Οι Γερμανοί εκμεταλλεύονται φτωχούς Κενυάτες: Βιομηχανία αγοράς νεφρών στην αφρικανική χώρα!

Γερμανοί που χρειάζονται νέα νεφρά ταξιδεύουν στην Κένυα για να αγοράσουν ένα. Πίσω από αυτό το σχέδιο βρίσκεται ένας Ισραηλινός, τον οποίο οι Αρχές αναζητούν εδώ και χρόνια.

Η Γερμανίδα Sabine Fischer-Kugler ήξερε ότι σιγά σιγά ο χρόνος της τελείωνε. Τόσο για το νεφρό της, όσο και για τη ζωή της. Είχε ζήσει με το πρώτο νεφρό που της είχε δωρίσει ένας δωρητής για 30 χρόνια, αλλά πλέον η τιμή της κρεατινίνης της ήταν 3,6, πολύ πάνω από το φυσιολογικό όριο που είναι περίπου 1. Τότε κατάλαβε ότι το νεφρό της δεν θα άντεχε για πολύ ακόμα.

Η 57χρονη Fischer-Kugler άντεξε για ένα ακόμη έτος, όπως θυμάται, πίνοντας λιγότερο και καταναλώνοντας λιγότερες πρωτεΐνες και κάλιο.

Τότε, ο γιατρός της τηλεφώνησε με τα νέα αποτελέσματα των εξετάσεων. Η τιμή της κρεατινίνης της ήταν πλέον πάνω από 6. Ο γιατρός της είπε να ετοιμαστεί και μισή ώρα αργότερα έφτασε το ταξί για να τη μεταφέρει στο μέρος όπου δεν ήθελε ποτέ να επιστρέψει: το κέντρο αιμοκάθαρσης. Τρεις φορές την εβδομάδα, πέντε ώρες κάθε φορά. Πιθανότατα για αρκετά χρόνια – όσο θα χρειαζόταν για να ανέβει σιγά-σιγά στη μακρά λίστα αναμονής στη Γερμανία, όπου χιλιάδες άνθρωποι περιμένουν ένα νέο νεφρό.

Μέχρι πού είναι διατεθειμένος να φτάσει ένας άνθρωπος για να αποκτήσει ένα νέο νεφρό; Μέχρι την Κένυα, σημειώνει το εκτενές και αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του Der Spiegel. Μέχρι τα όρια της ηθικής – και πέρα από αυτά. Και πόσο μακριά πρέπει να ταξιδέψει ένας νέος νεφρός για να μπορέσει η Fischer-Kugler να συνεχίσει να ζει όπως πριν; Στην περίπτωσή της, ήταν ένας νεφρός από τον Καύκασο, στο σώμα ενός νεαρού άνδρα που πέταξε στην Κένυα για να τον αφαιρέσουν, ώστε να μπορέσει μετά αυτός να επιστρέψει στην πατρίδα του με μερικές χιλιάδες ευρώ στην τσέπη.

«Γιατί να μην ψάξω στο εξωτερικό; Το σημαντικό είναι ότι έχω και πάλι νεφρό και δεν χρειάζεται να επιστρέψω στην αιμοκάθαρση» λέει η Fischer-Kugler, έξι εβδομάδες αργότερα, πίσω στο σαλόνι της στο βόρειο τμήμα της Βαυαρίας. Η εγχείρηση πραγματοποιήθηκε φέτος στις 4 Φεβρουαρίου και από τότε όλα πάνε καλά. Η τιμή της κρεατινίνης της έχει επιστρέψει στο 0,67. «Είναι ένας νεφρός νεαρός, όπως μπορείς να δεις αμέσως στον υπέρηχο. Είναι απόλυτα υγιής». Και πώς είναι ο δωρητής, με ένα μόνο νεφρό, έξι εβδομάδες μετά; Δεν ξέρει. Δεν γνωρίζει καν το όνομά του, ούτε θέλει να το μάθει.

«Τι συμβαίνει όταν ένας νεφρός γίνεται απλώς ένα ακόμα εμπόρευμα, όταν η προσφορά και η ζήτηση καθορίζονται από την απελπισία και των δύο πλευρών, όταν αδίστακτοι μεσάζοντες και γιατροί αποσπούν χρήματα από το παγκόσμιο σύστημα του καπιταλισμού των νεφρών; Είναι μια επιχείρηση που είναι εξίσου ασυμβίβαστη με την υπερβολική γνώση όσο και με την υπερβολική συνείδηση. Μια επιχείρηση που λειτουργεί λόγω της ανάγκης και λόγω των οφελών και των κερδών που αποφέρει», λένε από κοινού με νόημα το Der Spiegel, ο γερμανικός δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας ZDF και η Deutsche Welle, που συνεργάστηκαν επί αρκετούς μήνες για να ακολουθήσουν τα ίχνη των οργάνων.

Από τη Γερμανία και την Πολωνία, μέσω του Ισραήλ, μέχρι την κλινική στο Eldoret της Κένυας, που βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο ενός διεθνούς και φαινομενικά εγκληματικού εμπορίου νεφρών. Οι συναλλαγές και οι μεταμοσχεύσεις συνδέουν ασθενείς στη Γερμανία με δότες σε χώρες του Καυκάσου, όπως το Αζερμπαϊτζάν. Και συνδέουν ευημερούντες Σομαλούς με νέους Κενυάτες που πείθονται να κερδίσουν γρήγορα 2.000 έως 5.000 ευρώ για έναν από τους νεφρούς τους, ενώ ασθενείς στη Δύση πληρώνουν έως και 200.000 ευρώ στους εμπόρους οργάνων – κατά προτίμηση σε μετρητά.

Νεφρά από το διαδίκτυο

Όλα αυτά ακούγονται σαν μια σκοτεινή βιομηχανία, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και υπό τέτοια μυστικότητα που θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι ακόμη και τα φώτα του χειρουργείου πρέπει να είναι χαμηλωμένα. Αλλά δεν είναι έτσι.

Νεφρά από την Κένυα προσφέρονται ανοιχτά στο διαδίκτυο – στα γερμανικά, σε έναν ιστότοπο που είναι καταχωρισμένος στη Γερμανία. Κάτω από τη φωτογραφία ενός άνδρα με γκρίζα μαλλιά, που φοράει λευκή ποδιά και έχει ένα στηθοσκόπιο γύρω από το λαιμό του, η εταιρεία υπόσχεται κάτι που είναι -νομικά- σχεδόν αδύνατο οπουδήποτε στον κόσμο: «μεταμόσχευση νεφρού σε μόλις τέσσερις έως έξι εβδομάδες».

Οι επισκέπτες της ιστοσελίδας καλούνται να κάνουν «κλικ στους παρακάτω συνδέσμους» για να μάθουν το κόστος της υπηρεσίας. Μόλις το κάνουν, καταλήγουν σε μια συνομιλία στο WhatsApp, που τελικά τους οδηγεί σε έναν άνδρα χωρίς επώνυμο – γιατί στον κόσμο των εμπόρων οργάνων το μικρό όνομα αρκεί.

Η έδρα της εταιρείας -η οποία ισχυρίζεται ότι «εστιάζει στην ενσυναίσθηση και την αποτελεσματικότητα»- παραμένει επίσης κρυφή. Η διεύθυνση που αναφέρεται στην εκτύπωση οδηγεί σε ένα εργοτάξιο στη Βαρσοβία. Το πολυώροφο κτίριο που κάποτε βρισκόταν εκεί κατεδαφίστηκε το 2023.

Η «σύμβαση παροχής συμβουλών και υπηρεσιών» που υπέγραψε η Fischer-Kugler με τη Medlead, εν τω μεταξύ, αναφέρει ότι η εταιρεία βρίσκεται σε μια διεύθυνση στη Βαρσοβία. Όμως, κανείς εκεί δεν έχει ακούσει ποτέ για την εταιρεία.

Στο YouTube και στο Facebook, όμως, οι έμποροι οργάνων είναι πολύ πιο εύκολο να βρεθούν. Κάτω από hashtags όπως #Nierentransplantation (μεταμόσχευση νεφρού) και #Erfolgsgeschichten (ιστορίες επιτυχίας), Γερμανοί ασθενείς εκθειάζουν το ιατρικό παραμύθι της Κένυας.

Ο Frank, μεσίτης ακινήτων, η Isabelle, σύμβουλος επιχειρήσεων, και ο Ingo, τεχνικός θέρμανσης, κοιτάζουν κατευθείαν στην κάμερα καθώς περιγράφουν με ενθουσιασμό την πορεία τους προς την απελευθέρωση από τη «φυλακή της αιμοκάθαρσης». Μερικοί από αυτούς δίνουν ακόμη και συμβουλές: «Παροτρύνω όσους πάσχουν από νεφρική ανεπάρκεια στη Γερμανία: Μην κάθεστε και περιμένετε κάποιο νόμο που πιστεύετε ότι θα σας εξασφαλίσει πιο γρήγορα ένα όργανο».

Κανένας από τους λήπτες των νεφρών δεν μιλάει για τα χρήματα που έπρεπε να πληρώσουν και για το τι μπορεί να απέγινε αυτό το χρήμα. Και μόνο ένας από αυτούς φαίνεται να πιστεύει την ιστορία που η Medlead θέλει να πιστέψει ο κόσμος: ότι τα νεφρά προέρχονται από δότες που προσφέρουν τα όργανά τους αποκλειστικά από την καλοσύνη της καρδιάς τους για τους απελπισμένους ανθρώπους που τα λαμβάνουν.

Η αφήγηση υποστηρίζει ότι υπάρχουν δήθεν ανιδιοτελείς δωρητές οργάνων από φτωχές χώρες που κάνουν ουρά για να τους αφαιρέσει η Medlead τα νεφρά τους – όταν τα κέντρα μεταμόσχευσης σε πλούσιες χώρες, όπως η Γερμανία, δεν μπορούν να βρουν αρκετούς ανθρώπους που είναι διατεθειμένοι να δωρίσουν τα νεφρά τους ακόμη και μετά το θάνατό τους.

Άγνωστοι γιατροί και μια αμφίβολη εταιρεία

Η Fischer-Kugler είναι ιδιαίτερα πρόθυμη να μιλήσει για όλα. Έψαξε στο διαδίκτυο και βρήκε τη Medlead, συμπλήρωσε μια φόρμα επικοινωνίας και την έστειλε. Λίγο αργότερα, ο Alexander επικοινώνησε μαζί της. Μόνο Alexander. Χωρίς επώνυμο, χωρίς καμία ένδειξη για το πού βρισκόταν.

Ο Alexander παρουσίασε τις προσφορές της Medlead, συμπεριλαμβανομένου του κανονικού πακέτου με πτήση, διαμονή σε ξενοδοχείο, νοσοκομείο και μεταμόσχευση. Ή μήπως θα την ενδιέφερε το πακέτο ασφάλειας, που ήταν μόνο 25% πιο ακριβό; Αυτό το πακέτο περιλαμβάνει ένα δεύτερο νεφρό, σε περίπτωση που το πρώτο δεν λειτουργήσει. Ένα δεύτερο; Για να είμαστε σίγουροι; Ακόμα και οι απελπισμένοι θα το σκεφτόντουσαν δύο φορές. Αλλά ο Alexander ήταν καλός στη δουλειά του. Έδωσε στη Fischer-Kugler τα τηλέφωνα ασθενών από τη Γερμανία που είχαν ήδη ολοκληρώσει τη μεταμόσχευσή τους στην Κένυα. Τους τηλεφώνησε και άκουσε τις ιστορίες τους για τις επιτυχημένες επεμβάσεις. Μετά, είχε μόνο μία ερώτηση: Πώς μπορούσε να είναι σίγουρη ότι δεν ήταν μέρος ενός κυκλώματος εμπορίας οργάνων. «Δεν θέλω να πάω φυλακή όταν γυρίσω σπίτι».

Ο Αλεξάντερ ήξερε πώς να καθησυχάσει τη Φίσερ-Κούγκλερ. Θα πλήρωνε μόνο τη Medlead και την κλινική, δεν θα έστελνε χρήματα σε κανέναν δότη. Επιπλέον, το συμβόλαιο που είδαν το Der Spiegel και το ZDF περιλαμβάνει τη φράση: «Διευκρινίζεται ότι απαγορεύεται απολύτως η καταβολή αποζημίωσης στον δωρητή για το όργανό του». Η Fischer-Kugler το ερμήνευσε ως: «Δεν χρειάζεται να ανησυχώ».

Αργότερα, χρησιμοποίησε το Google Earth για να αναζητήσει την πολωνική διεύθυνση της Medlead που αναγραφόταν στο συμβόλαιό της, αλλά δεν βρήκε τίποτα που να μοιάζει με κτίριο γραφείων. Άρχισε να υποψιάζεται, όπως λέει, ότι κάτι δεν ήταν «εντελώς νόμιμο». Αν είχε ψάξει λίγο πιο βαθιά και είχε αναζητήσει το όνομα του άνδρα που αναφέρεται στη Medlead ως «πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου», οι υποψίες της πιθανότατα θα είχαν επιβεβαιωθεί.