Η έρευνα για τους λύκους που ανατρέπει όσα ξέραμε μέχρι τώρα

Η Ευρώπη και η Ασία (κεντρική ή ανατολική) διεκδικούσαν ως τώρα… τον τίτλο του τόπου όπου έγινε η πρώτη εξημέρωση των λύκων, σε σκύλους.

Όμως μια διεθνής γενετική έρευνα- με ελληνική συμμετοχή- δείχνει ότι πιθανότατα η εξημέρωση του «καλύτερου φίλου» του ανθρώπου δεν ήταν ένα μεμονωμένο συμβάν, αλλά έλαβε χώρα σε δύο διαφορετικές εποχές και περιοχές, από δύο ξεχωριστούς πληθυσμούς λύκων, τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Λόρεντ Φραντς του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», ανέλυσαν μιτοχονδριακό DNA από 59 αρχαίους ευρωπαϊκούς σκύλους που ζούσαν πριν από 3.000 έως 14.000 χρόνια, καθώς και το πλήρες γονιδίωμα ενός ιρλανδέζικου σκύλου που έζησε πριν από 4.800 χρόνια.

Στη συνέχεια, συνέκριναν τα ευρήματά τους με γενετικά δεδομένα από την ανάλυση του DNA περίπου 2.500 σύγχρονων λύκων και σκύλων από τη Δυτική Ευρασία και την Ανατολή Ασία.

Η ανάλυση, σύμφωνα με τους ερευνητές, δείχνει πως είναι πιο πιθανό ότι υπήρξαν δύο ανεξάρτητες εξημερώσεις σκύλων, μία στην Ευρώπη και μία στην Ασία. Δεν απέκλεισαν πάντως τελείως το ενδεχόμενο η εξημέρωση να έγινε μόνο στην Ασία και οι πρώτοι εξημερωμένοι σκύλοι να μεταφέρθηκαν πολύ γρήγορα προς τη Δυτική Ευρώπη, μαζί με ανθρώπους που μετανάστευσαν εκεί.

Το πιο πιθανό σενάριο όμως είναι ότι οι σκύλοι που εξημερώθηκαν στην Ανατολή, έφθασαν -μαζί με τους ανθρώπους- στην Ευρώπη, όπου συνάντησαν τους σκύλους που είχαν ήδη εξημερωθεί εκεί. Οι επιμιξίες που ακολούθησαν, σε μεγάλο βαθμό αντικατέστησαν τις αρχικές «καθαρές» ράτσες των πρώτων ευρωπαϊκών σκύλων. Γι’ αυτό πολλοί σύγχρονοι σκύλοι, όπως το σιβηρικό χάσκι, φαίνεται να έχουν μικτή καταγωγή, τόσο από τη Δυτική Ευρασία, όσο και από την Ανατολική Ασία.

Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά (και όχι τα γενετικά) δεδομένα, οι σκύλοι εμφανίζονται τόσο στη Δύση όσο και στην Ανατολή πριν από τουλάχιστον 12.000 χρόνια, ενώ στην Κεντρική Ασία πριν από 8.000 χρόνια.

Οι σκύλοι θεωρούνται το πρώτο ζώο που εξημερώθηκε από τους ανθρώπους, κάτι που συνέβη -λαμβάνοντας υπόψη και τα γενετικά δεδομένα- από τους συνεχώς μετακινούμενους κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες πριν από τουλάχιστον 15.000 χρόνια, δηλαδή περίπου 5.000 χρόνια προτού εμφανισθεί η γεωργία και η κτηνοτροφία (πρόβατα, κατσίκια, χοίροι κ.α.).

Στη μελέτη συμμετείχε και ο Ευάγγελος Δημόπουλος του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και του Τμήματος Βιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.