ΗΠΑ: Εντόπισαν για τρίτη φορά βαρυτικά κύματα από το διάστημα

Οι επιστήμονες των δύο ανιχνευτών LIGO στις ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι εντόπισαν για τρίτη φορά βαρυτικά κύματα από το διάστημα, τα οποία -όπως και στις δύο προηγούμενες περιπτώσεις- εκτιμάται ότι προέρχονται από δύο συγκρουόμενες μαύρες τρύπες που συγχωνεύθηκαν σε μία μεγαλύτερη.

Τα βαρυτικά κύματα είναι «ρυτιδώσεις» του χωροχρόνου, που δημιουργούνται εξαιτίας κατακλυσμικών κοσμικών φαινομένων, όπως η συγχώνευση μαύρων οπών. Μετά και τη νέα ανακάλυψη, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι πλέον σαφές ότι έχει ανοίξει ένα νέο «παράθυρο» δυνατοτήτων για τη μελέτη του σύμπαντος: Η βαρυτική αστρονομία.

Η νέα μαύρη τρύπα που δημιουργήθηκε από τις δύο μικρότερες εκτιμάται ότι έχει μάζα περίπου 49 φορές μεγαλύτερη του Ήλιου, κάπου ανάμεσα στις δύο προηγούμενες περιπτώσεις: Η πρώτη ανίχνευση είχε προέλθει από μία εκ συγχωνεύσεως νέα μαύρη τρύπα μεγέθους 62 ηλιακών μαζών, ενώ η δεύτερη προερχόταν από μία νέα μαύρη τρύπα 21 ηλιακών μαζών.

Η τελευταία ανίχνευση φαίνεται να είναι και η πιο μακρινή, από απόσταση περίπου τριών δισεκατομμυρίων ετών φωτός, ενώ οι δύο προηγούμενες μαύρες τρύπες που παρήγαγαν τα βαρυτικά κύματα ήταν σε απόσταση 1,3 δισ. ετών φωτός η πρώτη και 1,4 δισ. ετών φωτός η δεύτερη.

Η κοινοπραξία LIGO (Laser Interferometer Gravitational-wave Observatory), στα ελληνικά «Παρατηρητήριο Βαρυτικών Κυμάτων μέσω Συμβολομέτρου Λέιζερ», απαρτίζεται από περισσότερους από 1.000 ερευνητές ανά τον κόσμο. Οι παρατηρήσεις γίνονται από δύο «δίδυμους» ανιχνευτές στις ΗΠΑ, έναν στο Λίβινγκστον της Λουιζιάνα και έναν στο Χάνφορντ της Ουάσινγκτον, τους οποίους χειρίζονται επιστήμονες των πανεπιστημίων Caltech και MIT, με χρηματοδότηση από το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ. Η κοινοπραξία LIGO συνεργάζεται με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή κοινοπραξία Virgo, που αποτελείται από 280 ερευνητές.

Η πρώτη ανίχνευση διαστημικών βαρυτικών κυμάτων είχε γίνει τον Σεπτέμβριο 2015 και η δεύτερη τον Δεκέμβριο 2015. Η τρίτη έγινε τον Ιαονυάριο φέτος, αλλά ανακοινώθηκε τώρα, μετά την αναγκαία μελέτη του «σήματος» (με την ονομασία GW170104) που έπιασαν οι ανιχνευτές. Σχετική δημοσίευση θα γίνει στο περιοδικό φυσικής «Physical Review Letters».

Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι, με βάση τους υπολογισμούς τους, η νέα ανίχνευση επιβεβαιώνει ξανά τις προβλέψεις της Γενικής Θεωρίας Σχετικότητας του Αϊνστάιν. Ακόμη, ανέφεραν ότι οι ανιχνευτές LIGO θα αναβαθμισθούν ξανά, ώστε από το τέλος του 2018 να αποκτήσουν αυξημένη ευαισθησία.