Η ιστορία πίσω από την αλλαγή ώρας – Πότε εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα

Την Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2025, με την επιστροφή στη χειμερινή ώρα, οι δείκτες των ρολογιών θα γυρίσουν μια ώρα πίσω.

Η αλλαγή αυτή, που εφαρμόζεται τα ξημερώματα της τελευταίας Κυριακής του Οκτωβρίου, σηματοδοτεί το τέλος της θερινής περιόδου και την έναρξη της περιόδου με μικρότερη διάρκεια φωτός ημέρας.

Γιατί η αλλαγή ώρας εξακολουθεί να προκαλεί αντιδράσεις

Η ιδέα της αλλαγής ώρας, αν και καθιερώθηκε για λόγους εξοικονόμησης ενέργειας και εναρμόνισης με τις ευρωπαϊκές πρακτικές, έχει διχάσει ειδικούς.

Πολλοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η μετακίνηση των ρολογιών μπρος-πίσω προκαλεί διαταραχές στους κιρκάδιους ρυθμούς και επηρεάζει την υγεία, ενώ άλλοι θεωρούν ότι προσφέρει μια πρακτική λύση για τη συμφιλίωση του κοινωνικού και φυσικού χρόνου.

Ο Χοσέ Μαρια Μαρτίν-Ολαγιά, φυσικός στο Πανεπιστήμιο της Σεβίλλης, σημειώνει ότι οι εποχιακές αλλαγές ρολογιού προέκυψαν για να συγχρονιστεί η αυστηρή καθημερινή ζωή των σύγχρονων κοινωνιών με την ανατολή του ηλίου, η οποία ποικίλλει κατά τη διάρκεια του έτους.

Σε αντίθεση με τις προβιομηχανικές κοινωνίες, όπου οι δραστηριότητες προσαρμόζονταν φυσικά στο φως της ημέρας, σήμερα οι άνθρωποι ακολουθούν προκαθορισμένα ωράρια δουλειάς και σχολείου, ανεξάρτητα από την εποχή.

 Η ιστορία της αλλαγής ώρας

Η πρώτη δοκιμαστική εφαρμογή στην Ελλάδα έγινε το 1932, ενώ η επίσημη καθιέρωση ακολούθησε αργότερα. Ωστόσο, η ιδέα πιστώνεται αρχικά στον Μπέντζαμιν Φράνκλιν, ο οποίος το 1784 πρότεινε καλύτερη εκμετάλλευση της ηλιοφάνειας για εξοικονόμηση ενέργειας, χωρίς να αναφέρει ρητά την αλλαγή των ρολογιών.

Η Βιομηχανική Επανάσταση και τα προβλήματα των σιδηροδρομικών γραμμών έθεσαν τις βάσεις για την καθιέρωση των ζωνών ώρας.

Στη Βόρεια Αμερική, το 1883 οι σιδηρόδρομοι των ΗΠΑ και του Καναδά υιοθέτησαν τέσσερις ζώνες ώρας, ενώ η θερινή ώρα εισήχθη στις ΗΠΑ το 1918 από τον πρόεδρο Τόμας Γούντροου Γουίλσον, για εξοικονόμηση ενέργειας και μεγαλύτερη διάρκεια ελεύθερου χρόνου το βράδυ.

Ορισμένες χώρες, όπως η Ρωσία, η Τουρκία και η Βραζιλία, έχουν καταργήσει την αλλαγή ώρας, ενώ στις ΗΠΑ η συζήτηση συνεχίζεται με το «Sunshine Protection Act».

Παράλληλα, κάτοικοι πολιτειών όπως η Αριζόνα και η Χαβάη ακολουθούν μόνιμη τυπική ώρα, αποφεύγοντας τις αλλαγές.

Ορισμένοι επιστήμονες προτείνουν την καθιέρωση μόνιμης χειμερινής ώρας, υποστηρίζοντας ότι οι εξαιρετικά σκοτεινές πρωινές ώρες και τα φωτεινά βράδια που θα προκύψουν με τη θερινή ώρα όλο το χρόνο θα διαταράξουν τη ρουτίνα και την υγεία των ανθρώπων.