Έλλειψη καλίου: Πώς θα την καταλάβετε – Τα 6 σημάδια που δεν πρέπει να αγνοήσετε

Το κάλιο είναι απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία των νεύρων, των μυών, της καρδιάς και τη διατήρηση της ισορροπίας υγρών στον οργανισμό.

Παρόλα αυτά, η έλλειψή του – γνωστή ως υποκαλιαιμία – μπορεί να μην δώσει άμεσα σημάδια, μέχρι να εμφανιστούν σοβαρά ή ακόμη και επικίνδυνα συμπτώματα.

Ποια είναι τα πρώτα σημάδια έλλειψης καλίου;

Η ήπια ανεπάρκεια καλίου ξεκινά συχνά με διακριτικά νευρομυϊκά συμπτώματα.

Καθώς τα επίπεδα καλίου αρχίζουν να πέφτουν, η σηματοδότηση των νεύρων και η λειτουργία των μυϊκών κυττάρων διαταράσσονται. Αυτό συνήθως οδηγεί σε μη ειδικά συμπτώματα, όπως:

1. Μυϊκή αδυναμία ή κόπωση
2. Μυϊκές κράμπες ή συσπάσεις
3. Δυσκοιλιότητα
4. Αίσθημα παλμών ή φτερούγισμα στην καρδιά
5. Μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα, ειδικά στα άκρα
6. Ψυχική ομίχλη ή αλλαγές διάθεσης

Η σοβαρότητα εξαρτάται από το πόσο γρήγορα πέφτουν τα επίπεδα καλίου και εάν υπάρχει συγκεκριμένη υποκείμενη αιτία, όπως αφυδάτωση ή χρήση διουρητικών.

Γιατί η ανεπάρκεια καλίου επηρεάζει τόσο έντονα τους μύες και τα νεύρα;

Το κάλιο είναι απαραίτητο για την μετάδοση ηλεκτρικών ερεθισμάτων στα κύτταρα, ιδιαίτερα στους μύες και τα νεύρα.

Στην υποκαλιαιμία τα κύτταρα δεν μπορούν να διατηρήσουν τις σωστές ηλεκτρικές διαβαθμίσεις τους. Από αυτό επηρεάζονται άμεσα:

• Σκελετικοί μύες, προκαλώντας κράμπες, σπασμούς και κόπωση
• Λείος μυς της πεπτικής οδού, με αποτέλεσμα φούσκωμα ή δυσκοιλιότητα
• Καρδιακός μυς, που δυνητικά οδηγεί σε αρρυθμίες

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, η μυϊκή αδυναμία μπορεί να εξελιχθεί σε παράλυση ή ακόμα και αναπνευστική δυσκολία.

Πώς επηρεάζει η ανεπάρκεια καλίου την καρδιά;

Το κάλιο είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση του ηλεκτρικού ρυθμού της καρδιάς. Τα χαμηλά επίπεδα μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές διαταραχές.

Ακόμη και τα μέτρια ελλείμματα καλίου μπορούν να επηρεάσουν την επαναφορά του ηλεκτρικού κύκλου της καρδιάς μετά από κάθε παλμό. Αυτό μπορεί να προκαλέσει:

• Ακανόνιστο καρδιακό παλμό (αρρυθμία)
• Αυξημένο κίνδυνο πρόωρων καρδιακών παλμών
• Αίσθημα παλμών καρδιάς
• Σε ακραίες περιπτώσεις, κοιλιακή μαρμαρυγή ή καρδιακή ανακοπή

Αυτά είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα σε άτομα που λαμβάνουν φάρμακα όπως διουρητικά και κορτικοστεροειδή.

Τι προκαλεί εξαρχής την έλλειψη καλίου;

Η ανεπάρκεια καλίου σπάνια προκαλείται μόνο από χαμηλή διαιτητική πρόσληψη. Συνήθως προκύπτει από υπερβολική απώλεια ή μετατόπιση καλίου από τα κύτταρα.

Συνήθεις αιτίες:

• Παρατεταμένη διάρροια ή έμετος
• Υπερβολική εφίδρωση ή αφυδάτωση
• Χρήση διουρητικών ή καθαρτικών
• Ορισμένα φάρμακα (π.χ. κορτικοστεροειδή, ινσουλίνη, αμφοτερικίνη Β)
• Διατροφικές διαταραχές ή υποσιτισμός
• Χρόνια νεφρική νόσος ή ανεπάρκεια μαγνησίου

Ο εντοπισμός της βασικής αιτίας είναι απαραίτητος για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ανεπάρκειας.

Πώς αντιμετωπίζεται η ανεπάρκεια καλίου και πόσο γρήγορα μπορεί να διορθωθεί;

Η θεραπεία εξαρτάται από τη σοβαρότητα της ανεπάρκειας και την παρουσία συμπτωμάτων ή επιπλοκών.

Γενικά:

• Οι ήπιες περιπτώσεις μπορούν να διορθωθούν με τροφές πλούσιες σε κάλιο (π.χ. μπανάνες, πατάτες, σπανάκι, φακές) και συμπληρώματα διατροφής.
• Μέτριες περιπτώσεις μπορεί να απαιτούν από του στόματος κάλιο με συνταγή γιατρού υπό ιατρική παρακολούθηση.
• Η σοβαρή υποκαλιαιμία με συμπτώματα όπως καρδιακή αρρυθμία μπορεί να χρήζει ενδοφλέβιας χορήγησης καλίου σε νοσοκομειακό περιβάλλον.

Ορισμένες τροφές είναι εξαιρετικά πλούσιες σε κάλιο, συμβάλλοντας σημαντικά στις καθημερινές ανάγκες του οργανισμού. Ακολουθούν μερικές από τις κορυφαίες φυσικές πηγές καλίου ανά 100 γραμμάρια και τα οφέλη που προσφέρουν:

• Μαγειρεμένο σπανάκι: Περιέχει περίπου 558 mg καλίου, καλύπτοντας το 16% της ημερήσιας συνιστώμενης ποσότητας. Βοηθά στην καλή λειτουργία των μυών και των νεύρων.

• Ψητή πατάτα (με τη φλούδα): Παρέχει 535 mg καλίου (15% της Ημερήσιας Αξίας) και συμβάλλει στη ρύθμιση των υγρών του σώματος και του καρδιακού ρυθμού.

• Φακές: Με 369 mg καλίου (περίπου 11% Ημερήσιας Αξίας), οι φακές βοηθούν στη διατήρηση της ισορροπίας των ηλεκτρολυτών.

• Αβοκάντο: Ένα εξαιρετικό φρούτο που προσφέρει 485 mg καλίου (14% της Ημερήσιας Αξίας) και μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης.

• Μπανάνα: Κλασική και αγαπημένη επιλογή, με 358 mg καλίου (10% της Ημερήσιας Αξίας), προσφέρει γρήγορη τόνωση και υποστηρίζει τη νευρική λειτουργία.