Αμφίπολη, ένας χρόνος μετά: Ερημιά και κίνδυνος για τα ευρήματα

Στις αρχές Σεπτεμβρίου ξεκινά στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο η εξέταση των μελετών που αφορούν στη θωράκιση του περίφημου ταφικού μνημείου. Έναν χρόνο και κάτι από την έναρξη της μεγάλης ανασκαφικής περιπέτειας που θάμπωσε την υφήλιο. 

Ο μύθος της Αμφίπολης ανέτειλε, πέρυσι, σαν σήμερα, μαζί με την αυγουστιάτικη πανσέληνο. Με κομμένη την ανάσα το κοινό παρακολούθησε την εξέλιξη της ανασκαφής, σε «on line» αναμετάδοση. 

Πρώτα «αναδύθηκαν» οι στιβαρές Σφίγγες, μετά οι περίτεχνες Καρυάτιδες, ακολούθως το εκπληκτικό ψηφιδωτό… Μοναδικά ευρήματα αλλά και πρωτοφανείς επιστημονικές κόντρες. Μεγάλες προσδοκίες για επιφανείς νεκρούς που όμως δεν επαληθεύτηκαν… Πέρυσι, τέτοια εποχή, όλοι οι προβολείς ήταν στραμμένοι στην περιοχή. Φέτος, ερημιά. Από τη διενέργεια των τελευταίων εκλογών ελάχιστα έγιναν για τη θωράκιση του μνημείου που έφερε στο φως η Κατερίνα Περιστέρη και οι συνεργάτες της. Αν και οι προστασία του αποτελεί «κατεπείγουσα προτεραιότητα», όπως δηλώνουν σε όλους τους τόνους οι υπεύθυνοι. 

Η θωράκιση του μνημείου -με το μαρμάρινο ταφικό περίβολο διαμέτρου 497 μ.- αποτελεί παράλληλα και την προϋπόθεση, το πρώτο σημαντικό βήμα, προκειμένου ο χώρος να καταστεί, κάποια στιγμή, επισκέψιμος. Ο περυσινός δριμύς χειμώνας ταλαιπώρησε ιδιαίτερα το σημαντικό αρχιτεκτόνημα που σε λίγους μήνες θα βρεθεί και πάλι στο μάτι του κυκλώνα. Οι υποχωρήσεις των εδαφών και οι κατολισθήσεις στο λόφο Καστά συνιστούν το μεγαλύτερο κίνδυνο για την ακεραιότητά του. 

«Χρειάζονται έργα επειγόντως»

Ο καθ’ ύλην αρμόδιος για την προστασία του μνημείου, αν. υπουργός Πολιτισμού, Νίκος Ξυδάκης, μας ξάφνιασε όταν τον περασμένο Μάιο εξέπεμψε σήμα κινδύνου από το βήμα της Βουλής. «Αν η Αμφίπολη δεν αναστηλωθεί εγκαίρως, θα ταφεί κάτω από την άμμο», δήλωσε και πρόσθεσε πως «χρειάζονται επειγόντως έργα αποστράγγισης». 

Παρ’ όλη την αγωνία του υπουργού, σε λίγο μπαίνει Σεπτέμβριος και δεν έχουν ακόμα εγκριθεί ούτε καν οι μελέτες. Η έλλειψη χρημάτων, σε συνδυασμό με το capital coltrols, δημιούργησαν επιπρόσθετες δυσκολίες στην υλοποίηση των έργων, με αποτέλεσμα να ξεσηκωθεί η κοινωνία της Αμφίπολης. Ο σκόπελος αυτός, σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου Πολιτισμού, ξεπεράστηκε. Όπως σημειώνεται «έχουν εξασφαλιστεί 200.000 ευρώ για τα πρώτα κατεπείγοντα έργα».

Οι μελέτες θα αρχίσουν να εξετάζονται από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο στις αρχές Σεπτεμβρίου. Πρώτες θα εισαχθούν εκείνες που αφορούν στα «κατεπείγοντα έργα». Όπως είναι η θωράκιση των πρανών του λόφου Καστά και η διευθέτηση της απορροής των ομβρίων. Επίσης, θα ενισχυθεί η υποστύλωση του τάφου προκειμένου να εξασφαλιστεί η ευστάθεια του. «Αμέσως μετά την έγκριση των μελετών θα ξεκινήσουν τα έργα», σημειώνουν οι ίδιοι κύκλοι του υπουργείου. 

Οι σημαντικές καθυστερήσεις ωστόσο που έχουν ήδη παρατηρηθεί στη λήψη μέτρων για την προστασία του μνημείου δημιουργούν εύλογες ανησυχίες (αλλά και αμφιβολίες) για το αν θα έχει θωρακιστεί αποτελεσματικά πριν από την επέλαση του ερχόμενου χειμώνα. Εννοείται πως δεν συγκροτούν σοβαρή λύση τα πρόχειρα “μπαλώματα” τύπου μουσαμάδες.