Στις ιστορίες των ομάδων της Λατινικής Αμερικής ξεχωρίζει και ο σύλλογος που δημιούργησαν Έλληνες και έγινε θρύλος

Όλα αυτά τα χρόνια που υπάρχει το Κόπα Αμέρικα με αυτήν τη μορφή, δεν έχει κληθεί να συμμετάσχει εθνική ομάδα από την Ευρώπη, παρά το γεγονός ότι με τη γηραιά ήπειρο το ποδόσφαιρο της Λατινικής Αμερικής έχει μεγαλύτερη σχέση. Για την ακρίβεια, συγγενική…

Βεβαίως, στα μέρη μας υπάρχει ένας σπουδαίος ποδοσφαιρικός θεσμός με ιδιαίτερη λάμψη, το Euro, με αποτέλεσμα η συμμετοχή σε άλλες διοργανώσεις να καθίσταται ανέφικτη. Παρόλα αυτά, η επιρροή του ευρωπαϊκού στοιχείου στο ποδόσφαιρο της Νοτίου Αμερικής είναι δεδομένη και δεν αμφισβητείται. Αντιθέτως, αποτελεί «παράσημο» το γεγονός ότι πολλοί από τους σημαντικότερους συλλόγους αποτελούν… παιδιά της Ευρώπης.

Ο ρόλος των Γερμανών για να οργανωθεί το άθλημα στη Βραζιλία

Το ποδόσφαιρο στη Νότια Αμερική άρχισε να κάνει «γκελ» στον κόσμο στα τέλη του 19ου αιώνα. Ωστόσο, άρχισε να παίρνει οργανωμένη μορφή γύρω στις αρχές του 20ου αιώνα, κατά κανόνα από κάποιους Ευρωπαίους που είχαν βρεθεί στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού την περίοδο εκβιομηχάνισης της περιοχής. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν λατινογενείς, ωστόσο υπήρχαν και εξαιρέσεις όπως στον νότο της Βραζιλίας, όπως στο λιμάνι του Πόρτο Αλέγκρε, όπου είχαν εγκατασταθεί χιλιάδες Γερμανοί. Αυτοί κατά κύριο λόγο ήταν που μαζί με κάποιους Άγγλους που ίδρυσαν στις 15 Σεπτεμβρίου του 1903 την Γκρέμιο, η οποία έμελλε να γίνει ένας από τους πιο δημοφιλείς συλλόγους στη χώρα του καφέ και εκτός συνόρων.

Την ίδια καταγωγή είχε και ο Φριτζ Εσενφέλντερ, ο οποίος θρυλείται ότι παρουσίασε για πρώτη φορά μια μπάλα ποδοσφαίρου σε έναν γυμναστικό σύλλογο της Κορίτιμπα στις 12 Οκτωβρίου του 1909, για να δημιουργηθεί και ο ομώνυμος σύλλογος στην περιφέρεια του Παρανά. Αυτοί είναι και οι δύο σύλλογοι που κατά καιρούς έχουν αναδείξει παίκτες με γερμανικές ρίζες. Μία από τις πρώτες μεγάλες ομάδες της Βραζιλίας ήταν και η Σπορτ Κλουμπ Τζερμάνια, που ιδρύθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου του 1899 από μέλη της πολυπληθούς γερμανικής κοινότητας του Σάο Πάουλο και αργότερα μετονομάστηκε σε Εσπόρτε Κλούμπε Πινέιρος. Μορφή του συλλόγου ήταν ο Χέρμαν Φρίζε, πρωταθλητής Γερμανίας στα 1500 μέτρα και ποδοσφαιριστής της Γκερμάνια με έδρα το Αμβούργο, που στη συνέχεια έγινε το καμάρι του μεγάλου γερμανικού λιμανιού.

Η πορτογαλική επιρροή και οι Ιταλοί που βρίσκονται παντού

Με βάση το γεγονός ότι η μεγαλύτερη σε έκταση και πληθυσμό χώρα της Λατινικής Αμερικής μιλάει πορτογαλικά, δεν θα μπορούσε το πορτογαλικό στοιχείο να μην έχει πρωταγωνιστικό ρόλο και στα ποδοσφαιρικά πεπραγμένα. Δύο είναι, όμως, οι σύλλογοι που κατά κύριο λόγο έχουν «κουβαλήσει» με τιμή την καταγωγή αυτήν: η Βάσκο ντα Γκάμα και η Πορτουγκέζα, όπως μαρτυρούν και τα ονόματά τους.

Η πρώτη Ιδρύθηκε στις 21 Αυγούστου 1898 (το ποδοσφαιρικό τμήμα ξεκίνησε στις 5 Νοεμβρίου 1915) από Πορτογάλους, ενώ έχει την έντονη υποστήριξη από την πορτογαλική κοινότητα του Ρίο ντε Τζανέιρο, όπου και εδρεύει, η οποία είναι ιδιαιτέρως μεγάλη. Η δεύτερη είναι ουσιαστικά μια ένωση πέντε παουλίστα ομάδων (δηλαδή με έδρα το Σάο Πάουλο), που επίσης είχαν ιδρυθεί από μετανάστες από την ιβηρική χώρα, με ημερομηνία γέννησης τις 14 Αυγούστου του 1920.

Φυσικά, δεν θα μπορούσαν να λείπουν και οι Ιταλοί από αυτήν την ιστορία. Μάλιστα, «ευθύνονται» για την ίδρυση δύο εκ των πλέον πετυχημένων σωματείων στη Λατινική Αμερική, η μια με έδρα το Σάο Πάουλο και η άλλη το Μπέλο Οριζόντε. Ο λόγος για την Πλαμέιρας, που έχει κατακτήσει τα περισσότερα πρωταθλήματα στη Βραζιλία με δέκα τον αριθμό, αλλά και την Κρουζέιρο. Η πρώτη ιδρύθηκε στις 26 Αυγούστου 1914 από Βραζιλιάνους ιταλικής καταγωγής ως Παλέστρα Ιτάλια, αλλά μετονομάστηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1942. Η δεύτερη ξεκίνησε την ύπαρξή της στις 2 Ιανουαρίου του 1921 και έκτοτε έχει να υπερηφανεύεται πως μαζί με τις Σάο Πάολο, Φλαμένγκο και Σάντος είναι μια από τις τέσσερις ομάδες της χώρας που δεν έχουν υποβιβαστεί ποτέ.

Και η Αγγλία δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από αυτήν τη λίστα, καθώς ο ιδρυτής της Φλουμινένσε στις 21 Ιουλίου 1902 ήταν ο Όσκαρ Κοξ, ένας Βραζιλιάνος βρετανικής καταγωγής. Επίσης, βρετανικής έμπνευσης είναι και το όνομα της Κορίνθιανς, που προήλθε από την πρώην αγγλική ομάδα ποδοσφαίρου, αλλά στη βραζιλιάνικη πρόσθεσαν στο τέλος του ονόματος το αγγλικό «s», ώστε να ξεχωρίζουν οι δύο σύλλογοι. Επίσης, ναι μεν το όνομα σημαίνει Κορίνθιοι, αλλά οι Έλληνες δεν έχουν σχέση με την ίδρυση του σωματείου. Αντιθέτως με την περίπτωση που θα δούμε παρακάτω…

Οι Έλληνες που δημιούργησαν με Γενοβέζους τον σπουδαιότερο σύλλογο της ηπείρου

Η Βραζιλία δεν είναι η μόνη που «βαπτίστηκε» ποδοσφαιρικά από τη γηραιά ήπειρο.

Η Αργεντινή, ίσως και σε μεγαλύτερο βαθμό, έχει να λέει ότι οι μισοί και πλέον ποδοσφαιρικοί της σύλλογοι είναι… παιδιά Ευρωπαίων. Για παράδειγμα, η Μπόκα Τζούνιορς, ο πιο πετυχημένος σύλλογος στην αμερικανική ήπειρο και ένας από τους σπουδαιότερους στον κόσμο είναι κατά το ήμισυ και ελληνικό δημιούργημα.

Σε αντίθεση με τα περισσότερα ποδοσφαιρικά σωματεία των αρχών του 20ού αιώνα, που ιδρύθηκαν από Άγγλους, η Μπόκα ξεκίνησε ως η ομάδα Ελλήνων και Ιταλών μεταναστών που ήταν συγκεντρωμένοι στο λιμάνι του νοτιοανατολικού Μπουένος Άιρες. Εκεί οφείλεται και το προσωνύμιο Γενοβέζοι (Los Xeneizes), αφού η συνοικία Λα Μπόκα ήταν η «καρδιά» της παροικίας των προερχομένων από τη Γένοβα μεταναστών.

Ημερομηνία ίδρυσης της Μπόκα είναι η 3η Απριλίου του 1905, όταν Ιταλοί και Έλληνες συγκεντρώθηκαν στο σπίτι του Εστεμπάν Γκαμπλιέτο με σκοπό την ίδρυση του σωματείου.

Οι υπόλοιποι παρευρισκόμενοι ήταν οι Αλφρέντο Σαρπάτι, Σαντιάγκο Σάνα, οι αδερφοί Ιωάννης και Θεόδωρος Φαρέγκας από τη Χίο και ο Κωνσταντίνος Καρούλιας από τη Σάμο.

Φυσικά, το όνομα του συλλόγου είναι στην αγγλική γλώσσα, όπως συνηθιζόταν τότε στην Αργεντινή, αλλά τίποτα δεν αμφισβητεί την καταγωγή της. Σε αυτήν… έκατσε ιδανικά και η ιστορία για τα χρώματά του, καθώς αρχικά καταργήθηκαν τα ροζ και στη συνέχεια χάθηκε μια διαμάχη για τα ασπρόμαυρα.

Έτσι, υιοθετήθηκαν αυτά της σημαίας του πρώτου καραβιού που θα έμπαινε στο λιμάνι, που ήταν σουηδικό.

Έτσι, ήρθε το μπλε και το κίτρινο, με το πρώτο να υποδεικνύει και τις καταβολές των ιδρυτών.