Πόσο απαραίτητα είναι τα λιπαρά στη διατροφή μας;

Μια από τις σοβαρότερες παρεξηγήσεις στο χώρο της διατροφής, αφορά στην κατανάλωση λίπους, με διαμορφωμένη σε μερίδα του κόσμου την αντίληψη, ότι τα λιπαρά πρέπει γενικώς και αδιακρίτως να αποφεύγονται.

Το “Μην το τρως αυτό! Είναι πλούσιο σε λιπαρά!» αποτελεί προτροπή που λίγο πολύ όλοι μας έχουμε ακούσει…

Η ανατροπή αυτής της άποψης, έρχεται πρώτα από όλα μέσα από την ίδια τη φύση : το υψηλότερο ποσοστό της ενεργειακής απόδοσης που προσφέρει το υπέρτατο σε διατροφική αξία μητρικό γάλα, προέρχεται από λιπαρά!!

Παράλληλα, πλειάδα μελετών αποδεικνύει πως τα λιπαρά είναι άκρως απαραίτητα στη διατροφή μας αφού :

Αποτελούν σημαντική πηγή ενέργειας

Προμηθεύουν τον οργανισμό μας με τα απαραίτητα λιπαρά οξέα που δεν μπορούμε να συνθέσουμε {λινολεϊκό οξύ (ω-6) και α-λινολενικό οξύ (ω-3)} και τα οποία εμπλέκονται σε δεκάδες «μονοπάτια» του μεταβολισμού μας

Να τονίσουμε επίσης πως τα τρόφιμα – πηγές λιπαρών, παρέχουν στο σώμα μας και τις απαραίτητες λιποδιαλυτές βιταμίνες (Α,D,E και K). Φανταστείτε πως με μόλις 2 κουταλάκια του γλυκού μαργαρίνη, προμηθεύουμε τον οργανισμό μας με το 30% της συνιστώμενης ποσότητας βιταμίνης D, για την οποία γνωρίζουμε σήμερα πως η πλειοψηφία των Ελλήνων βιώνει έλλειψη η ανεπάρκεια. Η συγκεκριμένη δε ποσότητα (2 κ.γ.) φυτικής μαργαρίνης, θα προσδώσει στο σώμα μας και το 20% της συνιστώμενης ποσότητας βιταμίνης Α και το 16% της συνιστώμενης ποσότητας βιταμίνης Ε!

Αυτό λοιπόν που πρέπει να κατανοήσουμε είναι πως οι οποιεσδήποτε αρνητικές επιπτώσεις υγείας συσχετίζονται με τα λιπαρά, προκύπτουν από μια διαταραγμένη ισορροπία στο είδος και στην ποσότητα των λιπαρών που προσλαμβάνουμε και όχι απλά στα λιπαρά.

Ανάλογα με την σύνθεση τους, τα λιπαρά διακρίνονται σε:

Μονοακόρεστα λιπαρά – Υπάρχουν κυρίως στο ελαιόλαδο, στα αμύγδαλα και στο αβοκάντο

Πολυακόρεστα λιπαρά – Βρίσκονται στα φυτικά έλαια, όπως ηλιέλαιο, αραβοσιτέλαιο, σογιέλαιο, τις μαργαρίνες- ένα αποκλειστικά φυτικό τρόφιμο, τα λιπαρά ψάρια, τους ξηρούς καρπούς και τα λαχανικά. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και τα δύο απαραίτητα λιπαρά οξέα, που προαναφέραμε

Κορεσμένα λιπαρά – Υπάρχουν κυρίως σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, όπως τα κρέατα, το βούτυρο, η κρέμα γάλακτος, τα πλήρη γαλακτοκομικά

Trans λιπαρά – Υπάρχουν σε μικροποσά στη φύση σε διάφορες τροφές, κυρίως ζωικής προέλευσης, ενώ σημαντικές ποσότητες ανιχνεύονται σε τρόφιμα των οποίων τα λιπαρά έχουν υποστεί υδρογόνωση (προσθήκη υδρογόνου για να παραχθεί προϊόν με σκληρότερη υφή). Τα προϊόντα αυτά αναφέρουν στην ετικέτα του ότι εμπεριέχουν μερικώς υδρογονωμένα λιπαρά και καλό είναι να τα αποφεύγουμε.

Κλείνοντας να σημειώσουμε πως σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ποσοστό 20-35% του συνόλου των ημερήσιων προσλαμβανομένων θερμίδων προτείνεται να προέρχεται από τα λιπαρά.

Για τα είδη των λιπαρών που δρουν αρνητικά (κορεσμένα – κυρίως όταν υπερκαταναλώνονται) ή θετικά (ω-6, ω-3) πρέπει να έχουμε υπόψιν μας πως τα ποσοστά κατανάλωσης που ο ΠΟΥ προτείνει είναι:

Κορεσμένα <10% των ημερήσιων προσλαμβανομένων θερμίδων

ω-6 πολυακόρεστα λιπαρά 2.5 – 9 % των ημερήσιων προσλαμβανομένων θερμίδων

ω-3 πολυακόρεστα λιπαρά 0,5-2% των ημερήσιων προσλαμβανομένων θερμίδων

Κλείνοντας να τονίσουμε πως βάση επιστημονικών στοιχείων που έχουν δημοσιευτεί, στη χώρα μας, τόσο οι ενήλικες όσο και τα παιδιά, δεν καταναλώνουν επαρκείς ποσότητες απαραίτητων λιπαρών οξέων.