Ο Ματέι Βισνιέκ στο θεατρικό έργο του «Μετανάααστες ή Είμαστε πάρα πολλοί πάνω σ’ αυτήν τη βάρκα» γράφει: «Σήμερα, στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο, είμαστε όλοι μετανάστες… Αλλά έχουμε τη σοφία να κατανοήσουμε τη νέα μας ταυτότητα;».
Η κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα αποδεικνύει περίτρανα ότι δυστυχώς δεν είμαστε έτοιμοι να αντιληφθούμε τη σημασία του ανθρωπιστικού πυρήνα αυτής της ρήσης.
Φυσικά και σε ένα παγκοσμιοποιημένο κόσμο ελεύθερης οικονομίας και διακίνησης αγαθών ,είναι δίκαιο να υπάρχει ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων από χώρα σε χώρα όταν το απαιτούν οι κρίσεις. Πρέπει όμως οι μετακινήσεις των ανθρώπων από τόπο σε τόπο να συμβαίνουν υπό το πρίσμα της ασφάλειας και της νομιμότητας.
Επιπλέον οι μετανάστες, πρέπει να σέβονται το νέο πολιτισμικό πλαίσιο της χώρας που προσπαθούν να ενταχθούν από τη στιγμή μάλιστα που ζητούν στήριξη.
Δυστυχώς το Πακιστάν ως χώρα έχει μακρά παράδοση στη λαθρομετανάστευση και σε εγκλήματα μεταναστών στις χώρες υποδοχής καθώς οι πακιστανοί μετανάστες ενσαρκώνουν πλήρως το ρητό της νιγηριανής συγγραφέως Τσιμαμάντα Νγκόζι Αντίτσι, ότι «όταν φτάνεις σε μία νέα χώρα ,κουβαλάς στις αποσκευές σου και την παλιά σου ζωή».
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του 2025 της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex), το Πακιστάν έχει πλέον ανέβει στην πέμπτη θέση μεταξύ των χωρών που ευθύνονται για τους περισσότερους παράνομους μετανάστες στην Ευρώπη, με χιλιάδες Πακιστανούς να ρισκάρουν τη ζωή τους κάθε χρόνο στην αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος.
Αυτή η ανησυχητική αύξηση έχει ξεπεράσει τους παραδοσιακούς κόμβους παράνομης μετανάστευσης όπως το Μπαγκλαντές και τη Σρι Λάνκα, τοποθετώντας το Πακιστάν δίπλα σε χώρες όπως η Συρία, το Αφγανιστάν και το Ιράκ , έθνη που πλήττονται από συγκρούσεις και οικονομική αστάθεια.
Η κύρια διαδρομή που ακολουθούν οι παράνομοι μετανάστες από το Πακιστάν προς την Ευρώπη συχνά ξεκινά σε μεγάλες πόλεις όπως η Λαχόρη, η Γκουτζρανβάλα και το Σιαλκότ, όπου οι διακινητές ανθρώπων αλιεύουν θύματα υποσχόμενοι μια ασφαλή και ευημερούσα ζωή στην Ευρώπη.
Απελπισμένες οικογένειες συχνά πωλούν την περιουσία τους, τα κοσμήματά τους και τις αποταμιεύσεις τους για να πληρώσουν μεγάλα ποσά σε αυτούς τους διακινητές, οι οποίοι στη συνέχεια πραγματοποιούν το παράνομο ταξίδι των μεταναστών μέσω χερσαίων και θαλάσσιων διαδρομών.
Η πιο συνηθισμένη διαδρομή περιλαμβάνει το ταξίδι από το Πακιστάν στο Ιράν οδικώς, τη διάσχιση των συνόρων προς την Τουρκία μέσω επικίνδυνου ορεινού εδάφους, την κατεύθυνση προς την ακτή της Λιβύης μέσω δικτύων λαθρεμπορίου και την επιβίβαση σε υπερπλήρη και ανασφαλή πλοία από τη Λιβύη προς την Ιταλία, την Ελλάδα ή τη Μάλτα.
Συχνά, πολλοί μετανάστες δεν φτάνουν ποτέ στον προορισμό τους, πέφτοντας θύματα πνιγμών, εκβιασμού ή αιχμαλωσίας σε κέντρα κράτησης που λειτουργούν από πολιτοφυλακές ή εγκληματικές οργανώσεις στη Λιβύη.
Toν Ιούνιο του 2025, ο αριθμός των Πακιστανών που διαμένουν στην Ευρώπη εκτιμάται ότι ανέρχεται σε περίπου 2,2 εκατομμύρια άτομα. Από αυτούς, περίπου 398.000 είναι καταγεγραμμένοι ως υπήκοοι Πακιστάν με νόμιμη παρουσία στην Ευρώπη, σύμφωνα με στοιχεία του Γιούροσατ για το 2023.
Η διαφορά μεταξύ των δύο αριθμών πιθανόν οφείλεται σε άτομα πακιστανικής καταγωγής που έχουν αποκτήσει την υπηκοότητα της χώρας διαμονής τους ή σε μη καταγεγραμμένους μετανάστες.
Η μεγαλύτερη πακιστανική κοινότητα στην Ευρώπη βρίσκεται στο Ηνωμένο Βασίλειο, με περίπου 2 εκατομμύρια άτομα.
Αμέσως μετά ακολουθούν η Ιταλία με 200.000 μετανάστες και η Γερμανία με 140.000 μετανάστες πακιστανικής καταγωγής.
Αναφορικά με τη χώρα μας ,στην Ελλάδα εκτιμάται σε περίπου 60.000 άτομα.
Η πακιστανική κοινότητα στην Ελλάδα αποτελείται κυρίως από άνδρες νεαρής ηλικίας που μέχρι προσφάτως ασχολούνταν μόνο με χειρωνακτικές δουλειές ,ενώ πλέον αρχίζουν να καλύπτουν θέσεις εργασίας και στον τομέα της τεχνολογίας. Η Ελλάδα, ως χώρα πρώτης υποδοχής μεταναστών, ενδέχεται να αντιμετωπίσει αυξημένες αφίξεις Πακιστανών μεταναστών στο προσεχές διάστημα.
Η ελληνική κυβέρνηση παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και συνεργάζεται με διεθνείς οργανισμούς για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.
Ενώ οι άμεσες επιπτώσεις του πολέμου Ινδίας-Πακιστάν για το Κασμίρ στις μεταναστευτικές ροές προς την Ελλάδα δεν είναι ακόμη πλήρως ορατές, η συνεχιζόμενη αστάθεια στην περιοχή πιθανόν να οδηγήσει σε αύξηση των μεταναστευτικών πιέσεων στο μέλλον.
Δυστυχώς λόγω των πολιτισμικών και θρησκευτικών διαφορών μεταξύ Πακιστάν και Ευρώπης, οι Πακιστανοί δε μπορούν να ενσωματωθούν εύκολα στις χώρες που πηγαίνουν και ακόμη χειρότερα, πολύ συχνά προβαίνουν σε εγκλήματα.
Στην Αγγλία, τον Ιανουάριο του 2025, οκτώ άνδρες καταδικάστηκαν σε συνολικές ποινές φυλάκισης σχεδόν 58 ετών για τη σεξουαλική κακοποίηση δύο ανήλικων κοριτσιών στο Kέιλι του Γουέστ Γιορκσάιρ κατά τη δεκαετία του 1990.
Οι δράστες, κυρίως πακιστανικής καταγωγής, καταδικάστηκαν για βιασμούς και άλλες σεξουαλικές επιθέσεις, με τις υποθέσεις να έρχονται στο φως μετά από μαρτυρίες των θυμάτων ως ενήλικες .
Όσον αφορά εγκλήματα Πακιστανών στη Γαλλία ,μια αξιοσημείωτη περίπτωση αφορά τον Ζαχίρ Μαχμούντ, ο οποίος καταδικάστηκε τον Ιανουάριο του 2025 σε 30 χρόνια κάθειρξη για απόπειρα δολοφονίας δύο ατόμων έξω από τα πρώην γραφεία του περιοδικού Τσάρλι Χέμπντο το 2020.
Η επίθεση αυτή είχε χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική ενέργεια και σχετιζόταν με την αντίδραση του δράστη στις σατιρικές δημοσιεύσεις του περιοδικού. Στην Ιταλία, η πιο γνωστή υπόθεση αφορά τη δολοφονία της 18χρονης Σαμάν Αμπάς, η οποία εξαφανίστηκε τον Απρίλιο του 2021 αφού αρνήθηκε να παντρευτεί έναν ξάδελφό της στο Πακιστάν.
Το σώμα της βρέθηκε το 2022 σε εγκαταλελειμμένη φάρμα στη βόρεια Ιταλία. Τον Απρίλιο του 2025, ιταλικό εφετείο επικύρωσε τις ισόβιες ποινές κάθειρξης για τους γονείς της, ενώ ο θείος της καταδικάστηκε σε 14 χρόνια φυλάκισης.
Η ανεργία, η φτώχεια και η κοινωνική απομόνωση των μεταναστών μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα εμπλοκής σε εγκληματικές δραστηριότητες. Επιπλέον, η αβεβαιότητα σχετικά με την παραμονή στη χώρα υποδοχής μπορεί να οδηγήσει σε παραβατική συμπεριφορά.
Τέλος, η δυσκολία ενσωμάτωσης και οι πολιτισμικές διαφορές ενδέχεται να συμβάλλουν σε συγκρούσεις με τον νόμο. Ένα είναι το σίγουρο, λόγω όλων αυτών των αιτιών, οι Πακιστανοί δυσκολεύονται σοβαρά να ενσωματωθούν στην Ευρώπη αλλά και σε άλλα κράτη που βαδίζουν στο δρόμο της προόδου.
Δεν είναι απορίας άξιο λοιπόν ότι οι αιτήσεις για βίζα που κάνουν οι Πακιστανοί οι οποίοι συχνά προσπαθούν να μεταναστεύσουν σε άλλα κράτη ,συχνά απορρίπτονται.
Μιλώντας σε δημόσια εκδήλωση στο Σιαλκότ στις 19 Απριλίου, ο υπουργός Άμυνας του Πακιστάν, Χαβάτζα Ασίφ, είχε επισημάνει ότι το πρόβλημα απόκτησης βίζας από άλλες χώρες για τους Πακιστανούς έχει φτάσει πλέον σε ανησυχητικά επίπεδα δυσκολίας.
Ο υπουργός Εσωτερικών του Πακιστάν, Μοχσίν Νακβί, στην εθνική συνέλευση, ανακοίνωσε ότι συνολικά 5.402 Πακιστανοί πολίτες έχουν απελαθεί από τη Σαουδική Αραβία, το Ιράκ, τη Μαλαισία, το Ομάν, το Κατάρ και τα ΗΑΕ από τον Ιανουάριο του 2024.
Ο κύριος λόγος απέλασης είναι η επαιτεία. Τα δεδομένα αναφέρουν ότι 4.850 Πακιστανοί απελάθηκαν από αυτές τις χώρες μόνο το 2024, ενώ 552 επέστρεψαν στο Πακιστάν φέτος.
Ο Υπουργός Άμυνας του Πακιστάν, Χαβίτζ Ασίφ, δήλωσε ότι το πρόβλημα απόκτησης βίζας από πλευράς των Πακιστανών συνδέεται με το γεγονός ότι ένα τεράστιο μέρος του πληθυσμού του Πακιστάν, ασχολείται επαγγελματικά με την επαιτεία.
Περίπου 22 εκατομμύρια άνθρωποι στο Πακιστάν ασχολούνται με τη ζητιανιά, παράγοντας περίπου 42 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Αυτός ο αριθμός αναδεικνύει την κλίμακα του προβλήματος.
Το 2023, κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίασης επιτροπής της Γερουσίας, ο τότε Γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών, Ζουλφίκαρ Χάιντερ, αποκάλυψε ότι η πλειονότητα των ζητιάνων που συνελήφθησαν στο εξωτερικό — περίπου το 90 τοις εκατό — ήταν Πακιστανοί υπήκοοι.
Είπε ότι πολλοί από αυτούς ταξιδεύουν με βίζες προσκυνήματος σε χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, το Ιράν και το Ιράκ, αλλά καταλήγουν να ζητιανεύουν αντί γι’ αυτό.
Ο υπουργός Άμυνας της Ινδίας, Ρατζνάθ Σινγκ, κατά τη διάρκεια μιας εκδήλωσης στο Τζαμού και Κασμίρ, σχολίασε για την οικονομική κατάσταση του Πακιστάν ότι είναι τόσο άσχημη, που συνήθως το Πακιστάν συνδέεται με την επαιτεία κατ ’επάγγελμα.
Το ότι φτάνει ένας άνθρωπος να βλέπει ένα οργανωμένο σύστημα επαιτείας ως τη μόνη λύση βιοπορισμού , πάει να πει ότι ζει σε ένα κράτος με παντελή έλλειψη κοινωνικής δομής.
Το Πακιστάν είναι ένα θεοκρατικό κράτος που η μόνη σοβαρή επένδυση που κάνει είναι οι στρατιωτικοί εξοπλισμοί με το σύστημα υγείας και παιδείας να είναι σχεδόν ανύπαρκτα. Οι συνθήκες ζωής εκεί είναι για την πλειονότητα των ανθρώπων τόσο άσχημες ,ώστε είναι πρόθυμοι να χρυσοπληρώσουν διακινητές που τους υπόσχονται το ευρωπαϊκό όνειρο.
Μέχρι να φτάσουν αυτοί οι άνθρωποι όμως στην Ευρώπη, οι πενιχρές αποταμιεύσεις τους έχουν εξαντληθεί, η υποσχεθείσα εργασία δεν είναι πουθενά ορατή, και έτσι αυτοί μένουν εγκλωβισμένοι στα κράτη.
Η κυβέρνηση έχει λάβει κάποια μέτρα για να αποτρέψει τη ροή αυτών των ατόμων, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης των ελέγχων μετανάστευσης και της τοποθέτησης σχεδόν 4.000 ατόμων στη λίστα ελέγχου εξόδου.
Ενώ αυτό μπορεί να φαίνεται ως μια προληπτική προσέγγιση, στην πραγματικότητα είναι κυρίως αντιδραστική, καθώς αντί να επιλύει την αιτία, απλώς αντιμετωπίζει τα συμπτώματα.
Αν πραγματικά θέλουμε να αναχαιτίσουμε τα κύματα μεταναστών που έρχονται από το Πακιστάν και συχνά επιδίδονται σε εγκληματικές ενέργειες στις χώρες που φτάνουν πρέπει να ληφθούν γενναία μέτρα ,όπως να υπάρξει αποτελεσματικό έλεγχος των συνόρων της Ευρώπης με drones, κάμερες και συστήματα αναγνώρισης.
Τέλος, πρέπει με την βοήθεια των κανόνων του διεθνούς δικαίου και του δικαίου της θάλασσας να θεσπιστούν διακρατικές συμφωνίες με το Πακιστάν, με ταχεία επιστροφή παράνομων μεταναστών και διεθνή συνεργασία για τη διάλυση κυκλωμάτων trafficking και δικτύων τρομοκρατίας.
Βέβαια, όλα τα μέτρα αυτά, δεν είναι σίγουρο ότι θα κριθούν επαρκή όταν μιλάμε για ένα θεοκρατικό κράτος με έλλειψη πολιτισμικού επιπέδου.
