννοεί προφανώς τα επαναστατικά συμβάντα που σημειώθηκαν στη Βοστόνη βλ. Sons ofLiberty and Tea Party- 1773) θα φέρει στα αυτιά μας τη σύγκρουση των ηχηρών όπλων! ” Ο Χένρι έκλεισε δραματικά επικαλούμενος την επιλογή που πίστευε ότι έπρεπε να κάνουν, «είναι η ζωή τόσο αγαπημένη, ή η ειρήνη τόσο γλυκιά, ώστε να αγοραστεί στην τιμή των αλυσίδων και της δουλείας; Απαγορεύστε το, Μα τον Παντοδύναμο Θεό! Δεν ξέρω ποια πορεία μπορούν να ακολουθήσουν οι άλλοι. αλλά για μένα, δώστε μου ελευθερία ή δώστε μου θάνατο! ”

Σύμφωνα με τον Έντμουντ Ράντολφ, το συνέδριο έμεινε σιωπηλό για αρκετά λεπτά μετά. Ο Τόμας Μάρσαλ είπε στον γιο του Τζον Μάρσαλ, ο οποίος αργότερα έγινε Aνώτατος Δικαστής των Ηνωμένων Πολιτειών, ότι η ομιλία ήταν «ένα από τα πιο τολμηρά, έντονα και δυνατά κομμάτια ευγλωτσίας που είχε ακούσει ποτέ».

Ο Έντουαρντ Κάρινγκτον, ακούγοντας την ομιλία του Patrick Henry έξω από ένα παράθυρο της εκκλησίας, ζήτησε να ταφεί σε εκείνο το σημείο. Το 1810 η επιθυμία του πραγματοποιήθηκε.

Έτσι πέρασε το ψήφισμα και οι εισηγήσεις του P.H. με την στήριξη του George Washington του Thomas Jefferson και άλλων ηγετών της Επανάστασης, κηρύσσοντας τις «Ενωμένες Αποικίες» ως ανεξάρτητες από το Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και ο Henry διορίστηκε πρόεδρος της επιτροπής που είχε αναλάβει την σύσταση πολιτοφυλακής.

Ένα μήνα περίπου μετά το ημερολόγιο έδειχνε 19 Απριλίου στις πόλεις Lexington και Concord (για να μην αδικήσω καμία) της Μασαχουσέτης, έπεσαν «οι πρώτες τουφεκιές που ακούστηκαν σε όλο τον πλανήτη», η Αμερικάνικη Επανάσταση ξεκινούσε, ο ήλιος άρχισε να δύει για την Βρετανική αυτοκρατορία και τα σκήπτρα της υπερδύναμης περνούσαν σιγά σιγά στις ΗΠ, κάτι που θα οριστικοποιηθεί επίσημα 180 περίπου χρόνια μετά κατά τη διάρκεια του 2ουΠΠ.

Στοχαστικά κάθε ομοιότητα με τον πύρινο λόγο του Παπαφλέσσα στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας, τότε που έλεγε μεταξύ άλλων πως… «αναγκαιεί η ανάληψη δράσης και πως οι αγώνες δεν κρίνονται από τα χαρτιά», είναι συμπτωματική.

Κάθε ομοιότητα με τα πύρινα λόγια του Γέρου του Μοριά είναι συμπτωματική, κάθε ομοιότητα με το «Η ΤΑΝ Ή ΕΠΙ ΤΑΣ» δεν είναι συμπτωματική γιατί στην καρδιά του Αμερικάνικου Έθνους φυλάσσονται βαθιά η Κλασσική Ελληνική παιδεία και τις ίδιες τις ΗΠ τις στηρίζουν τρεις ιερές Ελληνικότατες Πανανθρώπινες λέξεις, το έχω γράψει και θα το γράφω συνέχεια LIFE-LIBERTY and the PURSUIT of HAPPINESS, ΖΩΗ- ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ και ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ.

Το άρθρο μου αφιερώνεται σε όσους αναζητούν στοιχεία για το κατά πόσο επηρέασε η Αμερικάνικη Επανάσταση την Ελληνική Επανάσταση.

*Ο Ανδρέας Ι. Ζαπουνίδης είναι Πρόεδρος της American Hellenic Educational Progressive Association-AHEPA HJ41 ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ «Κωνσταντίνος Παλαιολόγος» και Γραμματέας Αssociation US Army-AUSA Hellenic Chapter. Σύμβουλος Ασφάλειας και Community Liaison Consultant εταιρειών Ενέργειας και Αμυντικής Βιομηχανίας.