Σιωπηλά θραύσματα ενός αστικού τοπίου [εικόνες]

Η φετινή καλοκαιρινή επετειακή περίοδος της γκαλερί Citronne, στον Πόρο, κλείνει με την έκθεση του εικαστικού Κώστα Παπανικολάου, με τίτλο «Φούγκα VI», η οποία εγκαινιάζεται σήμερα, Σάββατο 5 Σεπτεμβρίου, και θα διαρκέσει έως τις 18 Οκτωβρίου.

Στην έκθεση, την οποία επιμελείται η Δρ της Ιστορίας της Τέχνης, Τατιάνα Σπινάρη – Πολλάλη, ο Κώστας Παπανικολάου, μέσα από ένα είδος εικαστικής αφήγησης, όπου καταγράφονται, αναλύονται και συντίθενται θραύσματα του αστικού βίου, μάς ξεναγεί σε ένα σιωπηλό αστικό τοπίο, το οποίο εκτείνεται σε 16 μέτρα μήκος και αναλύεται σε ισάριθμες επιμέρους σκηνές, στιγμές και τοπία από την καθημερινότητά του.

Χωρίς δυνατότητα συνολικής θέασης

Πρόκειται για ένα πρόσφατο έργο (2010 – 15), ένα μακρόσυρτο ζωγραφικό αφήγημα πάνω σε ξύλο, ανεπτυγμένο σε 12 ταμπλό (ύψους 1.65), τοποθετημένων έτσι, ώστε να σχηματίζουν μια συνεχή φρίζα. Το έργο περιβάλλει τον θεατή, επιβάλλει έναν περιπατητικό τρόπο επίσκεψής του και αποκαλύπτεται τμηματικά, αφού δεν υπάρχει η δυνατότητα συνολικής θέασης από καμία θέση. Ο θεατής γίνεται κομμάτι του κόσμου που αναπαριστά, ενός κόσμου που, όπως και ο πραγματικός, μας δίδεται μόνο αποσπασματικά, θραυσματικά, στιγμιαία. Ο επισκέπτης της έκθεσης «ατενίζει», παρατηρεί προσεκτικά την εκτυλισσόμενη δράση, ταυτόχρονα, όμως, ταυτίζεται με τα δρώμενα. Βρίσκεται, δηλαδή, «εντός και εκτός» του τοπίου.

Σχεδόν ανεπαίσθητη εκκωφαντική σιωπή

Στο εκτιθέμενο έργο, όπως και σε προγενέστερα έργα του Κώστα Παπανικολάου, κεντρικό προβεβλημένο στοιχείο της σύνθεσης αποτελούν οι κορμοί των δέντρων. Λειτουργούν μέσα από ποικίλες οπτικές: ως πομποί μνήμης, αποτυπώματα ζωής, μνημεία καθημερινότητας, ως στοιχεία διαχωριστικά στο συντεθειμένο εικαστικό τοπίο, ως μέσον αποστασιοποιητικό του καλλιτεχνήματος από τον θεατή, ως φράχτης – κιγκλίδωμα, διά του οποίου ο θεατής παρακολουθεί την πλοκή του έργου.

Τα δέντρα – κορμοί επαναλαμβάνονται με έναν ρυθμό σχεδόν μουσικό, σαν επωδός, κλείνοντας και ανοίγοντας το εκάστοτε επιμέρους θέμα της σύνθεσης. Παρόλη την παρουσία και την κίνηση των προσώπων, στον πίνακα κυριαρχεί μια εκκωφαντική σιωπή, παρούσα σε όλα τα έργα του καλλιτέχνη, η οποία μεταδίδεται και διαχέεται σχεδόν ανεπαισθήτως.

«Έκαστος στη χίμαιρά του»

Όπως αναφέρει ο Καθηγητής Ευγένιος Ματθιόπουλος, στο κείμενο του καταλόγου της έκθεσης, «ο Παπανικολάου παραθέτει, όπως είναι οι άνθρωποι στο άστυ: έτσι αμίλητοι βαδίζουν, έτσι απαθείς διασταυρώνουν τα βήματά τους, έτσι αδιάφοροι προσπερνούν, δίχως να συνομιλούν, δίχως κανείς να κοιτάζει τον άλλο, ο καθένας χωμένος στις δουλειές του, χαμένος στις σκέψεις του, έκαστος στη χίμαιρά του.

Ο Παπανικολάου αντλεί τα μορφολογικά στοιχεία της ζωγραφικής του από την ίδια την παρατήρηση και την οπτική μελέτη του κόσμου, της πραγματικότητας, της φύσης. Βλέπει καθαρά τον διαβαθμισμένο τόνο και το παιγνιώδες σχήμα του φωτός και της σκιάς, διακρίνει τις αδιόρατες συμφωνίες και τις ενεργές αντιθέσεις των χρωμάτων, οργανώνει τα επάλληλα επίπεδα του χώρου και της προοπτικής».

Ο εικαστικός Κώστας Παπανικολάου.

Γκαλερί Citronne: Παραλία – Πόρος, τηλ.: 22980 22401 και 6979 989684.