Γιατί οι αρχαίοι Έλληνες έπιναν το κρασί νερωμένο;

Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι έπιναν συνήθως το κρασί τους αναμεμειγμένο με νερό. Γιατί όμως το έκαναν αυτό;

Είναι αλήθεια ότι οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι ανακάτευαν νερό και κρασί – αλλά τεχνικά έβαζαν κρασί στο νερό τους περισσότερο από ότι έβαζαν νερό στο κρασί τους. Τότε το κρασί θεωρούνταν και ως ένας τρόπος καθαρισμού και βελτίωσης της γεύσης του (συχνά στάσιμου) νερού αλλά κυρίως με την ανάμειξη του οίνου με νερό μπορούσαν να αποφύγουν όλες τις δυσάρεστες συνέπειες του άκρατου οίνου.

Πόσο αραιό ήταν το μείγμα νερό / κρασί; συνήθως αναφέρονται τρία ή τέσσερα μέρη νερού προς ένα μέρος κρασί αλλά υπάρχουν καταγεγραμμένες και άλλες αναλογίες. Υπάρχουν επίσης αναφορές για την προσθήκη λεμονιού, μπαχαρικών ή ακόμα και θαλασσινού νερού για την αραίωση του κρασιού. Μπορεί επίσης να έχετε ακούσει για muslum, ένα μείγμα μελιού με κρασί που ακούγεται περίεργο σήμερα αλλά ήταν προφανώς πολύ δημοφιλές τότε.

Στη σχέση μίξης λαμβανόταν υπόψη η ποιότητα του κρασιού. Τα δυνατά κρασιά δηλαδή αραιώνονταν με περισσότερο νερό. Η αναλογία του κράματος ήταν τρία μέρη νερού σε ένα μέρος κρασιού αλλά και 2+1 ή 3+2 ή 1+1. Ο Ησίοδος, συμβουλεύοντας τον αδελφό του Πέρση, σε θερινή περίοδο, του προτείνει τρία μέρη νερού σε ένα μέρος κρασιού.

Η σωστή αναλογία της μίξης ακολουθούσε τη δραστικότητα του κάθε κρασιού. Το πιο δραστικό, που επιδεχόταν και τη μεγαλύτερη ανάμειξη, ήταν της Ισμάρου. Με τρία ποτήρια από αυτό ο Οδυσσέας μέθυσε και κατόπιν τύφλωσε τον Κύκλωπα Πολύφημο.

Η κατανάλωση κρασιού που δεν είχε αναμειχθεί με νερό (“άκρατος οίνος”) θεωρείτο βαρβαρότητα και συνηθιζόταν μόνο από αρρώστους ή κατά τη διάρκεια ταξιδιών ως τονωτικό.

Το νερό που χρησιμοποιούσαν για το αραίωμα του κρασιού φρόντιζαν να προέρχεται από «σκιαράν παγάν» (πηγή), από «κρήνην αέναον και απόρρυτον» ή από «ψυχρόν φρέαρ». Ετσι μαζί με την ανάμειξή του κρασιού με το νερό οι αρχαίοι πετύχαιναν συγχρόνως και την ψύξη του.

Δεδομένου ότι έχουμε καλύτερες πηγές νερού σήμερα (και φυσικά καλύτερο κρασί), δεν χρειάζεται πλέον να νερώνουμε το κρασί μας.