ΗΠΑ: Χελώνα πέθανε σε ηλικία 141 ετών – Ήταν γνωστή ως η «βασίλισσα του ζωολογικού κήπου» του Σαν Ντιέγκο

Η «Βασίλισσα του Ζωολογικού Κήπου» του Σαν Ντιέγκο «έφυγε» από τη ζωή.

Το όνομά της ήταν Γιαγιά και ήταν μια χελώνα των Γκαλαπάγκος, της οποίας τα 141 χρόνια ύπαρξης περιλάμβαναν 20 προέδρους, δύο παγκόσμιους πολέμους και δύο πανδημίες.

Υπήρξε ακούσια μάρτυρας περιόδων ραγδαίων αλλαγών. Αυτοκίνητα, υπολογιστές, διαδίκτυο και τεχνητή νοημοσύνη εμφανίστηκαν όλα κατά τη διάρκεια της ζωής της Γιαγιάς. Δώδεκα πολιτείες ενώθηκαν με τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια της ζωής της. Γεννημένη τις τελευταίες ημέρες της προεδρίας του Τσέστερ Α. Άρθουρ, έκλεισε τα 60 της χρόνια στη μέση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Αλλά σύμφωνα με τους ειδικούς στις χελώνες, η Γιαγιά πιθανότατα πέρασε τα πρώτα δύο με τρία χρόνια μετά την 15η Νοεμβρίου 1884, ζώντας κάτω από έναν βράχο στα νησιά Γκαλαπάγκος του Ισημερινού.

Εκεί θα κρυβόταν από γεράκια και άλλα αρπακτικά ζώα όσο σχηματιζόταν το καβούκι της, δήλωσε ο Τζέιμς Γκιμπς, αντιπρόεδρος επιστήμης και διατήρησης της Galápagos Conservancy, μιας μη κερδοσκοπικής εταιρείας που προστατεύει και εργάζεται για την αναζωογόνηση του τροπικού αρχιπελάγους.

The oldest resident of the San Diego Zoo has died.

Gramma the Galapagos tortoise was believed to be 141 years old. She was born in the wild and came to San Diego around 1930 from the Bronx Zoo.

Gramma lived through two world wars, 20 U.S. presidents and generations of… pic.twitter.com/sOubKCKTBP

— PBS News (@NewsHour) November 26, 2025

Περίπου 350.000 γιγάντιες χελώνες όπως η Γιαγιά περιπλανιόντουσαν στα νησιά Γκαλαπάγκος πριν από τον 1800, όταν έφτασαν οι φαλαινοθήρες και άρχισαν να βασίζονται στο κρέας και το λάδι της χελώνας, είπε ο Γκιμπς.

Τρία από τα 15 υποείδη της χελώνας των Γκαλαπάγκος έχουν πλέον εξαφανιστεί και τα υπόλοιπα θεωρούνται ευάλωτα ή απειλούμενα με εξαφάνιση, σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης.

Τις δεκαετίες του 1920 και του 1930, οικολόγοι όπως ο πρώτος διευθυντής του Ενυδρείου της Νέας Υόρκης, Τσαρλς Χάσκινς Τάουνσεντ, πήγαν στα Νησιά Γκαλαπάγκος για να σώσουν το είδος.

Ελπίζοντας να δημιουργήσει ασφαλείς αποικίες σε όλη τη χώρα για να ανασυστήσει τον πληθυσμό, ο Τάουνσεντ έστειλε χελώνες σε ζωολογικούς κήπους σε όλη τη χώρα. Έστειλε οκτώ στο Σαν Ντιέγκο. Μία ήταν η Γιαγιά.

Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Ζωολογικών Κήπων και Ενυδρείων, ο οποίος διατηρεί μια βάση δεδομένων με τα ζώα του ζωολογικού κήπου, η Γιαγιά έφτασε στο Σαν Ντιέγκο το 1930.

After more than a century of munching on her favorite foods of romaine lettuce and cactus fruit, Galápagos tortoise Gramma, the oldest resident of the San Diego Zoo, has died.

She was estimated to be about 141 years old, zoo officials said.

Read more: https://t.co/ws7QBbp1Zm pic.twitter.com/hI4Q2A5jie

— ABC News (@ABC) November 25, 2025

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές της δεκαετίας του 1970, οι οικολόγοι ξεκίνησαν ένα πρόγραμμα αναπαραγωγής σε αιχμαλωσία σε μια προσπάθεια να σώσουν το είδος. Εκείνη την εποχή, είπε, υπήρχαν λιγότερες από 6.000 χελώνες παγκοσμίως.

Κάποιες επαναπατρίστηκαν πίσω στα Γκαλαπάγκος. Η πιο διάσημη ήταν κάτοικος του ζωολογικού κήπου του Σαν Ντιέγκο, ονόματι Ντιέγκο. Απέκτησε πάνω από 800 παιδιά πριν συνταξιοδοτηθεί το 2020.

Υπάρχουν πλέον 30.000 γιγάντιες χελώνες παγκοσμίως, δήλωσε ο Γκιμπς — με το ένα τρίτο από αυτές να αποδίδεται στο πρόγραμμα αναπαραγωγής σε αιχμαλωσία.

Με το είδος της να σώζεται από πιθανή εξαφάνιση, η Γιαγιά έζησε ως τοπική διασημότητα στο Σαν Ντιέγκο.