H Τουρκία και ο τρόμος της για την Συνθήκη των Σεβρών

Μόλις σήμερα ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ δήλωσε ότι «Οπως πριν 100 χρόνια σκίσαμε τη Συνθήκη των Σεβρών, με τον ίδιο τρόπο σκίσαμε και πετάξαμε τις όσους ήθελαν να μας επιβάλουν την άποψή τους στην Ανατολική Μεσόγειο».

Η Συνθήκη των Σεβρών ακόμα και σήμερα, 100 χρόνια μετά την υπογραφή της στοιχειώνει την Τουρκία. Τι ήταν όμως η συνθήκη;

Στις 28 Ιουλίου του 1920 Ευρωπαίοι διπλωμάτες συγκεντρώθηκαν σε ένα εργοστάσιο πορσελάνης των Σεβρών, κοντά στο Παρίσι και υπέγραψαν μια συνθήκη για να ξαναφτιάξουν τη Μέση Ανατολή από τις στάχτες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Η συνθήκη έχει σε μεγάλο βαθμό ξεχαστεί στη Δύση, αλλά έχει αφήσει μια ισχυρή κληρονομιά στην Τουρκία. Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι έχει τροφοδοτήσει μια μορφή εθνικιστικής παράνοιας που την έχουν και ονομάζεται ως «σύνδρομο των Σεβρών».

Οι Οθωμανοί μετά την ήττα τους αναγκάστηκαν να υπογράψουν μια ταπεινωτική συνθήκη. Μία από τις σημαντικότερες διατάξεις της συνθήκης ήταν ο τεμαχισμός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε πολλά τμήματα που θα εκχωρηθούν στους διάφορους λαούς που αποτελούσαν το νικηφόρο συνασπισμό. Οι Τούρκοι πήραν την Άγκυρα και τη γύρω περιοχή για να δημιουργήσουν ένα τουρκικό θύλακα.

Οι όροι της συνθήκης δημιούργησαν δυσαρέσκεια ανάμεσα στους Τούρκους και υπέθαλψαν εθνικιστικά αισθήματα. Όπως ξέρουμε στη συνέχεια ακολούθησε ο τουρκικός πόλεμος της Ανεξαρτησίας υπό τον Κεμάλ Ατατούρκ, που οδήγησε στη Συνθήκη της Λωζάννης, η οποία αντικατέστησε τη Συνθήκη των Σεβρών. Η Συνθήκη της Λωζάνης δημιούργησε την σύγχρονη Τουρκική Δημοκρατία.

Η Τουρκία ανέκτησε την Ανατολική Θράκη κατόπιν απόφασης του Ε.Βενιζέλου, κάποια νησιά του Αιγαίου, συγκεκριμένα την Ίμβρο και την Τένεδο, μια λωρίδα γης κατά μήκος των συνόρων με την Συρία, την περιοχή της Σμύρνης και της Διεθνοποιημένης Ζώνης των Στενών η οποία όμως θα έμενε αποστρατικοποιημένη και αντικείμενο νέας διεθνούς διάσκεψης.

Παραχώρησε τα Δωδεκάνησα στην Ιταλία, όπως προέβλεπε και η συνθήκη των Σεβρών, αλλά χωρίς πρόβλεψη για δυνατότητα αυτοδιάθεσης. Ανέκτησε πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα σε όλη της την επικράτεια και απέκτησε δικαιώματα στρατιωτικών εγκαταστάσεων σε όλη την επικράτειά της εκτός της ζώνης των στενών.

Η Συνθήκη των Σεβρών, προέβλεπε κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις δημιουργία κατ’ αρχήν αυτόνομου Κουρδικού Κράτους, ωστόσο όμως, με την επικράτηση του Κεμάλ, οδήγησαν τελικά στην υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης , που αντικατέστησε αυτή των Σεβρών και η οποία αναιρούσε τη συγκρότηση, του αυτόνομου Κουρδικού Κράτους, τα εδάφη του οποίου μοιράσθηκαν τελικά σε τέσσερα κράτη.