«Η έλλειψη ρευστότητας στην οικονομία υπονομεύει κάθε προοπτική εξόδου από την κρίση»

Την εκτίμηση ότι η έλλειψη ρευστότητας στην πραγματική οικονομία είναι ένα πρόβλημα που απειλεί άμεσα την επιβίωση δεκάδων χιλιάδων επιχειρήσεων και υπονομεύει κάθε προοπτική εξόδου από την κρίση, τόνισε ο Κ. Μίχαλος στο χαιρετισμό του στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο ΕΒΕΑ με θέμα: «Τράπεζες και ανάκαμψη».

«Η έλλειψη ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, είναι ένα πρόβλημα που έχει επανειλημμένα αναδείξει το ΕΒΕΑ – αλλά και το σύνολο των επιχειρηματικών φορέων της χώρας. Ένα πρόβλημα που απειλεί άμεσα την επιβίωση δεκάδων χιλιάδων επιχειρήσεων και υπονομεύει κάθε προοπτική εξόδου από την κρίση.

Διανύουμε ήδη το έκτο συνεχόμενο έτος ύφεσης, με την ανεργία να έχει εκτιναχθεί σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Είναι δε προφανές ότι η όποια προσπάθεια ανάκαμψης, θα πρέπει να στηριχθεί σχεδόν αποκλειστικά στις δυνάμεις του ιδιωτικού τομέα.

Όχι μόνο γιατί το κράτος δεν είναι πλέον σε θέση να ανακτήσει το ρόλο που είχε προ της κρίσης. Αλλά και γιατί το μοντέλο στο οποίο βασίστηκε η ανάπτυξη των προηγούμενων δεκαετιών αποδείχθηκε μη βιώσιμο.

Η Ελλάδα χρειάζεται σήμερα ένα νέο υπόδειγμα, το οποίο θα έχει ως βασική κινητήριο δύναμη την παραγωγή, αντί της κατανάλωσης. Θα έχει ως κινητήριο δύναμη την εξωστρέφεια, την προσέλκυση νέων επενδύσεων, την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας.

Θεμελιώδης προϋπόθεση για την οικοδόμηση του νέου αυτού μοντέλου, είναι η εξασφάλιση επαρκούς χρηματοδότησης των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.

Η εκπόνηση της μελέτης που παρουσιάζεται σήμερα, εντάσσεται στην προσπάθεια του ΕΒΕΑ να συνεισφέρει στην επίτευξη αυτού του στόχου. Να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση του προβλήματος της έλλειψης ρευστότητας και των συνθηκών οι οποίες οδήγησαν στην ουσιαστική απενεργοποίηση του τραπεζικού τομέα: του τομέα με τον κρισιμότερο ρόλο για την επιχειρηματική ανάπτυξη και τις επενδύσεις. Και βεβαίως, σκοπός μας ήταν να συμβάλουμε στην αναζήτηση ρεαλιστικών και ταυτόχρονα αποτελεσματικών λύσεων για την αποκατάσταση της ομαλής χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας.

Τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας, θα παρουσιαστούν αναλυτικά στη συνέχεια. Θα μου επιτρέψετε, ωστόσο, ορισμένες επισημάνσεις:

Πρώτον ότι η αδυναμία του τραπεζικού συστήματος να παρέχει ρευστότητα, οφείλεται σε μια σειρά από παράγοντες, οι οποίοι χρήζουν αντίστοιχα αντιμετώπισης. Οι απώλειες από την αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους, μέσω του PSI και της επαναγοράς ομολόγων, είναι ένας μόνο από αυτούς. Εξίσου σημαντικό όμως είναι και το πρόβλημα της υποβάθμισης της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου τους λόγω της ύφεσης, το πρόβλημα της εκροής καταθέσεων λόγω της αβεβαιότητας που επικράτησε το προηγούμενο διάστημα και βεβαίως της απομόνωσης από τη διεθνή διατραπεζική αγορά.

Αυτό σημαίνει ότι η ανακεφαλαιοποίηση από μόνη της δεν αρκεί. Το ενδεχόμενο να χρειαστούν επιπλέον πόροι, λόγω επανεκτιμήσεων για τα επισφαλή δάνεια, είναι υπαρκτό. Και δημιουργεί ακόμη συνθήκες αβεβαιότητας, που εμποδίζουν τις τράπεζες από την ανάληψη νέων κινδύνων.

Σε κάθε περίπτωση, παραμένει η ανάγκη για αποκατάσταση της πρόσβασης στις διεθνείς αγορές και για ενίσχυση των καταθέσεων. Κι αυτό δεν εξαρτάται βεβαίως μόνο από τις τράπεζες. Εξαρτάται από τη διατήρηση κλίματος πολιτικής σταθερότητας στη χώρα, από το ρυθμό προώθησης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, από την πορεία επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων.

Με άλλα λόγια: ακόμα κι αν η ανακεφαλαιοποίηση αντιμετωπίσει το πρόβλημα της φερεγγυότητας του τραπεζικού συστήματος, η ικανότητά του να στηρίξει την ανάκαμψη συνδέεται άμεσα με τη γενικότερη πορεία της χώρας και της ελληνικής οικονομίας.

Μια άλλη επισήμανση, αφορά τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, οι οποίες βρίσκονται σε περισσότερο μειονεκτική θέση όσον αφορά την πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Οι ελληνικές ΜμΕ αντιμετωπίζουν σήμερα το υψηλότερο ποσοστό απορρίψεων για χρηματοδότηση στην ευρωζώνη, με ποσοστό περίπου 45% που είναι υπερδιπλάσιο του μέσου όρου. Και ένα εξίσου σημαντικό πρόβλημα, πέρα από το υψηλό κόστος της χρηματοδότησης, είναι η συνεχής αυστηροποίηση των μη επιτοκιακών όρων. Με τις απαιτήσεις των τραπεζών για εμπράγματες εξασφαλίσεις να φθάνουν συχνά σε υπερβολικά επίπεδα.

Οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις αποτελούν και θα συνεχίσουν να αποτελούν τον κορμό της ελληνικής οικονομίας. Χρειάζονται και αξίζουν κατάλληλη στήριξη, ώστε να μπορέσουν να επιβιώσουν και κυρίως να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της επόμενης μέρας: στην ανάγκη για εξωστρέφεια, για υιοθέτηση καινοτομιών, για αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών.

Είναι αλήθεια ότι ο σαρωτικός μετασχηματισμός του τραπεζικού συστήματος, που εξελίσσεται ταυτόχρονα με την αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας, δυσκολεύει την κατάσταση. Όμως, σε αυτές τις προκλήσεις καλούμαστε όλοι να αντεπεξέλθουμε, αναλαμβάνοντας την ευθύνη που αναλογεί στον καθένα. Η μεταβίβαση του ρίσκου αποκλειστικά στην πλευρά των επιχειρήσεων, είναι κάτι που δεν μπορεί να λειτουργήσει.

Σε αυτή την κατεύθυνση, βεβαίως, έχουν ρόλο και τα θεσμικά όργανα, τόσο της ελληνικής Πολιτείας όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι σημαντικό να υπάρξει εκ μέρους τους μεγαλύτερη συμμετοχή στην ανάληψη επιχειρηματικών κινδύνων, με προγράμματα συγχρηματοδότησης και παροχής εγγυήσεων. Ειδικά σε επιχειρήσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό, προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητά τους.

Οι δράσεις που υλοποιούνται σήμερα, μέσω της ΕΤεΠ και του ΕΤΕΑΝ, είναι σαφώς προς τη σωστή κατεύθυνση. Απαιτείται ωστόσο η επέκτασή τους, όχι μόνο για να καλύψουν μεγαλύτερο μέρος των υφιστάμενων αναγκών. Αλλά και για να δοθεί ευρύτερα ένα μήνυμα σταθεροποίησης και προοπτικής για την ελληνική οικονομία.

Μια τελευταία παρατήρηση, αφορά ευρύτερα το ρόλο των εταίρων μας. Έχουμε τονίσει επανειλημμένα ότι τα παιχνίδια με την τραπεζική πίστη, που κορυφώθηκαν στην περίπτωση της Κύπρου, βλάπτουν ανεπανόρθωτα όχι μόνο την προσπάθεια ανάκαμψης του ευρωπαϊκού Νότου, αλλά και συνολικά της ευρωζώνης. Υπάρχει πράγματι ανάγκη να σπάσει ο κρίκος μεταξύ τραπεζικών και δημοσιονομικών κρίσεων. Αλλά αυτό δεν μπορεί να επιχειρηθεί σε βάρος της σταθερότητας και της αξιοπιστίας των τραπεζικών συστημάτων.

Αυτό που απαιτείται είναι να υπάρξουν ταχύτερα βήματα προς την κατεύθυνση της τραπεζικής ενοποίησης: μέσα από ένα σύστημα κοινής εποπτείας των τραπεζών, ένα κοινό ταμείο εκκαθάρισης αφερέγγυων τραπεζών και βεβαίως ένα πανευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης καταθέσεων. Θα πρέπει επιτέλους να γίνει κατανοητό, ότι η επιβίωση, η συνοχή και η ανάπτυξη της ευρωζώνης απαιτεί γενναίες αποφάσεις. Αποφάσεις με γνώμονα ένα κοινό και μακρόπνοο όραμα. Και όχι με κοντόφθαλμες πολιτικές σκοπιμότητες.

Με αυτές τις σκέψεις, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για μια ακόμη φορά που είστε εδώ. Ελπίζω ότι από την παρουσίαση της μελέτης θα προκύψουν χρήσιμα συμπεράσματα και κατευθύνσεις, τόσο για την Πολιτεία όσο και για τον τραπεζικό τομέα».

Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr