ΑΝΑΛΥΣΗ: Η ολιγωρία στην αεροπυρόσβεση…

Αναστάτωση έχει προκληθεί στον ελληνικό μηχανισμό αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών όταν κατέστη ανέφικτη η πτήση 12 πυροσβεστικών αεροσκαφών Canadair για την άμεση κατάσβεση της πυρκαγιάς στη Χαλκιδική που έχει λάβει εφιαλτικές διαστάσεις και έχει στοιχίσει τη ζωή ενός Γερμανού που έκανε διακοπές με την οικογένειά του στην περιοχή.

Ο υπουργός Μακεδονίας-Θράκης, Γιώργος Καλαντζής ζήτησε δημόσια συγνώμη, μεταξύ άλλων και για το ότι δεν πέταξαν τα Canadair. Μια πρώτη εξήγηση επιδίωξε να δώσει ο αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, Ανδρέας Κόης, λέγοντας ότι τα 5 είχαν συμπληρώσει τις ώρες πτήσης και έπρεπε να συντηρηθούν άμεσα, ενώ τα υπόλοιπα 7 παρουσίασαν βλάβες λόγω του καύσωνα, αλλά και της καταπόνησης των τελευταίων ήμερων. Και ο υπουργός Εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος έκανε επίσης δηλώσεις όπου ανέφερε πως τα παλαιάς τεχνολογίας αεροσκάφη τύπου Canadair, (τα CL-215, όχι τα νέα CL-415), δεν μπορούν να πετάξουν όταν η θερμοκρασία υπερβαίνει τους 38 βαθμούς Κελσίου.

Το ατύχημα αυτό θα πρέπει να προβληματίσει την Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ)  δεδομένου ότι οι δασικές πυρκαγιές, στην κατάσβεση των οποίων θα κληθεί να συμβάλει ο στόλος των Canadair, εκδηλώνονται συνήθως όταν πνέουν ισχυροί άνεμοι και κατά συνέπεια και η θάλασσα είναι ταραγμένη. Αν λοιπόν τα αεροσκάφη δεν είναι σε θέση να αντέξουν δομικά τις καταπονήσεις της προσθαλάσσωσης υπό (όχι και τόσο…) δυσμενείς συνθήκες, τότε υπάρχει κίνδυνος ατυχημάτων αλλά και μη κάλυψης των αναγκών αεροπυρόσβεσης.

Ένα σημείο που θα πρέπει να εξετασθεί σοβαρά είναι το κατά πόσον τα αεροσκάφη  CL- 415 που αποκτήθηκαν και για αποστολές έρευνας και διάσωσης είναι σε θέση να εκτελέσουν τα καθήκοντά τους, δεδομένου ότι τα ναυάγια, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, συμβαίνουν σε ταραγμένες θάλασσες. Το μεγάλο πρόβλημα όμως είναι ο γερασμένος πλέον στόλος των 14 CL-215 τα οποία για να συνεχίσουν να αξιοποιούνται επιχειρησιακά θα πρέπει να αναβαθμιστούν. Βέβαια εδώ υπάρχει ένα βασικό πρόβλημα διότι το μόνο πρόγραμμα αναβάθμισης που εστιάζονταν στην αντικατάσταση των εμβολοφόρων κινητήρων Pratt & Whitney R-2800 -83AM τοποθετώντας ελικοστρόβιλους παρόμοιους με την έκδοση CL-415 πραγματοποιούταν από την κατασκευάστρια καναδική εταιρεία Bombardier πλέον δεν υφίσταται. Αξίζει να αναφερθεί ότι με το εν λόγω πρόγραμμα τα αεροσκάφη θα αναβαθμίζονταν στο επίπεδο CL-215T βελτιώνοντας σημαντικά τους χρόνους υδροληψίας χάρις στους νέους κινητήρες. Ωστόσο σήμερα ο στόλος των 14 CL-215 λόγω παλαιότητας και η άρνηση των κυβερνήσεων της τελευταίας τριετίας (1998 ελήφθη η απόφαση αγοράς των CL-415) να διαθέσουν χρήματα για την ανανέωση του στόλου των Canadair και γενικότερα των πυροσβεστικών αεροσκαφών αποδυνάμωσε αποφασιστικά τις δυνατότητες εναέριας πυρόσβεσης. Και αυτό τη στιγμή που ήταν σαφές ότι τα CL-215 εκτός από τους επιχειρησιακούς τους περιορισμούς υπέφεραν και από χαμηλή διαθεσιμότητα λόγω παλαιότητας του τύπου.

Είναι λοιπόν ηλίου φαεινότερο ότι είτε πρέπει να βρεθεί πρόγραμμα αναβάθμισης για τα παλαιά αεροσκάφη είτε να πρέπει να υπάρξει η προμήθεια νέων. Σε ότι αφορά την δεύτερη περίπτωση οι διαθέσιμες επιλογές στη διεθνή αγορά είναι ουσιαστικά δύο: Το CL-415 και το Beriev Be-200 καθώς και ο συνδυασμός των δύο τύπων. Το κόστος προμήθειας σύμφωνα με τα στοιχεία των εταιρειών είναι περίπου το ίδιο ενώ οι επιχειρησιακές τους δυνατότητες, είναι γνωστές στην ΠΑ.   

Σε ότι αφορά το CL-415 οι αρετές και τα μειονεκτήματα τους είναι γνωστά, με βασικότερα προσόντα την μεγάλη αξιοπιστία του, την ευελιξία, την εύκολη συντήρηση και την εξοικείωση των πληρωμάτων και κύριο μειονέκτημα την αδυναμία πτήσης σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες με ισχυρούς ανέμους επιφανείας καθώς και υψηλές θερμοκρασίες, για την έκδοση CL-215 (τα αεροσκάφη CL-215, εξαιτίας των παλαιών εμβολοφόρων κινητήρων, υπερθερμαίνονται πολύ εύκολα, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι πυροσβεστικές τους ικανότητες). Αυτό αποτελεί επιχειρησιακό πλεονέκτημα για το Be-200 το οποίο επιχειρεί χωρίς να επηρεάζεται από τις υψηλές θερμοκρασίες.

Το Beriev-200 είναι εφοδιασμένο με στροβιλοκινητήρες, μπορεί να μεταφέρει τριπλάσια περίπου ποσότητα νερού (12 τόνους) από ότι τα σημερινά πυροσβεστικά αεροσκάφη Canadair CL – 215, ενώ την ίδια στιγμή μπορεί να μεταφέρει επιβάτες και φορτίο, σε αντίθεση με τα σημερινά πυροσβεστικά αεροσκάφη που μεταφέρουν μόνο νερό. Επίσης έχει μεταφορική ικανότητα 65 πυροσβεστών, διατηρώντας τις ικανότητες πυρόσβεσης. Ένα άλλο σημαντικό προσόν είναι το ότι εκτός από τις δεξαμενές μεταφοράς ύδατος, διαθέτει και σύστημα ρίψης επιβραδυντικού υγρού και συγκεκριμένα, 1,2 τόνους επιβραδυντικού υγρού, και 12 τόνους νερού.

Επιπροσθέτως μπορεί να ανεφοδιάζεται με νερό από τη θάλασσα, σε συνθήκες κυματισμού πολύ πιο έντονες από ότι τα CL – 215 και CL – 415, (συγκεκριμένα 1,3 μέτρα ύψος κύματος για το Beriev και 0,5 μέτρα για τα CL – 215) ενώ, χάρη στους στροβιλοκινητήρες, μπορεί να αναπτύξει μεγάλες ταχύτητες και να φθάσει στην εστία της πυρκαγιάς πολύ πιο γρήγορα.

Επισημαίνεται, ότι το Beriev έχει σχεδιαστεί ώστε να μπορεί να επιβραδύνει σημαντικά την ταχύτητά του, για να μπορεί να επιτυγχάνει υψηλή συγκέντρωση ρίψης του πυροσβεστικού υγρού, καθώς και για να κινείται «αρμονικά» εντός ενός κύκλου αποτελούμενου από παλαιότερα αεροσκάφη χαμηλότερων ταχυτήτων.

Όσον αφορά το συνδυασμό Be – 200 και CL-415 είναι απολύτως εφικτός σε επιχειρησιακό επίπεδο διότι τα Βe – 200 μπορούν να κινούνται με την ίδια ταχύτητα με τα CL-415, ώστε να μην υπάρχει «δυσαρμονία» πτήσης και «σπάσιμο» του κύκλου πτήσης πάνω από την πυρκαγιά, «βομβαρδίζοντας» διαδοχικά τις εστίες της.

Σε οποιαδήποτε περίπτωση η προμήθεια των εναπομεινάντων στη γραμμή παραγωγής του CL-415 της Bombardier και γενικότερα μέσων αεροπυρόσβεσης του όποιου τύπου Beriev ή Canadair που θα κρινόταν ότι θα ενίσχυε τις ελληνικές ικανότητες σε αυτό τον τομέα θα έπρεπε να είναι αυτονόητη και όχι να κλαίμε πάνω από τα αποτεφρωμένα δάση…