Φλεβική ανεπάρκεια: Πώς να αντιμετωπίσετε το χρόνιο πρόβλημα

Με τον όρο «φλεβική ανεπάρκεια» περιγράφεται κυριολεκτικά το γεγονός ότι «οι φλέβες των ποδιών είναι ανεπαρκείς».

Αυτό γίνεται με τη βοήθεια των φλεβικών βαλβίδων οι οποίες εξασφαλίζουν την ομαλή ροή του αίματος και εμποδίζουν την παλινδρόμησή του. Όταν τα τοιχώματα των φλεβών χαλαρώνουν και οι βαλβίδες δε λειτουργούν σωστά, τότε το αίμα αντί να ρέει και να επιστρέφει φυσιολογικά πίσω στην καρδιά, συσσωρεύεται στις φλέβες των ποδιών με αποτέλεσμα να διογκώνονται σχηματίζοντας κιρσούς.

Ο όρος Χρόνια Φλεβική Ανεπάρκεια περιγράφει την κατάσταση που επηρεάζει το φλεβικό σύστημα των κάτω άκρων, ενώ τα συμπτώματα και οι παθολογικές καταστάσεις που συνοδεύουν αυτά, περιλαμβάνουν: αίσθημα βάρους, κούραση, πόνο, πρήξιμο, αίσθημα κράμπας, φαγούρα και μούδιασμα, οίδημα, αλλοιώσεις στο χρώμα του δέρματος στα πόδια και τους αστραγάλους, πάχυνση και σκλήρυνση του δέρματος, εμφάνιση κιρσών επιφανειακά στα πόδια, θρομβοφλεβίτιδα και έλκη στα πόδια και τους αστραγάλους.

Παράγοντες κινδύνου εμφάνισης Χρόνιας Φλεβικής Ανεπάρκειας είναι οι εξής: Προδιάθεση του οργανισμού και κληρονομικότητα: Eρευνάται η ύπαρξη παθήσεων των φλεβών, η εμφάνιση κιρσών και φλεβίτιδας των κάτω άκρων τόσο από τη μητέρα όσο και από τον πατέρα. Αν ένας μόνο γονέας έχει ιστορικό Χρόνιας Φλεβικής Ανεπάρκειας, υπάρχει 25-50% πιθανότητα το παιδί να την εμφανίσει.

Αν και οι δύο γονείς έχουν ανάλογο ιστορικό ΧΦΑ, τότε ο κίνδυνος εμφάνισης για το παιδί ανέρχεται στο 90%. Ηλικία και φύλο: Η Χρόνια Φλεβική Ανεπάρκεια δεν εξαιρεί κανένα από τα 2 φύλα, καθώς μπορεί να παρουσιαστεί και σε άνδρες και σε γυναίκες.

Παρόλα αυτά όμως η Χρόνια Φλεβική Ανεπάρκεια προσβάλλει περισσότερο γυναίκες ηλικίας άνω των 40 ετών, χωρίς βέβαια να αποκλείεται η εμφάνιση φλεβίτιδας και σε πιο νεαρές ακόμα ηλικίες. Αξίζει επίσης να τονιστεί ότι η εγκυμοσύνη, η πολυτοκία, η εμμηνόπαυση και η χρήση αντισυλληπτικών δισκίων αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο.

Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η Χρόνια Φλεβική Ανεπάρκεια ταλαιπωρεί πάνω από πάνω από 1 – 1,5 εκατομμύρια Έλληνες, με το μεγαλύτερο ποσοστό (60%-70%) να είναι γυναίκες.

Πιο συγκεκριμένα, περίπου 20% των γυναικών χωρίς παιδιά παρουσιάζουν χρόνια φλεβική ανεπάρκεια ενώ το ποσοστό αυτό αυξάνεται μετά την εγκυμοσύνη κατά περίπου 10%. Επάγγελμα: Η εργασία με παρατεταμένη ορθοστασία, μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση του αίματος στις φλέβες των κάτω άκρων, αύξηση της πίεσης σε αυτές, καταστροφή των βαλβίδων και εμφάνιση κιρσών.

Σύγχρονος τρόπος ζωής: Παχυσαρκία: Τροφές πλούσιες σε σάκχαρα και λίπη προδιαθέτουν για φλεβική ανεπάρκεια, ενώ η παχυσαρκία και πολύ περισσότερο στις γυναίκες, έχει αρνητική επίδραση στην εμφάνιση και στην κλινική σοβαρότητα της Χρόνιας Φλεβικής Ανεπάρκειας. Ορθή πρακτική αποτελεί η αποφυγή λήψης μεγάλων ποσοτήτων αλατιού. Το κάπνισμα επηρεάζει αρνητικά την εμφάνιση Χρόνιας Φλεβικής Ανεπάρκειας.

Υψηλές θερμοκρασίες: η έκθεση στον ήλιο ή σε υψηλές θερμοκρασίες για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι μέθοδοι αποτρίχωσης με θερμά υλικά, καθώς και η υποδαπέδια θέρμανση στα σπίτια, έχει αρνητική επίδραση στην εμφάνιση ΧΦΑ. Η συνεχής χρήση παπουτσιών με ψηλό η καθόλου τακούνι στις γυναίκες και τα στενά ρούχα, επηρεάζουν αρνητικά την εμφάνιση και εξέλιξη της Χρόνιας Φλεβικής Ανεπάρκειας.

Τα ψηλοτάκουνα παπούτσια και τα στενά ρούχα μπορούν να εμποδίσουν τη ροή του αίματος στα πόδια. Τα σπορ που προκαλούν επανειλημμένους μικροτραυματισμούς, π.χ. basket, volley κτλ. Οι επαναλαμβανόμενοι αυτοί μικροτραυματισμοί, ενδέχεται να οδηγήσουν σε σταδιακή καταστροφή των βαλβίδων των φλεβών και να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης Χρόνιας Φλεβικής Ανεπάρκειας.

Άλλες νόσοι και φαρμακευτική αγωγή: Η χρόνια δυσκοιλιότητα και ο σακχαρώδης διαβήτης μπορούν να αποτελέσουν υποκείμενα νοσήματα και παράγοντες προδιάθεσης εμφάνισης Χρόνιας Φλεβικής Ανεπάρκειας. Επίσης φαρμακευτική από του στόματος αγωγή, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την αντισυλληπτική αγωγή, τις θηλυκές ορμόνες, τα αντιπηκτικά, τη νιφεδιπίνη κτλ, μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την εμφάνιση Χρόνιας Φλεβικής Ανεπάρκειας.

Μείωση παραγόντων κινδύνου Χρόνιας Φλεβικής Ανεπάρκειας: Υιοθετώντας μερικές απλές συνήθειες και κάνοντας κάποιες ασκήσεις, μπορούμε να μειώσουμε τα συμπτώματα και να ανακουφιστούμε από τις ενοχλήσεις στα πόδια. Η διατήρηση φυσιολογικού βάρους. Στα πλαίσια αυτά πίνουμε πολύ νερό ή/και χυμούς φρούτων, συχνά μέσα στην ημέρα. Η αποφυγή της όρθιας ή καθιστής στάσης για μεγάλα διαστήματα. Αποφεύγουμε την παρατεταμένη καθιστή θέση ή/και ακινησία για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς και το σταυροπόδι ενώ καθόμαστε. Όταν για παράδειγμα περνάμε όλη την ημέρα μπροστά από μια οθόνη χωρίς να κινούμαστε καθόλου, οι αντλίες των ποδιών δε λειτουργούν επαρκώς.

Η τακτική άσκηση. Βάδισμα, κολύμπι, ποδήλατο. Βάζουμε το περπάτημα στις καθημερινές μας συνήθειες – το περπάτημα για τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη κυκλοφορία του αίματος. Προτιμούμε τις σκάλες αντί για το ασανσέρ, αλλά με προσοχή, καθώς τις αποφεύγουμε αν αισθανθούμε ότι καταβάλουμε υπερβολική προσπάθεια. Ο λόγος είναι απλός, με το περπάτημα ενεργοποιούνται οι φλεβικές αντλίες των κάτω άκρων.

Οι βασικότερες από αυτές βρίσκονται στην κάτω πλευρά του πέλματος και στην γάμπα. Στα πλαίσια αυτά απαιτείται μεγάλη προσοχή και αποφυγή μικροτραυματισμών στα κάτω άκρα. Αποφυγή ηλιοθεραπείας ή έκθεση κοντά σε θερμότητα. Μια ορθή πρακτική είναι να ρίχνουμε κρύο νερό στα πόδια στο τέλος του ντους.

Εφαρμογή άνετων παπουτσιών χωρίς τακούνια και αποφυγή χρήσης στενών ρούχων: Φοράμε παπούτσια με τακούνια ύψους 3-5 εκατοστών και αποφεύγουμε τα ψηλά τακούνια και τα εντελώς ίσια παπούτσια. Επίσης αποφεύγουμε τα πολύ στενά ρούχα, όπως παντελόνια, ζώνες και ό,τι μας πιέζει ή μπορεί να εμποδίσει την καλή κυκλοφορία του αίματος.

Η διακοπή του καπνίσματος. Αποφυγή λήψης συγκεκριμένων φαρμακευτικών αγωγών: αντισυλληπτικά, αντιπηκτικά κλπ. Χρήσιμες, καθημερινές ασκήσεις: Ξαπλώνουμε ανάσκελα, ανασηκώνουμε τα πόδια μας και τα ξεκουράζουμε στηρίζοντάς τα στον τοίχο και έτσι βοηθάμε την επιστροφή του αίματος προς την καρδιά.

Κάνουμε μασάζ στο κάθε πόδι το βράδυ κατά τη φορά του φλεβικού αίματος. Κάνουμε μασάζ με τα χέρια στους μηρούς, οι ανοδικές κινήσεις θα βοηθήσουν να τονώσουμε την κυκλοφορία του αίματος. Ξεκολλάμε από το έδαφος τις φτέρνες μας πατώντας στις μύτες των ποδιών μας και στη συνέχεια το αντίστροφο – επαναλαμβάνουμε για 5 περίπου λεπτά. Περπατάμε πατώντας στις φτέρνες μας για περίπου 5 λεπτά.

Προσπαθούμε να κοιμόμαστε με τα πόδια μας ανυψωμένα, σε επίπεδο υψηλότερο από εκείνο της καρδιάς. Όταν καθόμαστε, παρακολουθούμε τηλεόραση ή διαβάζουμε καθιστοί, τοποθετούμε τα πόδια μας σε ψηλότερη θέση. Η χρήση καλτσών συμπίεσης: Οι κάλτσες ή τα καλσόν διαβαθμισμένης συμπίεσης.

Η συμπίεση που ασκείται από τις ιατρικές κάλτσες προσαρμόζεται απόλυτα στην εκάστοτε φλεβική νόσο. Το επίπεδο συμπίεσης, από το πιο χαμηλό (κλάση 1) έως το πιο ισχυρό (κλάση 4), βελτιώνει όλα τα συμπτώματα της πάθησης, από τα πιο ελαφριά έως τα προβλήματα ατροφίας και το έλκος. Ο γιατρός θα αποφασίσει ποια είναι η κατάλληλη συμπίεση για κάθε περίπτωση.