Μυστήριο με τη μάσκα του Αγαμέμνονα: Το χρυσό προσωπείο που διχάζει τους αρχαιολόγους

Ο Ερρίκος Σλήμαν, παρόλο που έμεινε στην ιστορία για τις ανασκαφές του στην Τροία και τις Μυκήνες και τις εξαιρετικές ανακαλύψεις του, όπως το περίφημο προσωπείο του Αγαμέμνονα, αρκετοί ήταν εκείνοι που τον αμφισβήτησαν, θεωρώντας ότι τα ευρήματα ήταν πολύ «καθαρά» και τέλεια για να είναι αληθινά, ενώ μερικοί μάλιστα υποστήριξαν ότι ο ίδιος τα «φύτεψε» εκεί.

Το χρυσό νεκρικό προσωπείο, που ανακαλύφθηκε στο ταφικό θάλαμο των Μυκηνών το 1876, αποτελεί το πιο διάσημο από τα ευρήματα της ανασκαφής του Σλήμαν. Παρά τις αρχικές πεποιθήσεις του ότι είχε ανακαλύψει τη σορό του μυθικού Αγαμέμνονα, νεότερες μελέτες έδειξαν ότι το προσωπείο προέρχεται από μια προγενέστερη περίοδο, περίπου το 1550-1500 π.Χ. Παρόλα αυτά, το όνομα «προσωπείο του Αγαμέμνονα» παρέμεινε.

Αν και το λάθος αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί κατανοητό για την εποχή του, οι κατηγορίες περί «χάλκευσης» των ευρημάτων εμφανίστηκαν πολύ αργότερα. Το 1998, μια μελέτη του Κόλντερ στο περιοδικό «Archaeology» ισχυρίστηκε ότι το προσωπείο του Αγαμέμνονα δεν ήταν απλώς λάθος, αλλά φτιαγμένο επί παραγγελία από τεχνίτη της εποχής του Σλήμαν.

Αυτή η κατηγορία όμως δεν έμεινε αδιαμφισβήτητη, καθώς ειδικοί, όπως η Αικατερίνη Δημακοπούλου, αντέτειναν ότι οι κατηγορίες αυτές ήταν αβάσιμες, καθώς οι κατηγορούντες δεν ήταν αρχαιολόγοι και δεν είχαν τα κατάλληλα προσόντα για να εκτιμήσουν τα αρχαιολογικά ευρήματα.

Ο Σπύρος Ιακωβίδης, διευθυντής της ανασκαφής στις Μυκήνες, κατέρριψε τις κατηγορίες αυτές, τονίζοντας ότι η «χάλκευση» του προσωπείου ήταν αδύνατη, δεδομένων των συνθηκών ανασκαφής και των ειδικών γνώσεων που απαιτούνταν.

Το γεγονός ότι το προσωπείο ήταν φτιαγμένο από εξαιρετικά ικανό χρυσοχόο δεν αμφισβητεί την γνησιότητά του, αλλά την επιβεβαιώνει, καθώς οι Μυκηναίοι ήταν γνωστοί για την ικανότητά τους στην κατεργασία χρυσού. Μάλιστα, τα υπόλοιπα ευρήματα του τάφου ενισχύουν την άποψη ότι το προσωπείο είναι αυθεντικό και αποδεικνύουν την αριστοτεχνία των Μυκηναίων χρυσοχόων.