H μελέτη είναι η οδός της σωτηρίας

Ο άγιος Πορφύριος, απευθυνόμενος σε κάποιον επισκέπτη του, είπε: «να διαβάζεις πάρα πολύ, για να σου φωτίσει ο Θεός το νου». Κι έφερνε την εξής εικόνα: «Βρίσκεσαι μέσα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο και κουνάς τα χέρια σου για να διώξεις το σκοτάδι, το οποίο φυσικά δεν φεύγει. Αν ανοίξεις το παράθυρο και μπει το φως μέσα, το σκοτάδι θα φύγει. Το ίδιο γίνεται και με τη μελέτη. Η αγία Γραφή, οι Βίοι των Αγίων και οι Πατέρες είναι το φως που διώχνει το σκοτάδι της ψυχής»[1].

Οι άγιοι Πατέρες και Μητέρες μας γνωρίζουν από την πείρα τους πως, αν ο άνθρωπος αφεθεί στο σκοτάδι, που οι περιστάσεις, η αμέλεια και ο διάβολος έφεραν μέσα του, τότε αυτό θα κυριαρχήσει και θα διώξει την ειρήνη, τη χαρά και την ανάπαυση. Χρειάζεται αντίσταση και απόφαση να «κάνουμε κάτι», να μην μείνουμε αδρανείς.

Ένας από τους τρόπους που διώχνουν το μέσα μας σκοτάδι είναι η μελέτη βιβλίου με πνευματικό περιεχόμενο. Αν και το διαδίκτυο έχει αντικαταστήσει, εν πολλοίς, το έντυπο με το ηλεκτρονικό βιβλίο, όμως δεν έχει εκλείψει. Απεναντίας, σήμερα κυκλοφορούν πολλά βιβλία με πολλούς συγγραφείς και ποικίλο περιεχόμενο. Είναι ένα από τα θετικά της εποχής μας.

Το βιβλίο μπορεί να το αγγίζεις, να το μετροφυλλίσεις, να έλθεις σε προσωπική επαφή μαζί του. Μπορεί να σου μιλήσει! Μια άλλη εμπειρία σχέσης βιώνεις καθώς περνάς μια-μια τις σελίδες του και διαβάζεις όσα ο συγγραφέας καταθέτει. Βέβαια, ένεκα του λίγου διαθέσιμου χρόνου, χρειάζεται επιλογή βιβλίου, ώστε να μην ξοδεύεται στη μελέτη ρηχών και ανούσιων θεμάτων. Ο Γέροντας Ιωήλ έλεγε: «Βιβλίο που δεν αξίζει να διαβαστεί δεύτερη και τρίτη φορά, δεν πρέπει να διαβαστεί ούτε μια φορά»[2].

Όσον αφορά την αδυναμία μερικών να θυμούνται αυτά που διαβάζουν, ο άγιος Πορφύριος έλεγε: «Να ξέρετε ότι τα πάντα εναποθηκεύονται μέσα στη μνήμη μας και, όταν ο Χριστός κρίνει κατάλληλη την ώρα, μας τα αποκαλύπτει»[3].

Η μελέτη μάς δίνει τη δυνατότητα να γνωρίζουμε αυτό που αγνοούμε, να ξεφύγουμε για λίγο από τη ρουτίνα της καθημερινότητας, να καθρεφτίσουμε τον εαυτό μας στην πραγματικότητα της όντως Ζωής και να ενεργοποιήσουμε τη θέλησή μας γι’ αλλαγή.

Οι λίγες εκείνες περιπτώσεις αδυναμίας μελέτης, για κάποιος λόγους, μπορούν ν’ αντικατασταθούν με άκουσμα ομιλιών. Οι περισσότεροι, όμως, που μπορούμε να διαβάσουμε και αμελούμε ή αδιαφορούμε, στερούμε τον εαυτό μας από την ευρύτητα αντιλήψεων, άνοιγμα σ’ ένα κόσμο έξω από μας κι άρα ελευθερίας, και κυρίως ν’ ακούσουμε τη φωνή του Θεού για το συγκεκριμένο μας πρόβλημα, την προσωπική μας πορεία.

Αν η εποχή μας είναι μεγαλειώδης, πέρα από τα όποια αρνητικά της, είναι γιατί η τεχνολογία μάς έφερε στο σπίτι Πατέρες και Δασκάλους, παλαιότερους και σύγχρονους, από τους οποίους μπορούμε να διδαχθούμε μελετώντας τους και να εισέλθουμε στη σκέψη τους, στην καρδιά και τον κόσμο τους και να μας δείξουν «οδό σωτηρίας».