Δωροθέα Μερκούρη: «Ο Γουάινσταϊν μου είπε ότι αν του έκανα ”μασάζ” στη Βενετία θα μου έδινε κεντρικό ρόλο»

Για τη σεξουαλική παρενόχληση που δέχτηκε από τον Αμερικανό παραγωγό ταινιών, Χάρβεϊ Γουάνισταϊν, ο οποίος βρίσκεται στη φυλακή μετά από δεκάδες καταγγελίες που κατατέθηκαν σε βάρος του από γυναίκες του Χόλιγουντ -και όχι μόνο- για σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση, μίλησε η Δωροθέα Μερκούρη.

Αναλυτικά όσα είπε η Δωροθέα Μερκούρη:

Eχω δεχθεί σεξουαλική παρενόχληση τρεις φορές. Τη μία φορά έχασα τελείως τον ρόλο, την άλλη κόπηκαν οκτώ από τις δέκα σκηνές μου γιατί δεν κοιμήθηκα με τον σκηνοθέτη στη διάρκεια των γυρισμάτων. Την τρίτη φορά ήμουν μόνη σε ένα δωμάτιο με τον Χάρβεϊ Γουάινστιν.

Ήταν το 2008 στο φεστιβάλ Βενετίας. Μου τον γνώρισαν σε ένα πάρτυ και μου έδωσε ραντεβού την επομένη το πρωί στις 9:30. Η γραμματέας του με συνάντησε στο λόμπι του Excelsior στο Λίντο, και με συνόδευσε επάνω, στην προεδρική σουίτα του ξενοδοχείου, ένα ολόκληρο διαμέρισμα, που χρησιμοποιούσε και ως γραφείο του. Ήξερα ότι πήγαινα να συναντήσω τον μεγαλύτερο παραγωγό ταινιών στον κόσμο, αλλά τίποτα πέρα από αυτό. Μάλιστα είχα και τις καλύτερες εντυπώσεις από την γνωριμία μου με τον αδελφό του, Μπομπ Γουάινστιν, όταν είχα κάνει την πρώτη μου ταινία στην Αμερική το 2001, στη Νέα Υόρκη, ο οποίος ήταν τέλειος τζέντλεμαν. Δεν μου πέρασε από το μυαλό ότι μπορεί να μου τύχει κάτι άσχημο, δεν είχα ακούσει τις ιστορίες, δεν έμενα στο Χόλιγουντ. Είχα μόλις επιστρέψει πίσω στην Ελλάδα και είχα κάνει ξεκάθαρα πια τη μετάβαση από το μόντελινγκ στην ηθοποιία, συμμετείχα σε καθημερνή σειρά στην τηλεόραση, πήγαινα πολύ καλά.

Ο Γουάινστιν με υποδέχθηκε στο σαλόνι της σουίτας και ζήτησε να μάθει περισσότερα. Έδειξε να του αρέσει η ελληνοιταλική καταγωγή μου, ότι μιλούσα πολλές γλώσσες, και ήξερε και πολλά πράγματα για τον ελληνικό κινηματογράφο. Μου ανέφερε όλες τις ταινίες της Μελίνας Μερκούρη και είχαμε μια ωραία συζήτηση γύρω στα 15 λεπτά. Ήξερε πραγματικά να σε βάζει σε έναν κόσμο που αγαπάς, να σε δελεάζει. Και τότε μου πρότεινε τον κεντρικό ρόλο σε πολύ μεγάλη παραγωγή που θα γυρνούσε στην Ιταλία σε μερικούς μήνες. Μου είπε: “θα σου δώσω τον πρωταγωνιστικό ρόλο κι εσύ θα μου δώσεις ένα μασάζ”.

“Θα πάρω τηλέφωνο τον σκηνοθέτη τώρα, εδώ, μπροστά σου, αρκεί να περάσουμε μέσα να μου κάνεις ένα μασάζ”. Προσπάθησα να το γυρίσω στην πλάκα: “Αστειεύεστε έτσι; Η γυναίκα σας είναι τόσο όμορφη. Τι το θέλετε τώρα αυτό από μένα;”. Πάντα όταν έχω τρακ ή ντρέπομαι το πρώτο που κάνω ως αντεπίθεση είναι να γίνω σαρκαστική η να πω ένα αστείο. Εκείνος δεν το πίστευε ότι άκουγε “όχι”. Είπε “Μην είσαι χαζή, θα το κάνεις αυτό για την καριέρα σου. Έλα τώρα”. (“Χαζή” Αυτό ήταν κάτι που είχα συνηθίσει να ακούω, από τον δάσκαλο του δημοτικού μέχρι τον χώρο της δουλειάς: “είναι μοντέλο άρα είναι χαζή”). Συνέχισε για να μου δείξει ότι δεν φέρομαι λογικά: “Έχω φτιάξει τις καριέρες όλων στο Χόλιγουντ κι εσύ δεν θέλεις να μου κάνεις ένα μασάζ;

Ύστερα μου είπε ότι χάνω την μοναδική ευκαιρία που θα μου δοθεί στη ζωή μου απλώς επειδή δεν δέχομαι να μπω στην κρεβατοκάμαρα μαζί του. Ξαφνικά, με ένα βήμα, το σώμα του βρέθηκε δίπλα στο δικό μου, το πρόσωπό του σε απόσταση αναπνοής. Ήθελα να φύγω, διαισθάνθηκα κίνδυνο. Το θυμάμαι σαν τώρα αυτό, τον έσπρωξα βάζοντας και τα δύο χέρια μου στο στέρνο του, σταθερά για να απομακρυνθεί, και άρχισα να κάνω βήματα προς τα πίσω λέγοντας με ψυχραιμία ότι θα είμαι για μια εβδομάδα στην πόλη, ότι θέλω χρόνο να το σκεφτώ, και “απλά άφησέ με να φύγω τώρα”. Έκλεισα την πόρτα πίσω μου και έφυγα σχεδόν τρέχοντας. Δεν είπα τίποτα στους φίλους μου.

Το είπα στον τότε σύζυγό μου Γουόρντ (τον διάσημο hairstylist Ward Stegerhoek και πατέρα των δύο παιδιών της).Σοκαρίστηκε κι αυτός αλλά είπε ότι απλώς επιβεβαίωνεται αυτό που μου έλεγε πάντα ότι η καριέρα στην ηθοποιία είναι μια χαμένη υπόθεση αν δεν ενδώσεις σε τέτοιες προτάσεις εκτός αν είσαι κόρη σκηνοθέτη ή σύζυγος παραγωγού.

Το φθινόπωρο 2017, όταν έγιναν γνωστές οι πρώτες καταγγελίες γυναικών εναντίον του Γουάινστιν, αν και είχαμε πάρει πια διαζύγιο, ο Γουόρντ μου τηλεφώνησε την ίδια μέρα από την Αμερική όπου ζει μόνιμα, οργισμένος, και μου είπε να κάνω κι εγώ μήνυση στον παραγωγό. Δεν έκανα τίποτα φυσικά, αποφάσισα ότι δεν μπορώ να μιλήσω ούτε εκεί γιατί δεν ανήκω στο αμερικανικό σταρ σύστεμ, ούτε εδώ γιατί ποιός θα με άκουγε. Όμως στις ιστορίες των άλλων γυναικών αναγνώριζα ακριβώς αυτά που ο Χάρβεϊ έλεγε και έκανε και σε εμένα.

Τώρα είμαστε έτοιμοι στην Ελλάδα. Τώρα νιώθω ότι είμαι σε πιο ασφαλές περιβάλλον , αλλιώς δεν θα μιλούσα ποτέ.

Από τότε που άρχισε το #metto έγινε πιο αξιοκρατικό και το επάγγελμά μας, και όλο το σύστημα. Για πρωτη φορά γίνονται αληθινές οντιτσιόν. Γι αυτό και βλέπεις, πχ, σε παραγωγές του Netflix νέα και εντελώς άγνωστα πρόσωπα. Αν η κόρη μου θελήσει να γίνει ηθοποιός τώρα θα της πω ναι, άλλοτε θα έλεγα ξέχασέ το, μετά από όσα έχω ζήσει εγώ.

Την πρώτη εβδομάδα που μετακόμισα στη Ρώμη με ρωτούσαν αν πηγαίνω για δείπνο στο παλάτσο Γκρατσιόλι. Δεν καταλάβαινα. Μετά άκουσα ότι εκεί γίνονταν τα μπούγκα-μπούγκα πάρτυ του Μπερλουσκόνι.

Πηγαίναμε σε ραντεβού για δουλειά και δεν ξέραμε καν εάν υπάρχει επαγγελματική πρόταση. Ειδικά στην Ελλάδα όπου δεν υπήρχαν γραφεία και ατζέντηδες, ήταν ένα σύνηθες φαινόμενο να σε φωνάζει ο άλλος απλώς για να δει μέχρι πού είσαι διατεθειμένη να φτάσεις.

Επίσης πολύ σύνηθες φαινόμενο ήταν να πηγαίνεις για να δουλέψεις σε μια παραγωγή που γινόταν εκτός έδρας, σε κάποιο νησί, και εκεί να διαπίστωνες ότι ο σκηνοθέτης περιμένει από εσένα να είσαι και η ευκαιριακή σεξουαλική σχέση του για την διάρκεια των γυρισμάτων. Πάντα αναρωτιόμασταν “για να δούμε, θα είναι σκέτη δουλειά ή θέλει και φιλενάδα;”

Δεν μπορούσα να σταματήσω να κάνω τη δουλειά που αγαπούσα αλλά υπήρχε πολύς πόνος, απογοήτευση και αβεβαιότητα. «Θα πάω σε άλλη χώρα και δεν θα είναι έτσι”, έλεγα στον εαυτό μου όμως άλλαξα πολλές χώρες, Ελλάδα, Ιταλία, 13 χρόνια στην Αμερική και ήταν παντού τα ίδια. Συχνά, όταν ήμουν μικρότερη, αναγκάστηκα να κάνω άλλες δουλειές για να επιβιώσω, εργάστηκα ως stylist σε μεγάλο γυναικείο περιοδικό στη Νέα Υόρκη, ως πωλήτρια σε κατάστημα ρούχων, ως σερβιτόρα.

Άκουγα τι γινόταν στο θέατρο στην Ελλάδα. Τα ήξερα όλα αυτά. Και γι αυτό είχα αποφασίσει να απέχω. Είχα και τις κόρες μου τότε μικρές και έλεγα δεν αξίζει να αφήσω τα παιδιά μου μόνα τους όλη μέρα και όλη νύχτα, για να πάω να κακοποιηθώ εκεί, και για χρήματα που είναι ψίχουλα. Και τις ελάχιστες φορές που το έκανα έφυγα τρέχοντας. Είμαι τυχερή που προέρχομαι από τον χώρο της μόδας και έτσι είχα πάντα ένα σταθερό εισόδημα και ελευθερία επιλογών.

Όμως κάθε φορά που έλεγα θα τα παρατήσω, εμφανιζόταν ένας “άγγελος”, ένας άψογος επαγγελματίας, συμμετείχα σε μια δουλειά με σωστές συνθήκες και επανερχόταν η πίστη μου. Μερικοί από αυτούς τους υπέροχους ανθρώπους ήταν ο Νίκος Ζαπατίνας (όταν έκανα μια καθημερινή σειρά στην τηλεόραση), ο Jonas Akerlund (σκηνοθέτης μεταξύ άλλων της Madonna και της Lady Gaga), ο Cyrus Nowrasteh με τον οποίο έκανα το φιλμ “Christ the Lord” καθώς και ο Frank Rainone που μου έδωσε τον πρώτο μου πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία “And she Was” το 2001.

Αποφάσισα να βγω να μιλήσω, αποδεχόμενη την πρόσκληση του Marie Claire, και για έναν επιπλέον λόγο: θέλω να μεταφέρω σε όλους ανθρώπους που έχουν υποστεί παρενόχληση ή κακοποίηση ότι μετά από την δύσκολη εξομολόγηση τους περιμένει ένα τεράστιο δώρο. Λέγεται “Post-dramatic growth”, δηλαδή “μετατραυματική ανάπτυξη” και οι επιστήμονες ξέρουν πια πως όταν η αλήθεια αυτή βγαίνει στο φως σε κάνει μετά πιο δυνατό, πιο ανθεκτικό σε όλα.