Ποιες τροφές αυξάνουν τον κίνδυνο παχυσαρκίας και διαβήτη

Το προπιονικό οξύ, ένα συστατικό των τροφίμων που χρησιμοποιείται ευρέως σε αρτοσκευάσματα, ζωοτροφές και τεχνητά αρώματα, φαίνεται να αυξάνει τα επίπεδα αρκετών ορμονών που σχετίζονται με τον κίνδυνο παχυσαρκίας και διαβήτη, σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Science Translational Medicine.

Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας Chan του Χάρβαρντ σε συνεργασία με ερευνητές από νοσοκομειακά ιδρύματα του Ισραήλ, συνδύασε δεδομένα από μια τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο, δοκιμή σε ανθρώπους και ποντίκια, αποδεικνύοντας ότι το προπιονικό οξύ μπορεί να προκαλέσει μια σειρά μεταβολικών γεγονότων που οδηγούν σε αντίσταση στην ινσουλίνη και υπερινσουλιναιμία.

Πιο αναλυτικά, το προπιονικό είναι ένα λιπαρό οξύ βραχείας αλύσου που απαντάται στη φύση και βοηθά στην αποτροπή του σχηματισμού μούχλας σε τρόφιμα.

Για να διεξάγουν τη μελέτη, λοιπόν, οι ερευνητές το χορήγησαν σε ποντίκια, διαπιστώνοντας ότι ενεργοποίησε γρήγορα το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, πράγμα το οποίο οδήγησε σε αύξηση των ορμονών, όπως η γλυκαγόνη, η νορεπινεφρίνη και μια πρόσφατα ανακαλυφθείσα ορμόνη που ονομάζεται FABP4. Αυτό με τη σειρά του συνετέλεσε στην αύξηση της παραγωγής γλυκόζης από τα ηπατικά κύτταρα των ποντικιών, προκαλώντας υπεργλυκαιμία, καθοριστικό χαρακτηριστικό του διαβήτη.

Επιπλέον, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η χρόνια θεραπεία των ποντικιών με δόση προπιονικού οξέος ισοδύναμη με την ποσότητα που καταναλώνεται συνήθως από τον άνθρωπο οδήγησε σε σημαντική αύξηση του βάρους τους, καθώς και αντίσταση στην ινσουλίνη.

Για να προσδιοριστεί αν τα ευρήματα στα ποντίκια μπορούν να μεταφραστούν και στους ανθρώπους, οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια δεύτερη μελέτη που περιελάμβανε 14 υγιείς συμμετέχοντες, που κατηγοριοποιήθηκαν τυχαία σε δύο ομάδες.

Η μία ομάδα λάμβανε ένα γεύμα που περιείχε ένα γραμμάριο προπιονικού οξέος ως πρόσθετο και η δεύτερη λάμβανε ένα γεύμα που περιείχε εικονικό φάρμακο. Οι ερευνητές πήραν δείγματα αίματος από τους συμμετέχοντες πριν από το γεύμα, στα 15 λεπτά μετά το φαγητό και κάθε 30 λεπτά μετά από τέσσερις ώρες.

Διαπίστωσαν, λοιπόν, στη συνέχεια ότι οι άνθρωποι που κατανάλωσαν το γεύμα που περιείχε προπιονικό είχαν σημαντικές αυξήσεις στη νορεπινεφρίνη, στη γλυκαγόνη και στη FABP4 σύντομα μετά την κατανάλωση του γεύματος.

Τα ευρήματα δείχνουν ότι το προπιονικό μπορεί να λειτουργήσει ως παράγοντας διαταραχής του μεταβολισμού, που δυνητικά αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη και παχυσαρκίας στους ανθρώπους, με τους ερευνητές να τονίζουν ότι τα διαιτητικά συστατικά, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ή τη διατήρηση των τροφίμων, μπορεί να είναι ένας παράγοντας που μπορεί να συμβάλλει στα ολοένα και αυξανόμενα ποσοστά εμφάνισης διαβήτης και παχυσαρκίας παγκοσμίως.

«Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα συστατικά των τροφίμων επηρεάζουν το μεταβολισμό του σώματος σε μοριακό και κυτταρικό επίπεδο θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να αναπτύξουμε απλά αλλά αποτελεσματικά μέτρα για την αντιμετώπιση των επιδημιών της παχυσαρκίας και του διαβήτη», κατέληξαν οι ερευνητές του Χάρβαρντ.